Bảo hiểm tự nguyện phải nêu rõ các điều khoản thực hiện

Luật đã có một điều dành cho hợp đồng kinh tế với những nội dung cơ bản. Ví dụ, bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm hưu trí, bảo hiểm nhân thọ, Cục Quản lý bảo hiểm phải thẩm tra hợp đồng. Vì sao không quy định một hợp đồng mẫu, vì nếu quy định 1 hợp đồng mẫu sẽ giảm sự linh hoạt của các công ty, đặc biệt các công ty nước ngoài.

Cho nên, các hợp đồng được triển khai gắn liền với bảo hiểm phải được Cục Quản lý bảo hiểm của Bộ Tài chính phê chuẩn kèm theo bảo hiểm đó mới được triển khai. Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc cho biết, đây là bảo hiểm tự nguyện, nên phải nêu rõ các điều khoản để thực hiện. 

Cũng theo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc, luật sửa đổi lần này có vấn đề liên quan đến bán chéo, trước đây không quy định điều này nên các nhân viên ngân hàng thương mại có thể gửi hợp đồng này khi người dân gửi tiền. Người dân thiếu thông tin nên tham gia, đến khi xảy ra vấn đề mới thấy nhiều điều chưa rõ ràng. Bây giờ sẽ thiết kế minh bạch, người tham gia có quyền lựa chọn để có thể mua bảo hiểm chéo. Ví dụ một đại lý bảo hiểm có thể bán nhiều loại bảo hiểm của các công ty bảo hiểm khác nhau, hay ngân hàng có thể bán, cho vay tín dụng, kèm theo bán bảo hiểm, nhưng phải công khai minh bạch để các cơ quan quản lý giám sát, kiểm tra. 

Luật Bảo hiểm là bảo hiểm có điều kiện, với điều kiện phải có vốn tối thiểu 750 tỷ đồng, người tham gia phải có dòng tiền sạch, chống rửa tiền, thao túng, chống ảnh hưởng đến quyền lợi lâu dài của khách hàng, đại đa số người dân. Nên khi quản lý bảo hiểm phải thận trọng. 

Góp ý về nguyên tắc hoạt động của đại lý bảo hiểm (khoản 10 Điều 1), đại biểu Đặng Bích Ngọc (Đoàn ĐBQH Phú Thọ) cho rằng: Tại khoản 10 Điều 1 dự thảo Luật quy định nguyên tắc hoạt động của đại lý bảo hiểm theo hướng đại lý bảo hiểm đang bán cho doanh nghiệp bảo hiểm trong lĩnh vực nào (bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm phi nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe) thì không được làm đại lý cho doanh nghiệp bảo hiểm khác trong cùng lĩnh vực đó. 

“Tôi cho rằng, quy định tại khoản 1 Điều 127 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 đã hạn chế phạm vi hoạt động của đại lý cá nhân (Luật chỉ cho phép hoạt động đại lý tại 1 doanh nghiệp bảo hiểm), với mục tiêu hạn chế xung đột lợi ích giữa các doanh nghiệp bảo hiểm sử dụng đại lý. Quy định của dự thảo Luật chỉ viết rõ hơn và không làm thay đổi bản chất của quy định hiện hành. Tuy nhiên, nếu các doanh nghiệp bảo hiểm có phương thức quản trị đại lý hiệu quả thì việc tạo điều kiện cho đại lý được khai thác sản phẩm bảo hiểm cho nhiều doanh nghiệp bảo hiểm để có thêm thu nhập, giúp cá nhân đại lý có động lực gắn bó và phát triển nghề đại lý chuyên nghiệp cũng là một yếu tố nên được xem xét”, đại biểu Đặng Bích Ngọc nêu ý kiến.

Mặt khác, thực tế cho thấy, các doanh nghiệp bảo hiểm muốn tận dụng và phát triển đại lý cá nhân tại các vùng sâu, vùng xa, những nơi khả năng tiếp cận của các doanh nghiệp bảo hiểm hay đại lý tổ chức khó khăn (do chi phí lớn hoặc do cá nhân chỉ muốn hoạt động độc lập với tư cách cá nhân kinh doanh hoặc hộ kinh doanh cá thể). Việc không cho phép đại lý cá nhân được làm việc ở nhiều doanh nghiệp bảo hiểm sẽ hạn chế mong muốn phát triển mạng lưới phân phối, mở rộng phạm vi phân phối và đa dạng hóa đối tượng khách hàng của doanh nghiệp bảo hiểm. 

Do đó, đại biểu Đặng Bích Ngọc đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu quy định theo hướng trao quyền cho doanh nghiệp bảo hiểm chủ động quyết định việc sử dụng đại lý cá nhân và tự chịu trách nhiệm với việc sử dụng đại lý.  

Về hiệu lực thi hành (khoản 17 Điều 1, sửa đổi Điều 156 Luật hiện hành), dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung cho phép áp dụng song song mô hình vốn trên cơ sở rủi ro và biên khả năng thanh toán từ năm 2028 đến 2030, từ năm 2031, doanh nghiệp phải áp dụng mô hình vốn trên cơ sở rủi ro. Đại biểu Đặng Bích Ngọc cho biết, qua nghiên cứu báo cáo tổng kết thi hành Luật và Tờ trình của Chính phủ cho thấy hạn chế về mức độ sẵn sàng của doanh nghiệp và các điều kiện thực hiện của cơ quan quản lý Nhà nước. Như vậy, cần thiết phải xây dựng lộ trình thực hiện. 

Đại biểu Đặng Bích Ngọc cũng đề nghị Chính phủ tính toán thật kỹ lưỡng các điều kiện, nguồn lực, tránh để xảy ra tình trạng đưa vào trong Luật rồi lại phát sinh lùi thời gian thực hiện. Theo Chính phủ, trong giai đoạn áp dụng song song, doanh nghiệp chỉ thực hiện tăng vốn nếu đáp ứng quy định hiện hành về khả năng thanh toán, đồng thời theo dõi, quản lý vốn, tính tỷ lệ an toàn vốn theo mô hình vốn trên cơ sở rủi ro và có phương án, lộ trình tăng vốn theo quy định của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Vì vậy, đại biểu Đặng Bích Ngọc đề nghị bổ sung đánh giá tác động của việc song song thực hiện 2 mô hình, trong đó có việc tăng chi phí đối với người tham gia bảo hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, sự xáo trộn hoạt động của thị trường.