Vàng miếng tại Incheon, Hàn Quốc. Ảnh minh họa: Yonhap/TTXVN
Căng thẳng đang leo thang giữa các đồng minh lâu năm về thuế quan của Mỹ, thương mại toàn cầu, tình hình chiến sự ở Ukraine và Trung Đông. Vì vậy, giới phân tích cho rằng, các cường quốc khó có thể nhanh chóng hợp tác để giải quyết những vấn đề này, khiến vàng tiếp tục được coi là kênh trú ẩn an toàn.
Theo nhà phân tích James Steel của HSBC, việc giá vàng vượt mốc 3.000 USD/ounce, gần đây nhất là do vòng thuế quan mới mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt lên các đối tác thương mại, đánh dấu lần đầu tiên sau một thời gian dài, địa chính trị và bất ổn kinh tế trở thành động lực chính chi phối thị trường vàng.
Giá vàng giao ngay đã đạt mức cao kỷ lục 3.167,57 USD/ounce trong tuần trước và đã tăng 16% từ đầu năm đến nay, sau khi ghi nhận mức tăng 27% trong năm 2024. Mặc dù quỹ đạo của thị trường sẽ không phải là một đường thẳng, nhưng các nhà phân tích cho rằng đà tăng hiện tại - đưa vàng bước vào vùng giá chưa từng có - dường như bền vững hơn so với lần tăng giá 45 năm trước.
Căng thẳng thương mại chỉ là yếu tố mới nhất trong một loạt các yếu tố đẩy giá vàng lên cao.
Thập niên 2020 đã chứng kiến đại dịch COVID-19 kéo dài hai năm, sau đó là xung đột Nga - Ukraine năm 2022, cuộc khủng hoảng thị trường bất động sản ở Trung Quốc và chiến sự ở Dải Gaza.
Trong cuộc xung đột Nga - Ukraine, việc phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt đóng băng một nửa dự trữ ngoại hối của Nga, khiến Nga gần như chỉ còn nắm giữ vàng, đã tạo ra một tiền lệ quan trọng. Điều này thôi thúc các ngân hàng trung ương ngoài phương Tây chuyển hướng sang vàng để đa dạng hóa dự trữ, giảm sự phụ thuộc vào đồng USD. Ngoài ra, chính sách nới lỏng tiền tệ và lo ngại về thâm hụt ngân sách cũng là nguyên nhân khiến các nhà đầu tư phương Tây tăng cường đầu tư vào vàng trong năm ngoái.
Việc xử lý bất kỳ vấn đề nào trong số đó đều cần phải có sự hợp tác toàn cầu sâu rộng trong việc giải quyết tình trạng bất ổn hiện tại xung quanh vấn đề thuế quan. Ông George Griffiths, người đứng đầu bộ phận giao dịch tại công ty môi giới AMT Futures, nhận định, khác với các cuộc khủng hoảng khác gần đây, vốn đã kích hoạt các phản ứng phối hợp toàn cầu, lần này không có triển vọng thực sự nào về khả năng liên kết chính sách giữa các nước.
Bối cảnh hiện tại đã khiến nhiều người dự đoán giá vàng sẽ tiếp tục tăng trong thời gian dài hơn, với đỉnh điểm của đà tăng này được dự báo rơi vào năm 2026 thay vì năm nay. Chiến lược gia hàng hóa Michael Widmer của Ngân hàng Bank of America (BofA) dự đoán giá vàng giao ngay sẽ đạt 3.500 USD/ounce trong vòng hai năm tới.
Chuyên gia Steel của HSBC cho biết các vấn đề thúc đẩy giá vàng 45 năm trước - đáng chú ý nhất là Cách mạng Iran và khủng hoảng dầu mỏ - đã được khắc phục tương đối nhanh chóng, dẫn đến sự sụt giảm sau đó của giá vàng. Tuy nhiên, ông cho biết sự đổ vỡ trong hợp tác quốc tế vài năm gần đây đã khiến giá vàng liên tục duy trì ở mức cao. Theo ông, điều này cho thấy đang có một lực cầu địa chính trị lớn hơn trên thị trường.