Cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết để nâng tầm thị trường chứng khoán Việt Nam

Theo HOSE, thị trường chứng khoán Việt Nam (TTCKVN) bước sang năm thứ 25 với những thành tựu đáng tự hào về vốn hóa và số lượng doanh nghiệp niêm yết. Tuy nhiên, điều nổi bật hơn cả là sự chuyển mình mạnh mẽ trong quản trị công ty (QTCT). Đằng sau đà tăng trưởng này là hệ thống quy định và thông lệ QTCT, được củng cố và phát triển liên tục qua Cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết, góp phần nâng cao chất lượng và sự bền vững của thị trường.

Năm 2014 là mốc quan trọng khi VLCA chính thức bổ sung hạng mục Quản trị công ty để vinh danh các doanh nghiệp thực hiện tốt quy định về QTCT. Đến năm 2018, Bộ tiêu chí đánh giá QTCT Việt Nam (Vietnam Corporate Governance Scorecard - VCGS) được xây dựng và lần đầu tiên đưa vào đánh giá tại VLCA.

VCGS được xây dựng dựa trên nguyên tắc QTCT của OECD, đồng thời điều chỉnh phù hợp với các quy định hiện hành về QTCT tại Việt Nam và tình hình thực tế của các doanh nghiệp Việt Nam. Đây là bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đánh giá toàn diện về tình hình thực thi QTCT của các doanh nghiệp niêm yết (DNNY), từ đó các cơ quan nhà nước có kế hoạch chuẩn hóa chất lượng QTCT của DNNY, đưa Việt Nam tiệm cận các thông lệ tốt nhất trong khu vực ASEAN và quốc tế.

Theo ban tổ chức, giải thưởng QTCT của VLCA không chỉ là một hạng mục giải thưởng để tôn vinh các doanh nghiệp thực hành QTCT tốt nhất mà còn là một lộ trình mang tính định hướng chiến lược cho thị trường chứng khoán, qua đó nâng cao tính minh bạch và vị thế của TTCKVN. Chính vì vậy, các tiêu chí của VLCA - VCGS không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ pháp luật mà còn tập trung sâu vào thực hành quản trị hiệu quả, minh bạch và bền vững.

Cụ thể, tỷ trọng các tiêu chí thực hành thông lệ tốt của VLCA - VCGS đã dần được nâng cao từ mức ban đầu 30% lên đến mức 40% hiện nay. Đây chính là bản chất sâu xa của QTCT hiện đại - quản trị, không chỉ để đáp ứng quy định mà còn để tạo ra giá trị dài hạn cho cổ đông, các bên liên quan, cho xã hội và cho thị trường.

VLCA - VCGS còn là một thước đo chất lượng phản ánh diện mạo QTCT gắn với ESG của cả thị trường, các tiêu chí đánh giá được cập nhật liên tục, bám sát những thay đổi pháp luật (Luật Chứng khoán 2019, Luật Doanh nghiệp 2020), đồng thời tiệm cận các thông lệ quốc tế như Bộ nguyên tắc QTCT G20/OECD 2023.

Nhờ đó, VCGS đã trở thành bộ khung tham chiếu không thể thiếu cho tất cả DNNY, bất kể quy mô lớn hay nhỏ. Doanh nghiệp có thể tự đo lường khoảng cách quản trị của mình so với chuẩn mực tốt nhất, từ đó xây dựng lộ trình cải thiện ngắn hạn và dài hạn.

Trong kỳ VCGS 2024, có đến 25 doanh nghiệp được vinh danh QTCT tốt nhất, với các thực hành quản trị hiện đại như: Tổ chức Đại hội đồng cổ đông song ngữ, kết hợp trực tiếp và trực tuyến; minh bạch các nghị quyết chưa thực hiện và công bố thông tin ESG, quản trị rủi ro môi trường - xã hội; tự đánh giá hiệu quả hoạt động HĐQT. Top 10 Doanh nghiệp QTCT tốt nhất (Nhóm vốn hóa lớn) năm 2024 đã góp phần khẳng định sự phát triển và chất lượng quản trị tại các doanh nghiệp niêm yết.

Năm 2025, trong hành trình trở thành thị trường mới nổi, Việt Nam coi QTCT tốt không chỉ là lựa chọn mà là điều kiện bắt buộc. Nhà đầu tư toàn cầu ngày càng quan tâm đến năng lực quản trị và minh bạch thông tin của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh QTCT ngày càng được xem như “hộ chiếu vàng” để tiếp cận nguồn vốn chất lượng cũng như tiếp cận khách hàng trên thị trường quốc tế.

Với cải tiến liên tục từ VCGS, VLCA 2025 đặt mục tiêu đưa QTCT Việt Nam đạt chuẩn mực mới, tạo giá trị dài hạn và gắn với phát triển bền vững. Quản trị tốt không chỉ giúp doanh nghiệp vững vàng trước biến động toàn cầu, mà còn là “giấy thông hành” giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ quốc tế.