Thành phố Sapporo (Nhật Bản). Ảnh: olympics.com
Một nhóm nghiên cứu quốc tế do Đại học Waterloo đứng đầu đã đánh giá các dữ liệu khí hậu lịch sử từ những năm 1920 và các xu hướng biến đổi khí hậu trong tương lai. Họ xác định rằng những nơi được sử dụng cho các môn thi đấu mùa Đông như St. Moritz (Thụy Sĩ) và Lillehammer (Na Uy) có thể trở thành “di tích của Olympic” vào giữa cuối thế kỷ này, do các điều kiện ở đây sẽ không còn phù hợp với việc đăng cai Olympic mùa Đông.
Nghiên cứu trên cho biết nhiệt độ trung bình hằng ngày vào tháng 2 ở các thành phố nói trên đang tăng mạnh, từ 0,4 độ C trong các kỳ Thế vận hội những năm 1920 đến 1950, lên 3,1 độ C trong các kỳ Thế vận hội những năm 1960 và tăng lên 6,3 độ C trong các kỳ Thế vận hội được tổ chức trong thế kỷ 21, bao gồm cả Thế vận hội mùa Đông Bắc Kinh.
Daniel Scott, giáo sư về địa lý và quản lý môi trường ở Đại học Waterloo, cho biết: “Cứ đà này thì đến cuối thế kỷ, chúng ta sẽ chỉ còn Sapporo là nơi duy nhất có các điều kiện khí hậu phù hợp cho Thế vận hội mùa Đông, và sau đó, chúng ta sẽ chờ xem liệu Sapporo có còn được như vậy nữa không”. Theo giáo sư Scott, chỉ đến giữa thế kỷ này, số nơi có khí hậu phù hợp cho Olympic mùa Đông cũng sẽ giảm mạnh. Châu Âu vốn là cái nôi của Olympic mùa Đông và từng đăng cai hơn 1/2 số kỳ Thế vận hội, trong đó có Thế vận hội đầu tiên tại Chamonix năm 1924 và Olympic mùa Đông Milan/Cortina d'Ampezzo sắp tới, sau Bắc Kinh. Nhưng vùng núi Alpes của châu Âu đang cảm nhận các tác động của biến đổi khí hậu.
Giáo sư Scott cho biết thông điệp của nghiên cứu trên gửi tới Ủy ban Olympic Quốc tế (IOC) là họ sẽ phải mềm dẻo hơn trong tương lai khi chọn một địa điểm để tổ chức Thế vận hội, chuyển lên các địa hình ngày một cao hơn cho các sự kiện như thi đấu trượt tuyết.
Chuyên gia Robert Steiger tại Đại học Innsbruck của Áo cho biết: “Biến đổi khí hậu sẽ làm thay đổi bản đồ địa lý của Olympic mùa Đông và thật không may là sẽ phải từ bỏ một số thành phố đăng cai nổi tiếng với các môn thể thao mùa Đông. Vào đầu những năm 2050, hầu hết các địa điểm ở châu Âu dự báo sẽ bị gạt ra ngoài lề hoặc không đáng tin cậy để tổ chức Olympic mùa Đông, ngay cả trong điều kiện thế giới giảm khí thải”.
Biến đổi khí hậu đã được IOC theo dõi vấn đề này và đã bổ sung trụ cột thứ ba của Olympic là “bền vững” từ năm 2014. Theo nghiên cứu trên, IOC đã đưa ra những cam kết giảm khí thải nằm trong số tham vọng nhất trong thể thao và trong mọi lĩnh vực. Trong một thông báo trước Hội nghị khí hậu của Liên hợp quốc ở Glasgow (Anh), IOC cam kết “khí hậu tích cực”, theo đó giảm 30% khí thải trực tiếp và gián tiếp vào năm 2024. Bắt đầu từ năm 2030, các thành phố đăng cai Olympic sẽ buộc phải đạt tiêu chí “khí hậu tích cực”.
Các nhà nghiên cứu cũng thăm dò các vận động viên và huấn luyện viên quốc tế. Theo đó, 89% cảm thấy các điều kiện khí hậu thay đổi đang ảnh hưởng tới các điều kiện thi đấu, và 94% lo ngại biến đổi khí hậu sẽ tác động đến tương lai phát triển của môn thể thao mình đang chơi. Báo cáo cũng ghi nhận rằng tỷ lệ chấn thương của vận động viên các môn liên quan đến tuyết có thể một phần do nhiệt độ môi trường tăng cao và các điều kiện tuyết không phù hợp. Ba kỳ Thế vận hội gần đây có tỷ lệ sự cố cao nhất trong khi thi đấu ở các môn trượt tuyết (cao hơn 55% so với các kỳ trước).