Là hai nước thành viên quan trọng của Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), cho đến nay, quan hệ đối tác hợp tác phát triển toàn diện giữa Trung Quốc và Nga được một số quan chức Trung Quốc đánh giá là đã bước lên bốn bậc cao hơn: Coi nhau là quốc gia hữu nghị, quan hệ đối tác mang tính xây dựng, quan hệ đối tác hợp tác chiến lược và quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện.
Quan hệ đối tác hợp tác chiến lược Trung - Nga đã trải qua thực tiễn hơn 10 năm, trên đại thể có thể chia nhỏ thành “5 mối quan hệ hợp tác lớn”. Đó là quan hệ hợp tác chính trị chân thành tin cậy lẫn nhau, quan hệ hợp tác thương mại cùng có lợi cùng thắng, quan hệ hợp tác khoa học công nghệ cùng sáng tạo, quan hệ hợp tác nhân văn hài hòa hữu nghị, quan hệ hợp tác an ninh tương hỗ lẫn nhau.
Trong bối cảnh tình hình thế giới thay đổi phức tạp, cơ hội và thách thức tồn tại song song như hiện nay, xu hướng coi trọng nhau, tin cậy lẫn nhau giữa Trung Quốc và Nga sẽ ngày càng tăng lên. Hai nước Trung - Nga đều coi mỗi nước phát triển là cơ hội quan trọng của nhau, kiên trì xem hợp tác phát triển tương hỗ là một trong những phương hướng ưu tiên hàng đầu. Hiện nay hợp tác kinh tế thương mại thực chất giữa hai nước được thúc đẩy nhanh hơn.
Kim ngạch thương mại song phương năm 2011 đạt 83,2 tỉ USD, năm nay tiếp tục giữ xu hướng tăng trưởng cao, đang tiến đến mục tiêu đạt 100 tỉ USD vào năm 2015, và 200 tỉ USD vào năm 2020. Hợp tác giữa hai nước về năng lượng, khoa học công nghệ cao và tài chính không ngừng phát triển và đi vào chiều sâu, đầu tư trao đổi lẫn nhau tăng trưởng ổn định. Hợp tác biên giới giữa khu vực Đông Bắc Trung Quốc với các khu vực Viễn Đông và Đông Xibêri của Nga cũng như hợp tác giữa các địa phương trở thành điểm tăng trưởng mới trong mối quan hệ song phương. Hợp tác kinh tế thương mại Trung - Nga không những thúc đẩy mạnh mẽ phát triển và phồn vinh của mỗi nước, đã đem lại lợi ích thiết thực cho hai nước và nhân dân hai nước, mà còn đóng góp thiết thực cho phát triển và phồn vinh chung của thế giới.
Cả Trung Quốc và Nga đều đang ở vào giai đoạn then chốt phát triển chấn hưng. Bước tiếp theo, hai bên sẽ thực hiện tốt hợp tác trong các dự án lớn mang tính chiến lược, nâng cao đồng bộ chất lượng và quy mô hợp tác kinh tế thương mại. Tăng cường phối hợp trong các công việc quốc tế, cùng thúc đẩy trật tự quốc tế phát triển theo hướng công bằng, hợp lý, thúc đẩy hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực và thế giới.
Có thể nói dù chính sách của chính phủ Nga đối với Trung Quốc là rõ ràng và kiên định, nhưng trong xã hội Nga cũng không tránh khỏi cá biệt vẫn có người có cách nhìn theo mặt tiêu cực: Trung Quốc càng mạnh thì rủi ro càng lớn. Tuy thế, là hai nước láng giềng lớn nhất của nhau, tiềm năng hợp tác toàn diện giữa hai nước Trung - Nga rất lớn, cả hai cần nắm bắt cơ hội, phát triển vững chắc quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện trên bước khởi điểm mới của lịch sử, chung tay đối phó với rủi ro thách thức, bất kể tình hình thế giới thay đổi thế nào, bảo vệ vững chắc lợi ích chung và lợi ích căn bản của mỗi nước, mở ra cục diện mới cùng phát triển, hòa bình lâu dài trên phạm vi thế giới và khu vực.
Trần Huy Cậy (P/v TTXVN tại Bắc Kinh)