Tăng trưởng GDP của Mỹ, theo dự báo mới, sẽ là 2,4% năm 2023 và 1,5% năm 2024. Ảnh: THX/TTXVN
Thứ nhất, nền kinh tế thế giới đã thể hiện khả năng phục hồi đáng chú ý. Từ năm 2020, kinh tế thế giới liên tiếp hứng chịu các cú sốc do đại dịch COVID-19, xung đột ở Ukraine và gián đoạn chuỗi cung ứng. Tất cả những yếu tố này dẫn tới lạm phát cao kỷ lục và chu kỳ tăng lãi suất cao nhất trong nhiều thập kỷ. Tuy nhiên, các nền kinh tế trên thế giới đã thích nghi tốt hơn kỳ vọng và điều này tiếp tục diễn ra trong năm 2023. Theo chỉ số toàn cầu của Fitch Ratings, trong quý III/2023, tổng sản phẩm quốc nội thế giới cao hơn 9% so với mức trước đại dịch COVID-19. Các doanh nghiệp đã điều chỉnh lại hệ thống hậu cần, châu Âu giảm phụ thuộc nguồn cung khí đốt từ Nga trong khi lãi suất tăng cao không dẫn đến tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến. Sức bền này cung cấp một nền tảng vững chắc cho năm mới.
Thứ hai, lạm phát đang giảm nhanh. Lạm phát toàn cầu ở mức 8,9% vào năm ngoái và dự kiến sẽ giảm xuống 5,1% vào cuối năm 2024. Lạm phát giá thực phẩm - từ lúa mì đến dầu ăn - đã giảm mạnh trong khi giá năng lượng cao cũng đang giảm dần. Các cú sốc chuỗi cung ứng trong thời kỳ đại dịch cũng giảm bớt. Lạm phát dịch vụ vẫn ở mức cao, nhưng là do thị trường việc làm ổn định và tăng trưởng tiền lương nhanh.
Thứ ba, lo ngại về chu kỳ chính sách tiền tệ kiểu “Núi Bàn” (lãi suất tăng cao và duy trì ở mức đỉnh trong thời gian dài, giống như ngọn núi có đỉnh phẳng mang tên Table Mountain tại Cape Town, Nam Phi) dần được xoa dịu. Các ngân hàng trung ương lớn hiện có khả năng sẽ giảm lãi suất vào đầu năm 2024, sớm hơn so với dự kiến. Đây là tin tốt cho nhiều hộ gia đình và doanh nghiệp. Mặc dù 3 ngân hàng khu vực của Mỹ và Credit Suisse sụp đổ vào tháng 3, hậu quả do lãi suất cao đã được ngăn chặn.
Tiếp đến là sự bùng nổ của thị trường tài chính. Các chỉ số hàng đầu của Phố Wall gần hoặc vượt mức cao kỷ lục trong tháng 12. Thị trường trái phiếu cũng kết thúc năm một cách mạnh mẽ. Cơ hội hạ cánh nhẹ nhàng cho nền kinh tế Mỹ đã tăng với việc Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed) thành công trong việc kiểm soát lạm phát mà không gây suy thoái.
Không phải tất cả các nền kinh tế đều được kỳ vọng sẽ tăng trưởng tốt. Kinh tế đã chững lại ở Anh và Đức. Sự phục hồi sau đại dịch của Trung Quốc cũng chưa được như kỳ vọng. Nhưng nhiều nền kinh tế khác đang hứa hẹn triển vọng. Ấn Độ, Mexico và Việt Nam đang hưởng lợi từ sự thay đổi mô hình thương mại và các nhà đầu tư mong muốn tăng đầu tư vào các thị trường này trong năm tới. Quản lý kinh tế thận trọng cũng được áp dụng tại nhiều nước. Các ngân hàng trung ương ở nhiều nước đang phát triển cũng đi đầu trong việc kiểm soát lạm phát.
Cuối cùng, 2023 là một năm tốt đối với ngành công nghệ. ChatGPT đã trở thành ứng dụng phát triển nhanh nhất mọi thời đại và tiếng vang về AI tạo sinh đã giúp thúc đẩy thị trường chứng khoán. Việc các doanh nghiệp áp dụng AI tạo sinh trong năm 2024 có thể giúp hỗ trợ tăng trưởng năng suất, vốn đã có những dấu hiệu khởi sắc ở Mỹ trong năm nay. Những đổi mới khác trong năm nay cũng đầy hứa hẹn. Việc phê duyệt thuốc giảm cân như Wegovy của Novo Nordisk có thể giúp giảm bớt gánh nặng chăm sóc sức khỏe. Sự tiến bộ của hãng Toyota về pin thể rắn có thể là yếu tố thay đổi cuộc chơi cho ngành công nghiệp xe điện.
Mặc dù vậy, nền kinh tế toàn cầu sẽ đối mặt với những thách thức trong năm 2024, từ các cuộc tổng tuyển cử cho đến tình trạng nợ công ngày một tăng. Tuy nhiên, sau màn thể hiện kiên cường trong năm 2023, vẫn có cơ hội để nền kinh tế thế giới phát triển tốt hơn dự kiến.