(Ảnh tư liệu) Toàn cảnh một phiên họp Quốc hội Đức ở Berlin, ngày 13/3/2024. Ảnh: THX/TTXVN
Theo AP, Quốc hội Đức ngày 5/12 đã phê chuẩn kế hoạch mở rộng lực lượng vũ trang nhằm đối phó môi trường an ninh đang diễn biến phức tạp ở châu Âu. Gói biện pháp gồm khảo sát bắt buộc và kiểm tra y tế đối với nam giới bước sang tuổi 18, nhưng không khôi phục chế độ nghĩa vụ quân sự bắt buộc, vốn bị đình chỉ hơn một thập kỷ trước.
Hạ viện Đức thông qua kế hoạch với 323 phiếu thuận và 272 phiếu chống. Đây là phiên bản điều chỉnh của các đề xuất do Nội các Thủ tướng Friedrich Merz thông qua từ tháng 8/2025. Chính phủ đặt mục tiêu nâng quân số Lực lượng Vũ trang Liên bang Đức (Bundeswehr) lên 260.000 người trong vòng 10 năm, từ mức hơn 180.000 hiện nay. Trong khi đó, lực lượng dự bị cần được mở rộng lên khoảng 200.000 người, khoảng gấp đôi hiện nay.
Bộ trưởng Quốc phòng Boris Pistorius phát biểu trước quốc hội cho rằng các đồng minh đang dõi theo nỗ lực cải cách của Berlin và Đức là quốc gia đi đầu trong củng cố phòng thủ châu Âu. Theo ông, luật mới đánh dấu bước tiến quan trọng nhằm tăng tính sẵn sàng chiến đấu của quân đội.
Tuy nhiên, kế hoạch không khôi phục nghĩa vụ quân sự vốn được đình chỉ năm 2011, mà thay vào đó, Berlin kỳ vọng việc cải thiện đãi ngộ, nâng chất lượng huấn luyện và linh hoạt về thời hạn phục vụ, từ tối thiểu 6 tháng, sẽ thu hút đủ số lượng người đăng ký.
Dù vậy, chính phủ vẫn để ngỏ lựa chọn áp dụng chế độ bắt buộc phục vụ đối với một số lượng giới hạn, có thể được chọn ngẫu nhiên, trong trường hợp an ninh xấu đi hoặc quân đội thiếu nhân lực. Đây là điều mà nhiều nghị sĩ trong khối bảo thủ của ông Merz cho rằng sẽ khó tránh khỏi về lâu dài.
Bắt đầu từ năm 2027, Bộ Quốc phòng Đức phải báo cáo quốc hội hai lần mỗi năm về kết quả tuyển quân. Luật cũng quy định các ngưỡng mục tiêu hàng năm cho quân số và lực lượng dự bị.
Từ đầu năm 2026, Đức sẽ gửi bảng khảo sát tới toàn bộ công dân nam và nữ bước sang tuổi 18 để đánh giá khả năng và mức độ sẵn sàng phục vụ. Nam giới bắt buộc phải phản hồi và có thể phải trải qua khám sức khỏe, nhưng không bắt buộc ký hợp đồng phục vụ. Bundeswehr sẽ phải mở rộng năng lực tiếp nhận và xử lý khoảng 300.000 trường hợp mỗi năm.
Một số nghị sĩ cánh tả phản đối, kêu gọi giới trẻ phản kháng việc khôi phục mô hình nghĩa vụ quân sự và tìm hiểu quyền phản đối vì lý do lương tâm. Trong khi đó, Bộ trưởng Pistorius cho rằng biểu tình là điều được chào đón, nhưng tin rằng thế hệ trẻ hiểu rõ trách nhiệm của họ trong bối cảnh an ninh châu Âu thay đổi nhanh chóng.
Ông nhấn mạnh dịch vụ quân sự hiện vẫn dựa trên tinh thần tự nguyện, nhưng thừa nhận Đức có thể phải tính tới phương án huy động một phần bắt buộc nếu nguy cơ an ninh xấu đi hoặc nguồn tuyển quân tiếp tục thiếu hụt.
Đức không phải là quốc gia duy nhất trong Liên minh châu Âu tìm cách củng cố lực lượng vũ trang. Trước đó, Pháp công bố chương trình huấn luyện quân sự cho người từ 18-19 tuổi từ năm 2026. Bỉ và Ba Lan cũng đang triển khai các mô hình nhằm thu hút thêm người nhập ngũ. Hiện có 10 nước EU duy trì nghĩa vụ quân sự, trong đó có Áo, Đan Mạch, Estonia, Phần Lan, Thụy Điển và các quốc gia vùng Baltic.