Chiều 26/6, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã rời Washington, bắt đầu chuyến công du kéo dài 8 ngày tới châu Phi. Đây là chuyến thăm đầu tiên của ông Obama tới châu lục này kể từ khi tái cử nhiệm kỳ hai năm 2012 và là chuyến thăm thứ hai kể từ khi lên cầm quyền năm 2009.
|
Tổng thống Obama gặp các lãnh đạo châu Phi ở Nhà Trắng ngày 28/3. Ảnh: Internet |
Phó Cố vấn an ninh quốc gia Ben Rhodes cho biết chuyến thăm của Tổng thống Obama phản ánh sự nhìn nhận của Mỹ về một châu Phi đang nổi lên trở thành một trong những khu vực quan trọng nhất của thế giới và là nơi Mỹ sẽ gia tăng can dự một cách mạnh mẽ trong những năm tới. Ông Ben Rhodes dự báo trong 30 năm tiếp theo, châu Phi sẽ nổi lên thành một khu vực có sự bùng nổ về phát triển kinh tế và đây sẽ là những cơ hội cho các doanh nghiệp và công ty Mỹ.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jay Carney cho biết trong chuyến thăm từ 26/6 đến 3/7, Tổng thống Obama và Đệ nhất phu nhân Michelle Obama sẽ có ba chặng dừng chân tại Senegal, Nam Phi và Tanzania. Theo người phát ngôn Nhà Trắng, nội dung các cuộc hội đàm của Tổng thống Obama với các nhà lãnh đạo châu Phi trong chuyến thăm này tập trung vào việc thảo luận cách thức thúc đẩy quan hệ của Mỹ với các nước châu Phi nói riêng và toàn châu lục nói chung, trong đó có việc hỗ trợ phát triển kinh tế, gia tăng trao đổi thương mại, đầu tư, an ninh lương thực, giảm nghèo đói và bệnh tật, chống căn bệnh thế kỷ HIV/AIDS, chống khủng bố và củng cố các thiết chế dân chủ vì lợi ích của Mỹ và các thế hệ lãnh đạo trong tương lai của châu Phi. Để đạt được mục tiêu này, trong chuyến thăm, Tổng thống Obama sẽ có hàng loạt các cuộc hội đàm với các nhà lãnh đạo các nước, gặp gỡ các doanh nghiệp và giới thanh niên, sinh viên nhằm thảo luận về mối quan hệ đối tác chiến lược trong các vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu.
Về lịch trình, theo người phát ngôn Nhà Trắng, trong chặng dừng chân đầu tiên ở thủ đô Dakar của Senegal, Tổng thống Obama và người đồng cấp chủ nhà sẽ tập trung thảo luận về tình trạng thiếu lương thực đe dọa sự sống của hàng triệu người tại một quốc gia vừa thoát ra khỏi cuộc khủng hoảng. Senegna cũng đang có mối quan hệ hợp tác tích cực với Mỹ trong vấn đề gìn giữ hòa bình, chống khủng bố và tình trạng nghiện ngập ma túy.
Tại Nam Phi, ngoài việc thảo luận các vấn đề quan hệ song phương và khu vực với Tổng thống chủ nhà Jacob Zuma, Tổng thống Obama sẽ có chuyến thăm tới một trung tâm chữa trị bệnh HIV/AIDS và có bài phát biểu nói về chính sách của Mỹ với châu Phi tại trường Đại học Cape Town, nơi Tổng thống Mỹ Robert Kennedy năm 1966 từng có bài phát biểu gây tiếng vang so sánh cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc apartheid ở Nam Phi với cuộc đấu tranh dân quyền ở Mỹ. Tuy nhiên, được biết Tổng thống Obama chưa có kế hoạch tới thăm nhà lãnh đạo 94 tuổi Nelson Mandela đang ốm nặng tại bệnh viện. Tại chặng dừng chân cuối cùng ở Tanzania, Tổng thống Obama sẽ tập trung thảo luận về sự hợp tác trong lĩnh vực năng lượng và dầu khí, thăm một nhà máy điện và tiếp xúc với lãnh đạo các doanh nghiệp.
Năm 2009, sau khi lên cầm quyền, Tổng thống Obama chỉ có một chuyến thăm chớp nhoáng tới một nước châu Phi duy nhất là Ghana, làm thất vọng các nhà lãnh đạo của châu lục này vì trước đó họ từng hy vọng ông Obama, chính khách da màu đầu tiên lên làm ông chủ Nhà Trắng, sẽ có sự quan tâm đặc biệt tới châu lục đen. Một số nhà lãnh đạo châu Phi thậm chí tuyên bố chính quyền Obama không quan tâm nhiều tới châu Phi như chính quyền hai tổng thống Mỹ trước đó bởi lẽ châu lục này ít liên hệ tới an ninh quốc gia của Mỹ. Chuyến thăm lần này của ông Obama nhằm trấn an các nước châu Phi rằng trong lúc chuyển dịch trọng tâm chiến lược sang khu vực châu Á - Thái Bình Dương, Mỹ vẫn coi trọng việc tăng cường quan hệ với các nước châu Phi.
Bà Jennifer Cooke, Giám đốc chương trình châu Phi thuộc Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) ở thủ đô Washington, nhận định mặc dù trong 4 năm cầm quyền đầu tiên, chính quyền Obama cũng đã thiết lập các mối quan hệ đối tác với các chính phủ châu Phi, nhưng "chưa đủ lớn, chưa đầu tư đủ tiền bạc, thậm chí ít có những sáng kiến, có chăng chỉ nhằm vào góc độ an ninh - quân sự và chống khủng bố".
Ngoài những mục tiêu được công bố trên, các quan chức Nhà Trắng cho biết chuyến thăm lần này của Tổng thống Obama còn nhằm gia tăng can dự và sự hiện diện của Mỹ tại một châu lục mà ảnh hưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc, đã và đang gia tăng rất mạnh, làm xói mòn vị thế của Mỹ. Theo thống kê, kim ngạch buôn bán hai chiều của Trung Quốc trong hơn một thập kỷ qua đã tăng gần 20 lần, từ 11 tỷ USD năm 2000 lên 200 tỷ USD năm 2012, gấp hơn hai lần tổng kim ngạch buôn bán của Mỹ với châu lục này.
Trung Quốc trong vài năm qua đã vượt qua Mỹ trở thành đối tác thương mại lớn nhất của châu Phi. Đầu tư của Trung Quốc vào châu lục này cũng đã đạt hơn 75 tỷ USD. Trung Quốc giờ đây cứ 5 năm lại tổ chức một hội nghị quy tụ gần 50 nhà lãnh đạo châu Phi để thúc đẩy quan hệ với châu lục này.
Châu Phi là châu lục có dân số đông thứ hai thế giới, sau châu Á và lớn thứ ba trên thế giới về diện tích sau châu Á và châu Mỹ. Châu lục này có nguồn tài nguyên khoáng sản rất phong phú, trong đó có 17 loại khoáng sản có trữ lượng đứng đầu thế giới như kim cương, coban, vàng, crom và urani. Dầu mỏ và khí đốt cũng là nguồn tài nguyên thế mạnh của châu lục đen.
Báo "Bưu điện Washington" dẫn các nguồn tin từ lực lượng mật vụ Nhà Trắng cho biết chuyến thăm của Tổng thống Obama tới châu Phi lần này dự kiến tốn kém từ 60 triệu USD đến 100 triệu USD. Chuyến thăm châu Phi của Tổng thống Mỹ Bill Clinton năm 1998 tốn kém 42,7 triệu USD.
TTXVN/Tin tức