Cảnh sát chặn một người đi xe đạp không đội mũ bảo hiểm. Ảnh tư liệu: Stripes Okinawa
Theo phóng viên TTXVN tại Tokyo, Luật mới sửa đổi được Quốc hội Nhật Bản thông qua hồi tháng 5, quy định hành vi sử dụng điện thoại hoặc nhìn lâu vào màn hình điện thoại gắn trên xe đạp khi tham gia giao thông sẽ bị phạt tù lên tới 6 tháng hoặc bị phạt 100.000 yen (tương đương 650 USD). Trong trường hợp gây tai nạn giao thông có thể bị phạt tù lên tới 1 năm hoặc phạt tiền lên tới 300.000 yen (tương đương 1.950 USD).
Luật mới cũng sửa đổi chặt chẽ hơn đối với hành vi sử dụng đồ uống có cồn khi lái xe đạp tương tự như đối với lái xe ô tô. Nếu như theo luật cũ, người lái xe đạp trong tình trạng say xỉn mới bị phạt thì luật mới xác định người đi xe đạp có nồng độ cồn vượt quá 0,3mg/1ml máu hay 0,15mg/lít khí thở sẽ bị phạt tù lên tới 3 năm hoặc phạt tiền 500.000 yen (tương đương 325 USD).
Ngoài ra, luật mới cũng quy định các hành vi liên quan bị phạt tương tự như: người cung cấp xe đạp cho người uống bia rượu sử dụng, người cung cấp rượu để người lái xe đạp trong tình trạng say rượu, thậm chí là người đồng hành với người đi xe đạp trong tình trạng lái xe mà không có động tác can ngăn… Riêng đối với hành vi lái xe đạp trong tình trạng say xỉn, mất ý thức về hành vi sẽ bị phạt tù lên tới 5 năm hoặc phạt tiền 1 triệu yen (tương đương 6.500 USD).
Cùng với đó, Cơ quan Cảnh sát quốc gia Nhật Bản đang kiến nghị luật hóa chế độ “vé xanh, vé đỏ” đối với người đi xe đạp vi phạm trên 16 tuổi, theo đó, “những hành vi có nguy cơ gây tai nạn giao thông” như không chấp hành đèn giao thông, đi ngược chiều, cầm ô, đeo tai nghe… sẽ nhận giấy thông báo màu xanh có quy định mức phạt tiền từ 5.000-12.000 yen tùy theo mức độ hành vi và nộp tiền tại ngân hàng hoặc bưu điện.
Trong khi “những hành vi nghiêm trọng” như lái xe sau khi uống rượu bia, dùng điện thoại di động hoặc lái xe gây tai nạn sẽ nhận giấy thông báo màu đỏ và bị khởi tố hình sự. Người vi phạm nếu cố tình không nộp phạt sẽ tiếp tục được gửi thông báo đến địa chỉ nhà riêng kèm theo thông báo đóng khoản tiền chậm nộp phạt bổ sung. Dự kiến nội dung này sẽ được tiếp tục thảo luận và thông qua tại các phiên họp Quốc hội năm sau để có thể đưa vào thực hiện từ đầu năm 2026.
Việc siết chặt các quy định đối với người đi xe đạp là nỗ lực của Chính phủ nhằm giảm thiểu số vụ tại nạn giao thông liên quan đến xe đạp đang gia tăng trong những năm gần đây. Theo thống kê của Cơ quan Cảnh sát quốc gia Nhật Bản, trong năm 2023, toàn quốc có 72.339 vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe đạp, tăng 2.354 vụ so với năm trước, chiếm khoảng 20% tổng số vụ tai nạn giao thông nói chung và có xu hướng tăng đáng kể từ năm 2021 đến nay. Trong đó, số vụ tai nạn giao thông gây thương vong có liên quan đến bia rượu cao gần gấp đôi số vụ không liên quan đến bia rượu, còn số vụ tai nạn do người đi xe đạp sử dụng điện thoại di động cũng tăng gần 30% so với năm 2021.