Theo phóng viên TTXVN tại Nhật Bản, Quốc hội Nhật Bản ngày 18/4 đã thông qua hiệp định hạt nhân dân sự với Thổ Nhĩ Kỳ và Các tiểu vương quốc Arập thống nhất (UAE) theo đó Nhật Bản sẽ xuất khẩu các lò phản ứng điện nguyên tử cho các nền kinh tế đang phát triển nhanh chóng này. Việc xuất khẩu các lò phản ứng hạt nhân nằm trong chiến lược tăng trưởng của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.
Các hiệp định mà Tokyo ký với hai nước trên hồi năm 2013 đòi hỏi các nhiên liệu và thiết bị hạt nhân do Nhật Bản cung cấp được sử dụng vì mục đích hoà bình. Việc Thượng viện thông qua hiệp định trên tại phiên họp toàn thể sau khi Hạ viện thông qua hồi đầu tháng 4/2014.
Động thái trên xuất hiện trong bối cảnh dư luận ở Nhật Bản quan ngại mạnh mẽ về độ an toàn của điện hạt nhân sau khi xảy ra cuộc khủng hoảng tại Nhà máy điện Fukushima số 1 hồi năm 2011. Tuy nhiên, việc này cũng nằm trong chiến lược của Thủ tướng Abe nhằm tăng cường xuất khẩu cơ sở hạ tầng của Nhật Bản ra thế giới. Chính phủ Nhật Bản kỳ vọng quá trình hợp tác này sẽ tạo động lực lớn cho mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, vốn thuộc trọng tâm trong chiến lược tăng trưởng mà Thủ tướng Shinzo Abe đã đề ra trong năm 2013.
Ở Thổ Nhĩ Kỳ, dự án liên doanh với sự tham gia của Công ty Công nghiệp nặng Mitsubishi của Nhật Bản đã giành được gói thầu xây dựng nhà máy điện hạt nhân tiên tiến trong khi UAE hiện đang xây dựng các nhà máy từ năm 2012 và dự kiến sẽ mở rộng dự án trên. Đặc biệt, ở Thổ Nhĩ Kỳ, Nhật Bản đã giành gói thầu xây dựng 4 lò phản ứng hạt nhân ở khu vực ven biển Đen, với trị giá 2,2 nghìn tỷ yen. Hiệp định hợp tác Nhật Bản-Thổ Nhĩ Kỳ xác định hai bên có thể tiến hành các hoạt động làm giàu, tái xử lý chất thải hạt nhân theo thỏa thuận giữa hai chính phủ.
Tính đến nay, Nhật Bản đã hoàn tất các hiệp định tương tự với 12 nước và tổ chức trong đó có Việt Nam, Mỹ và Anh trong khi vẫn đang tiến hành đàm phán với các nước như Ấn Độ. Tuy nhiên, Hiệp định hợp tác hạt nhân dân sự với Thổ Nhĩ Kỳ và UAE là kết quả hợp tác đầu tiên trong lĩnh vực hạt nhân được quốc hội Nhật Bản thông qua kể từ sau thảm họa kép.
Hữu Thắng (P/v TTXVN tại Nhật Bản)