Khách du lịch tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AFP/TTXVN
Trước tình trạng này, nhiều địa phương Nhật Bản đã xây dựng các biện pháp nhằm giải quyết tình trạng quá tải khách du lịch nước ngoài, một trong số đó là áp dụng các loại thuế không bắt buộc mới, bao gồm cả thuế vào cửa tại nhiều thành phố ở các hòn đảo xa xôi.
Bắt đầu từ tháng 10/2023, thành phố Hatsukaichi thuộc tỉnh Hiroshima sẽ áp thuế đối với du khách đến đảo Miyajima, nơi có Đền Itsukushima, một di sản thế giới. Cư dân trên đảo, người đi lại thường xuyên, sinh viên, trẻ em chưa đi học sẽ được miễn khoản thu này. Những du khách khác sẽ phải trả thuế như một phần bổ sung cho giá vé phà. Thuế là 100 yen (0,67 USD)/người, nhưng cũng có gói thanh toán hàng năm là 500 yen (3,34 USD)/người.
Các hòn đảo khác thu hút lượng lớn khách du lịch, như Taketomi ở tỉnh Okinawa và Sado ở tỉnh Niigata, cũng đang dự tính áp dụng loại thuế như vậy. Những khoản thuế này nhằm mục đích đảm bảo nguồn vốn để quản lý lượng khách du lịch khổng lồ đồng thời bảo vệ nền văn hóa và thiên nhiên quý giá của quần đảo.
Năm 2019, đảo Miyajima, với dân số 1.400 người, đã đón lượng du khách kỷ lục 4,65 triệu lượt. Việc Chính phủ Nhật Bản cấp thuế phân bổ địa phương thường xuyên không liên quan đến số lượng du khách, dẫn đến nhu cầu cấp thiết phải đảm bảo nguồn thu bổ sung để trang trải các khoản chi tiêu ngày càng tăng cho các biện pháp quản lý du lịch.
Trong một cuộc khảo sát khách du lịch do thành phố thực hiện vào tháng 9/2020, có 93% số người được hỏi ủng hộ việc áp dụng thuế đối với du khách.
Thành phố dự đoán loại thuế mới sẽ mang lại 140 triệu yen trong năm tài chính 2023, kéo dài đến tháng Tư tới. Doanh thu sẽ được sử dụng để bảo trì công viên, nhà vệ sinh và cung cấp wi-fi miễn phí. Shunji Mukai thuộc bộ phận quy hoạch Miyajima của chính quyền thành phố cho biết số tiền này dự kiến sẽ giúp “truyền lại bản chất và văn hóa của Miyajima cho các thế hệ tương lai”.
Thuế tham quan Miyajima là một loại thuế không theo luật định được chính quyền địa phương áp đặt độc lập thông qua các sắc lệnh và do đó cần có sự đồng ý của Bộ Nội vụ và Truyền thông.
Bốn ngôi làng ở Okinawa đã thu thuế địa phương tương tự. Một trong số đó, làng Izena, trên đảo Izena ngoài khơi đảo Okinawa chính, vào năm 2005 đã trở thành nơi đầu tiên đưa ra loại thuế như vậy, gọi là Thuế hợp tác môi trường. Các loại thuế không theo luật định của làng, không giống như thuế Miyajima, cũng được áp dụng với cư dân trong làng.
Trên đảo Taketomi ở Okinawa, thị trấn Taketomi, nơi quản lý di sản thiên nhiên thế giới - đảo Iriomote, đang xem xét áp dụng một loại thuế không bắt buộc theo mô hình thuế của Miyajima.
Một nhóm cố vấn chuyên môn, bao gồm cả các nhà nghiên cứu học thuật, đã bắt đầu thảo luận về ý tưởng này vào tháng 9, với việc chính quyền thành phố dự định đệ trình dự thảo sắc lệnh để giới thiệu tạm thời "Thuế tham quan thị trấn Taketomi" tới hội đồng thị trấn vào tháng 3/2024.
Động thái của thị trấn Taketomi được thúc đẩy bởi vấn đề quá tải khách du lịch ngày càng nghiêm trọng, bắt đầu gây căng thẳng cho tài nguyên cơ sở hạ tầng địa phương và góp phần gây xói mòn cũng như các thiệt hại môi trường khác, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người dân. Thị trấn, bao gồm 9 hòn đảo có người sinh sống, có dân số khoảng 4.300 người và đón hơn 1 triệu lượt khách du lịch hàng năm trước đại dịch COVID-19. Thậm chí, vào năm 2022, khi ngành du lịch vẫn đang trong quá trình phục hồi sau đại dịch, số lượt du khách tới đây đạt xấp xỉ 730.000 lượt.
Cảnh sát tuần tra an ninh trên đảo Miyajima. Ảnh: Kyodo/TTXVN
Một quan chức tại bộ phận thuế của thị trấn cho biết, để cung cấp các dịch vụ hành chính nhằm đáp ứng số lượng lớn du khách, “cần có doanh thu độc lập từ vài trăm triệu đến hơn một tỷ yen hàng năm”. Trong năm tài chính 2019, thị trấn bắt đầu yêu cầu du khách đến Đảo Taketomi tự nguyện trả "phí vào cửa" 300 yen, nhưng trong năm tài chính 2021, tỷ lệ thu là khoảng 14%, mang lại doanh thu chỉ 7,3 triệu yen.
Số tiền thuế tham quan được đề xuất vẫn là một chủ đề đang được cân nhắc. Tuy nhiên, một cuộc khảo sát năm 2019 đối với du khách đến Đảo Iriomote do Bộ Môi trường thực hiện cho thấy 500 yên là số tiền được nhiều người trả lời coi là phù hợp. Do đó, các cuộc thảo luận về số tiền thuế có thể sẽ tập trung vào con số này.
Vào tháng 8/2023, thành phố Amami thuộc tỉnh Kagoshima đã thành lập một ủy ban có nhiệm vụ xem xét các cách tạo nguồn tài chính mới để bảo vệ giá trị của đảo Amami Oshima với tư cách là di sản thiên nhiên thế giới. Ủy ban sẽ tranh luận về việc nên áp thuế hay yêu cầu đóng góp tự nguyện, dựa trên kinh nghiệm của các thành phố khác đã đưa ra các loại thuế không theo luật định. Ban hội thẩm dự kiến sẽ tổng hợp một báo cáo vào năm tài chính 2023.
Thành phố Sado của Niigata, bao gồm đảo Sado, nơi nhằm mục đích đăng ký di sản thế giới, cũng đang xem xét thực hiện các loại thuế không theo luật định tương tự. Một dự thảo chiến lược nhằm thúc đẩy trao đổi du lịch mà chính quyền thành phố biên soạn vào tháng Bảy đã kêu gọi xem xét áp dụng thuế chỗ ở và thuế vào cửa.
Du lịch là nguồn thu thiết yếu cho các hòn đảo xa xôi tại Nhật Bản và việc tăng cường du lịch một cách bền vững sẽ góp phần phát triển những hòn đảo này.
Bài cuối: Thiết lập hệ thống định giá kép