Toà nhà bị phá huỷ trong xung đột tại phía Tây thành phố Gaza. Ảnh: THX/TTXVN
Theo phóng viên TTXVN tại Tel Aviv, giới chức Israel tham gia đàm phán với Mỹ cho biết sự thay đổi này khiến các cuộc đàm phán giữa hai nước về tương lai Dải Gaza lâm vào bế tắc. Phía Israel cho rằng việc khôi phục Gaza mà chưa giải giáp lực lượng Hamas “đi ngược lại tinh thần của kế hoạch hòa bình” vốn đặt điều kiện tiên quyết là phi quân sự hóa Dải Gaza trước khi tái thiết. Ngoài ra, nếu Mỹ thực sự rút ngắn tiến trình này có thể tạo cơ hội cho Hamas “tái vũ trang và củng cố quyền kiểm soát”, làm suy yếu mục tiêu an ninh của cả Israel và Mỹ.
Kế hoạch hòa bình do Tổng thống Trump công bố hồi tháng 9 bao gồm 3 giai đoạn: triển khai ISF để giám sát ngừng bắn và giải trừ vũ khí của Hamas; thiết lập cơ chế quản trị dân sự tạm thời; và sau cùng là tái thiết Gaza với sự tài trợ của Mỹ, các nước Arập vùng Vịnh và Liên minh châu Âu (EU).
Trong một diễn biến liên quan, báo Ynet của Israel đưa tin Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ) dự kiến sẽ tiến hành một phiên họp vào ngày 17/11 để thảo luận dự thảo nghị quyết của Mỹ về Gaza. Dự thảo tập trung vào việc quản lý Dải Gaza sau chiến tranh và hoan nghênh việc thành lập Hội đồng Hòa bình - một cơ quan quản lý chuyển tiếp do Tổng thống Trump làm chủ tịch đến cuối năm 2027, đồng thời cho phép các quốc gia thành viên lập ISF tạm thời để bảo vệ các khu vực biên giới của Gaza và mở đường cho khả năng thành lập một nhà nước Palestine trong tương lai.
Dự thảo được 8 nước Arập và Hồi giáo ủng hộ (bao gồm Qatar, Ai Cập, Các tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE), Saudi Arabia (Arập Xêút), Indonesia, Pakistan, Jordan và Thổ Nhĩ Kỳ) với hy vọng có thể “mở ra lộ trình đáng tin cậy cho việc hướng tới quyền tự quyết của người Palestine”. Trong khi đó, Trung Quốc và một số quốc gia Arập khác phản đối một phần nội dung dự thảo, trong đó có việc thành lập Hội đồng Hòa bình.
Về phía Israel, nước này lo ngại về khả năng sẽ không được can thiệp vào danh sách các nước tham gia ISF, do đó không thể ngăn cản sự tham gia của Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu dự thảo được thông qua, đây sẽ là lần đầu tiên kể từ 1993, Israel chuyển giao một phần trách nhiệm an ninh ở Gaza cho lực lượng bên ngoài.
Trong khi đó, Nga dự kiến sẽ đưa ra một dự thảo nghị quyết khác.
Hôm 14/11, Mỹ, Ai Cập, Saudi Arabia và một số nước Arập - Hồi giáo, trong đó có Qatar và Thổ Nhĩ Kỳ, đã ra tuyên bố chung kêu gọi HĐBA nhanh chóng thông qua dự thảo của Mỹ, một văn kiện phản ánh sự đồng thuận của khu vực và quốc tế về việc thúc đẩy kế hoạch hòa bình tại Gaza và được đưa ra tại Hội nghị thượng đỉnh Sharm El-Sheikh ngày 13/10. Trong cuộc điện đàm sau đó một ngày, Ngoại trưởng Ai Cập Badr Abdelatty và Phó Tổng thống Palestine Hussein Al-Sheikh nhấn mạnh mọi nghị quyết của HĐBA về Gaza cần đảm bảo quyền tự quyết và việc thành lập nhà nước độc lập của người Palestine. Hai bên cũng thảo luận về hội nghị quốc tế dự kiến diễn ra cuối tháng này nhằm phục hồi và tái thiết Gaza, đồng thời nhất trí duy trì phối hợp chặt chẽ để bảo vệ quyền của người Palestine cũng như thúc đẩy hòa bình lâu dài trong khu vực.