Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và người đồng cấp Iran Mohammad Javad Zarif trước khi ký kết thỏa thuận hợp tác 25 năm. Ảnh: Reuters
Đài Sputnik (Nga) dẫn nguồn kênh truyền hình Press TV đưa tin hôm 4/4, kim ngạch xuất khẩu của Iran sang Trung Quốc có thể tăng gấp 3 lần giá trị lên gần 27 tỉ USD trong vài năm tới, trong bối cảnh kỳ vọng rằng Tehran và Bắc Kinh sẽ mở rộng quan hệ thương mại theo cấp số nhân, sau khi ký kết thỏa thuận đối tác kinh tế dài hạn.
Theo báo cáo, ông Hamid Zadboum, người đứng đầu Tổ chức Xúc tiến Thương mại Iran (TPO), cho biết xuất khẩu phi dầu mỏ của nước này sang Trung Quốc đã đạt 9 tỉ USD trong năm dương lịch Ba Tư vừa kết thúc vào tháng 3.
Vị thế xuất khẩu của Iran đối với Trung Quốc được cho là đã đa dạng hóa theo thời gian. Các sản phẩm trước đây phải nhập khẩu từ Trung Quốc hiện đã được xuất khẩu sang quốc gia Đông Á trong năm dương lịch Ba Tư vừa qua.
Ông Zadboum dự đoán kim ngạch xuất khẩu có thể dễ dàng tăng gấp 3 lần trong vài năm tới, khi các sản phẩm của Iran trở nên phổ biến hơn đối với các khách hàng Trung Quốc.
"Nếu ai đó tìm được thị trường cho sản phẩm của họ ở Trung Quốc, họ sẽ đối mặt với nhu cầu rất lớn", người đứng đầu TPO cho biết.
Ngày 27/3, Iran và Trung Quốc đã ký thỏa thuận đối tác toàn diện phác thảo lộ trình hợp tác kinh tế kéo dài 25 năm. Đặc biệt, điểm đáng chú ý của thoả thuận này là sự hợp tác kinh tế trong khu vực tư nhân và sự tham gia của Iran trong sáng kiến Vành đai và Con đường.
Theo đó, thỏa thuận này sẽ dẫn đến việc tăng cường sản xuất các sản phẩm năng lượng ở Iran để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Hóa dầu chiếm phần lớn lượng nhập khẩu của Trung Quốc từ Iran trong những năm gần đây, do sự bùng nổ lịch sử trong lĩnh vực hạ nguồn của ngành công nghiệp dầu khí Iran.
Trung Quốc là một trong những đối tác thương mại lớn nhất và là đồng minh lâu đời của Iran. Trung Quốc cũng là một trong những khách hàng mua dầu lớn nhất của Iran trước khi cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tái áp dụng các biện pháp trừng phạt đơn phương vào năm 2018, sau khi từ bỏ thỏa thuận hạt nhân đa phương với Iran.
Trong năm dương lịch Ba Tư, hàng hoá xuất nhập khẩu sang Trung Quốc chiếm gần 1/4 tổng lượng hàng hóa xuất nhập khẩu của Iran, ghi nhận của Cơ quan Hải quan Iran cho biết.
Theo dự thảo của thỏa thuận hợp tác Iran - Trung Quốc được công bố vào năm ngoái, Trung Quốc sẽ cam kết đầu tư đáng kể vào lĩnh vực năng lượng của Iran, đổi lấy việc nước này phải đảm bảo nguồn cung ổn định các sản phẩm dầu mỏ và dầu thô cho Trung Quốc.
Trước khi ký kết chính thức, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Saeed Khatibzadeh tuyên bố thoả thuận sẽ đề cập đến các vấn đề chính trị và kinh tế trong quan hệ hợp tác giữa hai quốc gia.
Về phần mình, tại cuộc gặp với Tổng thống Iran Hassan Rouhani vào tuần trước, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị cho biết Trung Quốc phản đối các biện pháp trừng phạt đơn phương phi lý nhằm vào Iran, đồng thời ủng hộ mạnh mẽ Tehran trong việc bảo vệ chủ quyền và và lợi ích quốc gia.
Bộ Thương mại Trung Quốc cũng cho biết Bắc Kinh sẽ nỗ lực bảo vệ thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 và bảo vệ lợi ích hợp pháp của quan hệ Trung Quốc - Iran.