Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov. Ảnh: TASS
Trong bản tin phát đi vào sáng 23/12, theo giờ địa phương, hãng thông tấn nhà nước Liên bang Nga TASS dẫn lời người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, cho biết ông không hiểu Phó Tổng thống Mỹ JD Vance muốn nói gì khi tuyên bố rằng Mỹ đã đạt được một “bước đột phá” trong các cuộc đàm phán về Ukraine.
Bình luận với kênh Rossiya-1, ông Peskov nhấn mạnh: “Thành thật mà nói, tôi không thực sự biết ông ấy (Phó Tổng thống Mỹ JD Vance) đang ám chỉ điều gì. Như các bạn biết, khó có thể cố gắng giải quyết một vấn đề phức tạp như vậy trong khuôn khổ công khai. Tuy nhiên, mặt khác, có lẽ sau này chúng tôi sẽ nhận được thêm sự làm rõ”.
Theo TASS, cuối tuần qua, các quan chức Mỹ đã tiến hành các cuộc trao đổi riêng rẽ với các phái đoàn Liên bang Nga và Ukraine tại Miami. Sau các cuộc trao đổi này, vào hôm 22/12, Phó Tổng thống Mỹ JD Vance nói: “Bước đột phá mà tôi cảm nhận được là tất cả các vấn đề hiện nay thực sự đã được đưa ra công khai”.
Liên quan tới vấn đề nêu trên, báo The Kyiv Post của Ukraine ngày 23/12 cho biết sau các cuộc đàm phán cuối tuần tại Miami, vào hôm 22/12, Kiev và Washington thể hiện sự lạc quan thận trọng. Các quan chức Ukraine nhấn mạnh rằng các văn bản dự thảo cốt lõi về cơ bản đã hoàn tất, dù thừa nhận rằng vẫn còn một số điều khoản không thể chấp nhận đối với cả hai bên.
Phát biểu hôm 22/12 tại một sự kiện ở thành phố Palm Beach thuộc bang Florida, Tổng thống Mỹ Donald Trump, cũng đưa ra nhận định chung chung tương tự. Khi được hỏi cập nhật về các cuộc đàm phán liên quan đến Ukraine diễn ra tại Miami cuối tuần qua, ông Trump không đi vào chi tiết, chỉ nói rằng các cuộc thương lượng vẫn đang tiếp tục. “Các cuộc đàm phán về Ukraine – Nga đang diễn ra,” ông Trump nói, đồng thời bổ sung rằng, “chúng tôi đang nói chuyện, các cuộc đàm phán đang ổn”.
Khi bị hỏi liệu một cuộc gặp ba bên có phải là bước tiếp theo hay không, hoặc liệu ông vẫn thúc đẩy thời hạn chót vào ngày Giáng sinh, ông Trump tiếp tục tránh né chi tiết, chỉ nói rằng: “Tôi sẽ làm bất cứ điều gì tôi phải làm” và “mọi người đều đã mệt mỏi vì cuộc chiến đó”.
Ukraine rời các cuộc đàm phán tại Florida với tâm thế thận trọng nhưng mang tính xây dựng. Khi đoàn đàm phán của Kiev đang trên đường trở về từ Miami, vào ngày 22/12, Tổng thống Volodymyr Zelensky đã đăng tải trên mạng xã hội, mô tả các văn bản dự thảo là “khá vững chắc và xứng đáng”, nhấn mạnh rằng mọi công việc có thể làm đối với các tài liệu ban đầu đã được hoàn tất. Khuôn khổ này, theo ông Zelensky, gồm 20 điểm. Ông thừa nhận rằng “không phải mọi thứ đều hoàn hảo” và công khai thừa nhận một số điều khoản vẫn không thể chấp nhận đối với Kiev cũng như những điều khoản khác sẽ không thể chấp nhận đối với Moskva.
Dù vậy, ông Zelensky mô tả các tài liệu này là những dự thảo làm việc chung do Ukraine và Mỹ chuẩn bị, cho rằng chính sự hợp tác đó cho thấy hai bên đang “rất gần một kết quả thực sự.”
Trọng tâm của khuôn khổ là các bảo đảm an ninh liên quan đến Ukraine, các đối tác châu Âu và Mỹ. Ông Zelensky xác nhận sự tồn tại của một văn bản bảo đảm an ninh song phương Ukraine – Mỹ riêng biệt, văn bản này sẽ cần được Quốc hội Mỹ xem xét và phê chuẩn. Một số chi tiết và phụ lục, theo ông, vẫn được phân loại mật.
Theo ông Zelensky, cấu trúc bảo đảm an ninh được đề xuất dựa trên ba trụ cột. Trụ cột thứ nhất là Lực lượng Vũ trang Ukraine với 800.000 người cần nguồn tài trợ bền vững từ trong nước và từ các đối tác.
Trụ cột thứ hai là tiến trình hướng tới tư cách thành viên Liên minh châu Âu (EU), bao gồm khả năng tiếp cận các chương trình kinh tế và an ninh.
Trụ cột thứ ba là “Liên minh Tự nguyện” với khoảng 30 quốc gia, trong đó một số nước cung cấp hiện diện quân sự trực tiếp trên không, trên bộ và trên biển, còn những nước khác đóng góp cho khả năng chống chịu về năng lượng, tài chính và dân sự. Ông Zelensky cho biết các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra về bản chất của vai trò bảo trợ từ Mỹ, bao gồm phòng không, không quân, tình báo và các gói răn đe.
Điều then chốt, ông nhấn mạnh, là các bảo đảm mang tính ràng buộc pháp lý, được Quốc hội Mỹ phê chuẩn, sẽ tạo nên sự khác biệt giữa thỏa thuận này với những nỗ lực trước đây như Bản ghi nhớ Budapest hay các thoả thuận Minsk.