Bài học đối phó với COVID-19 cho Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh từ Olympic Tokyo

Theo báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng, là đại hội thể thao thứ 2 trên thế giới diễn ra trong bối cảnh đại dịch, Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh sẽ áp đặt quy định phòng dịch nghiêm ngặt hơn nhiều so với Thế vận hội mùa hè diễn ra 6 tháng trước tại Tokyo, Nhật Bản. Với các biện pháp phòng dịch linh hoạt, sự kiện thể thao diễn ra vào cuối tháng 7/2021 được coi là một kỳ thế vận hội thành công khi không làm bùng phát ổ dịch nghiêm trọng nào. 

Theo các chuyên gia, Thế vận hội mùa hè Tokyo 2020 sẽ đóng vai trò là tiêu chuẩn đánh giá cách thức tổ chức Thế vận hội mùa đông trong thời kỳ đại dịch. Giáo sư Jin Dongyan, nhà virus học tại Đại học Hong Kong, cho biết Trung Quốc đã kiên quyết áp đặt các biện pháp phòng dịch cứng rắn hơn Thế vận hội Tokyo. Toàn bộ sự kiện này sẽ diễn ra trong “vòng tròn khép kín”, gồm các khu sinh hoạt, địa điểm thi đấu và các cơ sở chính khác. “Trung Quốc tin tưởng bong bóng phòng dịch này sẽ là cách tổ chức Thế vận hội an toàn nhất”, ông Jin nói.

Kiểm soát đại dịch theo cách của Trung Quốc

Trung Quốc là một trong số ít quốc gia trên thế giới vẫn duy trì chiến lược “không-COVID”. Mặc dù không nhằm mục đích loại bỏ các ca bệnh trong phạm vi biên giới, nhưng chính sách này giúp dập tắt các ca nhiễm bất cứ khi nào chúng xuất hiện, càng sớm càng tốt. Hàng triệu cư dân ở các thành phố của Trung Quốc đã phải trải qua các đợt phong toả và xét nghiệm hàng ngày để truy vết lây nhiễm. Những người nhập cảnh vào nước này cũng đều phải cách ly nghiêm ngặt, điều tra dịch tễ và xác nhận hồ sở tiêm chủng. 

Uỷ ban Olympic Quốc tế (IOC) cho biết ảnh hưởng của chiến lược “zero COVID” đã định hình cách thức vận hành Thế vận hội mùa đông, nhằm đảm bảo an toàn cho những người tham gia. Các biện pháp này được đưa ra khi Trung Quốc đang vật lộn với nhiều đợt bùng phát lẻ tẻ và mối đe dọa kép của các biến thể Delta và Omicron có khả năng lây nhiễm cao.

Hôm 15/1, Bắc Kinh đã ghi nhận trường hợp nhiễm biến thể Omicron đầu tiên. Từ đó đến nay, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc đã báo cáo 55 ca mắc có triệu chứng trong cộng đồng. Đây được coi là đợt bùng phát dịch bệnh nghiêm trọng của nước này. Kể từ ngày 4/1 đến ngày 26/1, Ban tổ chức Thế vận hội cho biết đã có 106 người liên quan đến Thế vận hội có kết quả dương tính với virus SARS-CoV-2. Trong đó có 42 người bên trong “vòng tròn khép kín”.

Tất cả những người tham gia Thế vận hội sẽ sinh hoạt và thi đấu trong vòng tròn kín, chỉ có thể di chuyển bằng các phương tiện riêng đến các địa điểm được cho phép bên trong 3 khu vực dành riêng cho thế vận hội ở trung tâm Bắc Kinh, quận Diên Khánh của thủ đô và thành phố Trương Gia Khẩu lân cận.

Còn tại Tokyo, các vận động viên có thể di chuyển bằng bất kỳ phương tiện nào trong thành phố nhưng bắt buộc phải đăng ký trước lịch trình.

Các vận động viên chưa được tiêm phòng vẫn có thể thi đấu ở Bắc Kinh, nhưng họ phải cách ly trong 21 ngày. Tuy nhiên, tất cả các vận động viên ở Tokyo đều có thể đến thẳng Làng Thế vận hội.

Trong thời gian diễn ra Thế vận hội Bắc Kinh, giới chức sẽ tiến hành xét nghiệm cho tất cả vận động viên trong vòng tròn khép hàng ngày. Ngược lại, Thế vận hội Tokyo đã phân loại người tham gia thành 9 nhóm với tần suất xét nghiệm khác nhau, dựa trên nguy cơ lây nhiễm và trách nhiệm của họ.

Trung Quốc đã huỷ bán vé Thế vận hội mùa đông cho công chúng. Tuy nhiên, họ sẽ mời những khán giả đáp ứng các biện pháp kiểm soát COVID-19 tham dự các trận thi đấu. Danh sách khán giả tham dự không được tiết lộ. Điều này khác biệt hoàn toàn với Thế vận hội ở Tokyo khi ban tổ chức đã quyết định không cho phép khán giả tham dự. 

Thiết lập “vòng tròn khép kín” nghiêm ngặt

Trước khi khai mạc Thế vận hội Tokyo, có nhiều lo ngại cho rằng sự kiện thể thao này sẽ tạo ra những biến thể mới, hoặc làm trầm trọng thêm đợt bùng phát vốn đã nghiêm trọng ở Nhật Bản. Song, những giả thuyết đó đã không thành hiện thực.

Ông Kazuhiro Tateda, chuyên gia bệnh truyền nhiễm hàng đầu Nhật Bản, cho biết: “Nhật Bản đã ghi nhận số ca nhiễm tăng đều trong những tuần trước Thế vận hội và tiếp tục tăng lên sau lễ bế mạc và vào tháng 9. Nhưng không bất kỳ bằng chứng nào cho thấy sự gia tăng này liên quan đến các các vận động viên và những người đến Nhật Bản tham dự sự kiện này.

Theo ông Brian McCloskey, Chủ tịch hội đồng chuyên gia y tế Thế vận hội Tokyo 2020, đã có tổng cộng 105 ca mắc COVID-19 xuất hiện tại Làng Thế vận hội Tokyo. Dù trên 85% thành viên của làng Olympic đã được tiêm phòng, nhưng điều đó vẫn không ngăn được các ca mắc lây lan giữa các vận động viên.

Trong khi đó, Giáo sư Tateda cho biết ban tổ chức Thế vận hội Bắc Kinh dường như rất thận trọng về khả năng lây lan COVID-19 trong vòng tròn khép kín. Trung Quốc đã áp đặt các biện pháp nghiêm ngặt hơn tại sự kiện thể thao này vì họ coi chiến lược “không-COVID” là chiến thắng của mình.

“So sánh các ca nhiễm virus của TRung Quốc với các nước khác như Mỹ, công bằng mà nói Trung Quốc đã đạt được một chiến thắng chiến lược trong cuộc chiến đối phó với COVID-19”, ông Triệu Lập Kiên, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, tuyên bố ngày 17/1.

IOC cho biết hầu như tất cả những người tham dự Thế vận hội, gồm khoảng 2.900 vận động viên, đều sẽ được tiêm phòng. Tuy nhiên, một số vận động viên chưa được tiêm phòng vẫn có thể vào “vòng tròn khép kín” mà không phải cách ly. Hãng thông tấn TASS đưa tin 7 vận động viên trượt băng nghệ thuật chưa tiêm phòng của Nga đã không phải cách ly 21 ngày vì họ chưa đủ 18 tuổi.

Song nhà virus học Jin nhận định những vận động viên này không có khả năng làm bùng phát dịch bệnh vì yêu cầu xét nghiệm bắt buộc hàng ngày. “Có thể có những sơ suất nhỏ nhưng không phải là sự cố lớn”, ông Jin nói và cho biết thêm vòng tròn khép kín có thể ngăn chặn COVID-19 lây lan ra cộng đồng ở Bắc Kinh.

Giada Zhou, tình nguyện viên, sinh viên kiến trúc tại Đại học Thanh Hoa ở Bắc Kinh, cho biết cô được phát dung dịch khử trùng tay và 3 chiếc khẩu trang N95 mỗi ngày. Là một tình nguyện viên ngôn ngữ, cô bị tách khỏi những người không tham gia Thế vận hội để ngăn ngừa lây nhiễm.

“Tôi hơi sợ bị mắc COVID-19. Đó là lý do tại sao chúng tôi được hướng dẫn rằng phải rất cẩn thận trong mọi hành động mà chúng tôi thực hiện”, Zhou nói.

Sidney Chu, vận động viên trượt băng tốc độ của Hong Kong (Trung Quốc) tham dự Thế vận hội, cho biết anh lo ngại virus có thể lây lan bên trong Làng Thế vận hội vì các vận động viên không đảm bảo vệ sinh, hoặc lơ là qui định phòng dịch.  

“Tôi tin tưởng Trung Quốc sẽ áp dụng các biện pháp y tế công cộng tốt nhất và các biện pháp vệ sinh để biến đây trở thành một đại hội thể thao an toàn cho các vận động viên”, Chu nói và chia sẻ anh hơi buồn khi gia đình và khách mời không thể tham dự sự kiện này. “Các biện pháp Trung Quốc áp đặt rất nghiêm ngặt, nhưng tôi nghĩ rằng tất cả là vì lợi ích tốt nhất của người dân”.