Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev (trái) và Thủ tướng Armenia Nikol Pashinyan tại hội nghị lãnh đạo Cộng đồng các Quốc gia độc lập (CIS) ở ngoại ô Saint Petersburg, Nga ngày 26/12/2023. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Trong phát biểu của mình, Thủ tướng Pashinyan coi những lời chỉ trích của Baku liên quan đến việc Yerevan mua vũ khí từ Pháp hoặc Ấn Độ là không phù hợp. Theo ông Pashinyan, nếu Azerbaijan cho rằng Armenia không nên có lực lượng vũ trang thì quyền tồn tại của đất nước sẽ bị đặt dấu hỏi và điều này hoàn toàn không thể chấp nhận được.
Thủ tướng Pashinyan nói thêm rằng vấn đề này cần được xem xét trong bối cảnh an ninh khu vực, thừa nhận rằng cả hai nước có thể có những lo ngại về việc mua sắm vũ khí. Trên cơ sở này, hai nước cần ký một hiệp ước hòa bình để loại trừ khả năng xảy ra chiến tranh. Ông Pashinyan nêu rõ: "Hãy ký thỏa thuận kiểm soát vũ khí để Armenia và Azerbaijan đạt được các thỏa thuận cụ thể liên quan đến vũ khí và có cơ hội giám sát việc thực hiện các thỏa thuận này".
Theo Thủ tướng Pashinyan, nếu hai bên chân thành mong muốn đạt được hòa bình thì những vấn đề này cần phải được giải quyết. Ông lưu ý rằng cho đến nay, Armenia và Azerbaijan sử dụng các ngôn ngữ ngoại giao khác nhau và vẫn sẽ tồn tại những thế lực, ở cả bên trong và bên ngoài hai nước, không quan tâm đến hòa bình. Thủ tướng Pashinyan kết luận lập trường và tuyên bố của các nhà lãnh đạo Armenia và Azerbaijan rất quan trọng trong tiến trình hòa bình.
Trước đó, ngày 10/1, Tổng thống Azerbaijan Ilham Aliyev cho biết đã có các điều kiện thực tế cho việc ký kết một hiệp ước hòa bình, do đó việc cần làm hiện nay là tích cực đưa những yếu tố này vào văn kiện chính thức. Dù không phản đối việc các nước bên ngoài muốn hỗ trợ quá trình hòa giải giữa Azerbaijan và Armenia nhưng ông Aliyev cho rằng không cần thiết phải có bên bảo lãnh cho hiệp ước hòa bình giữa hai nước vì đây là vấn đề song phương và cần hai nước phải tự giải quyết để căng thẳng hiện nay không trở thành vấn đề địa chính trị. Nhà lãnh đạo Azerbaijan cũng tin tưởng rằng sẽ không xảy ra cuộc xung đột mới nào với Armenia và ông khẳng định sẽ làm mọi thứ có thể trong khả năng của mình để ngăn chặn điều này.
Gần đây, Armenia và Azerbaijan đều tuyên bố sẵn sàng ký thỏa thuận hòa bình nhằm khép lại hàng thập kỷ xung đột ở khu vực Nagorny-Karabakh - vùng núi nằm sâu trong lãnh thổ Azerbaijan nhưng có đa số dân sinh sống là người gốc Armenia. Các cuộc đàm phán hòa bình do quốc tế làm trung gian trước đó đã không tạo ra bước đột phá. Dù lãnh đạo cả hai nước khi đó đều tin tưởng rằng một hiệp ước hòa bình toàn diện có thể được ký kết vào cuối năm ngoái nhưng tiến trình hòa bình đã bị đình trệ sau khi Azerbaijan từ chối các cuộc gặp dưới sự trung gian của EU và Mỹ vì cáo buộc có sự thiên vị dành cho Armenia.