Thanh tra Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tuyên Quang đã ra Quyết định số 01/QĐ-XPHC ngày 2/3/2012, xử phạt hành chính 40.850.000 đồng, buộc Công ty TNHH thương mại và đầu tư công nghệ T&T phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường do hành vi vi phạm gây ra trước ngày 12/3/2012, tiến hành khai thác đúng với thiết kế; hoàn chỉnh hồ sơ về nước, đất đai và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật trước khi tiến hành khai thác; khi nào công ty hoàn thành các thủ tục theo quy định mới được khai thác. Tuy nhiên, trong khi doanh nghiệp bị dừng hoạt động thì các hành vi khai thác vàng trái phép lại đang diễn ra.
|
Phải cần đến thời gian rất dài mới có thể khôi phục lại môi trường khu mỏ Khuổi Khoang. |
Để đến Khuổi Khoang, chúng tôi phải nhờ đến S. - một thanh niên có kinh nghiệm làm vàng lâu năm dẫn đường. Chúng tôi xuất phát vào sáng chủ nhật vì vào những ngày này “vàng tặc” tổ chức khai thác rầm rộ hơn. Người dân địa phương cho biết, Khuổi Khoang được dân làm vàng cho là khu vực có trữ lượng vàng lớn. Vì vậy, khu vực này đã bị “vàng tặc” tấn công trong một thời gian dài, dân bản địa nếu không phải là dân khai thác cũng không được vào. Trước đây, để đến Khuổi Khoang chỉ có một con đường độc đạo duy nhất từ xã Hùng Mỹ, nhưng sau khi Công ty TNHH thương mại và đầu tư công nghệ T&T vào đầu tư khai thác khu vực này thì có thêm một con đường bộ vòng từ xã Phúc Sơn (Chiêm Hóa) sang.
Con đường từ trung tâm huyện Chiêm Hóa đến địa bàn xã Tân Mỹ chỉ hơn 30 km, nhưng do đường gồ ghề khó đi nên chúng tôi phải mất gần 50 phút đi xe máy mới tới nơi. Nhưng để đến Khuổi Khoang chúng tôi phải mất thêm 15 phút và phải thuê thuyền đi thêm 10 phút nữa. Ngay dưới chân núi đã nghe văng vẳng tiếng máy nổ đang hoạt động.
Trong vai những người đi tìm “bãi” chúng tôi tiếp cận bãi vàng. Cảnh tượng trước mắt chúng tôi là những hố to, nhỏ được khai thác bừa bãi, những chiếc lều được dựng lên một cách tạm bợ với một mảnh bạt được căng lên và những thanh tre được kết làm sàn. Một thanh niên tên D., ở thôn Bản Giảo, xã Tân Mỹ, cho biết: Ở khu vực này có chừng 10 đội khai thác, mỗi đội có 8 đến 10 người, chủ yếu là người địa phương. Một số người tự mở lò riêng, một số khác đi làm thuê. Hiện nay, một ngày thợ làm thuê được trả công 100.000 đồng (đã nuôi cơm), những người mới thì ngày công sẽ thấp hơn một chút. Quặng vàng sau khi được khai thác sẽ dùng máy nổ công suất lớn nghiền mịn, bên trên được thiết kế một vòi nưới chảy lên tục, ở dưới có một bàn kim loại có tráng thủy ngân. Vàng sẽ được thủy ngân giữ lại, tiếp đó người ta cạo ra và co lại.
Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Quân Văn Tịch, Chủ tịch UBND xã Tân Mỹ cho biết: Hiện tượng khai thác vàng trái phép ở khu vực Khuổi Khoang vẫn diễn ra sau ngày 12/3/2012. Chính quyền xã đã lập đoàn kiểm tra, thường xuyên vào khu vực này để ngăn chặn. Tuy nhiên, từ xã vào khu vực Khuổi Khoang chỉ có con đường duy nhất, phải qua sông, nhanh nhất cũng phải mất 30 phút mới đến nơi, vì vậy thường bị lộ, nên các chủ lò đều tẩu tán.
Theo ông Hà Đức Tập, Phó Chủ tịch UBND huyện Chiêm Hóa, UBND huyện đã ra Văn bản số 364/UBND-NC ngày 4/6/2012 yêu cầu Phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì phối hợp với Công an huyện Chiêm Hóa, UBND xã Tân Mỹ, Tổ công tác liên ngành 1300 tổ chức kiểm tra, xác minh làm rõ việc khai thác trái phép tại mỏ vàng Khuổi Khoang, lập hồ sơ và xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. UBND xã Tân Mỹ chỉ đạo Công an xã tăng cường bám nắm địa bàn, thường xuyên kiểm tra công tác tạm trú trên địa bàn, đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng, ngăn chặn ngay tình trạng khai thác vàng trái phép; tăng cường công tác tuyên truyền vận động bà con không tham gia khai thác vàng trái phép.
Trước mắt, huyện sẽ điều động Tổ công tác liên ngành 1300 phối hợp với chính quyền xã Tân Mỹ tiến hành truy quét các đối tượng khai thác vàng trái phép. Trong thời gian tới, huyện sẽ tiến hành đóng chốt ngay trên địa bàn xã Tân Mỹ. Mặt khác, huyện cũng sẽ tiến hành điều tra làm rõ những đối tượng có hành vi móc nối, tiếp tay với những kẻ khai thác vàng trái phép.
Nguyễn Văn Tý