Thủ tướng Australia Malcolm Turnbull phát biểu tại một sự kiện ở Sydney ngày 7/8. Ảnh: THX/TTXVN
Đưa ra dự thảo Đảm bảo Năng lượng Quốc gia, Thủ tướng Turnbull chủ trương muốn hạ giá điện, đảm bảo an ninh năng lượng và giảm khí thải. Chủ trương này nhận được sự ủng hộ của 3/4 nghị sỹ đảng Tự do, tức đa số trong cuộc họp đảng tuần trước.
Tuy nhiên, đến sát giờ công bố dự thảo ngày 20/8, số 1/3 nghị sĩ không ủng hộ vẫn kiên quyết giữ vững lập trường và đe dọa bỏ phiếu chống khi đưa ra Quốc hội. Những nghị sỹ này mang tư tưởng bảo thủ hơn nhiều so với những nghị sỹ khác trong đảng Tự do và coi những cam kết trước cộng đồng quốc tế của Australia về mục tiêu giảm khí thải không quan trọng bằng việc giảm giá điện trong nước.
Do Liên đảng Tự do - Quốc gia cầm quyền chỉ chiếm đa số mong manh tại Hạ viện (hơn 1 ghế quá bán), nên chỉ cần 2 hoặc 3 nghị sỹ của đảng Tự do bỏ phiếu chống là chính phủ không thể kiểm soát được Hạ viện, tức chính sách năng lượng mới không thể được thông qua. Thủ tướng Turnbull muốn tránh điều này bằng mọi giá nên đã phải nhượng bộ sửa đổi chính sách bằng cách tạm hoãn thực thi cam kết về giảm khí thải theo Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu.
Sự xuống nước của Thủ tướng Turnbull cũng không giúp hạ nhiệt “những cái đầu nóng”, khiến nội bộ đảng Tự do của ông vẫn “căng như dây đàn”. Không phải ngẫu nhiên mà những người chống đối chính sách năng lượng mới tỏ ra kiên quyết như vậy, họ thậm chí hối thúc Bộ trưởng Nội vụ Peter Dutton đứng ra thách thức vị trí lãnh đạo của ông Turnbull.
Thực tế, sự bất đồng này chỉ là “giọt nước làm tràn ly”, bởi một điều dễ hiểu là sự lãnh đạo của Thủ tướng Turnbull không nhận được nhiều ủng hộ. Liên đảng dưới sự dẫn dắt của ông từ cuối năm 2015 đến nay đã bị thua Công đảng đối lập trong 38 cuộc thăm dò dư luận liên tiếp của Newspolls về tỷ lệ ủng hộ của cử tri. Trong cuộc bầu cử bổ sung cuối tháng 7 vừa qua, không có ứng cử viên nào của liên đảng thắng cử. Do vậy, nhiều người tin rằng nếu cứ theo đà này, liên đảng chắc chắn sẽ bị thất bại thảm hại trong cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào giữa năm tới.
Và cũng gần như đã trở thành thông lệ ở “xứ sở chuột túi” này, cứ cách thời điểm tổ chức tổng tuyển cử gần một năm, cái chu kỳ căng thẳng chính trị lại nổi lên khi các nghị sỹ bắt đầu phải nghĩ cách để giữ được ghế của mình. Giữ được ghế của mình cũng có nghĩa đảng của mình phải thắng và người ta nghĩ đến việc thay lãnh đạo với hy vọng giúp đảo chiều sự tuột dốc uy tín.
Bộ trưởng Dutton, người kỳ cựu trong lĩnh vực an ninh, được cho là ứng cử viên sáng giá nhất để thế chân ông Turnbull. Nếu ông Dutton không đứng ra thách thức vị trí của ông Turnbull, đảng Tự do vẫn có thể bỏ phiếu tín nhiệm đối với vai trò lãnh đạo đảng của Thủ tướng Turnbull.
Trong trường hợp ông Turnbull không vượt qua, đảng sẽ tiến hành cuộc bỏ phiếu thứ hai bầu lãnh đạo mới. Hiện có nhiều đồn đoán về một cuộc bỏ phiếu sẽ diễn ra trong cuộc họp của đảng Tự do vào những ngày tới.
Nhìn lại chính trường Australia, kể từ năm 2007, sau nhiệm kỳ đầy đủ của cựu Thủ tướng John Howard đến nay, chưa có Thủ tướng Australia được bầu nào nắm quyền trọn vẹn một nhiệm kỳ và chỉ trong 5 năm trước khi ông Turnbull lên cầm quyền, Australia thay tới 4 thủ tướng. Những điều này khiến người ta không thể không lưu tâm tới khả năng chiếc ghế Thủ tướng Australia sẽ sớm có chủ nhân mới.
Mọi điều đều có thể xảy ra và kể cả trong trường hợp Thủ tướng Turnbull vẫn giữ được ghế của mình thì con đường lãnh đạo liên đảng của ông từ nay cho tới cuộc tổng tuyển cử tới sẽ nhiều chông gai hơn.