Ngày 4/7, liên minh đối lập Syria đã họp dưới sức ép phải chọn ra được một nhà lãnh đạo mới và chứng tỏ được cho các nước phương Tây và Arập đang hậu thuẫn họ thấy rằng với vũ khí tối tân, họ có thể đẩy lui các cuộc tấn công phối hợp của lực lượng Tổng thống Bashar al-Assad.Liên minh Dân tộc Syria đã không có lãnh đạo suốt mấy tháng qua sau khi người đứng đầu từ chức do bất đồng về việc tiến hành các cuộc đàm phán với chính quyền ông Assad. Liên minh này muốn đưa ra được một ban lãnh đạo thống nhất mới trong cuộc họp tại Istanbul.
Toàn cảnh phiên họp ngày 4/7/2013. Ảnh: AFP/TTXVN |
Các thành viên trong liên minh đối lập cho biết các nước hậu thuẫn họ muốn tránh lặp lại nguy cơ liên minh này suýt tan rã một tháng trước đây. Vì vậy, các quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ, các nước phương Tây và Arập đã phải can thiệp vào phút chót.
Các nguồn tin cho rằng ban lãnh đạo mới của liên minh này cũng sẽ cần phải chứng tỏ rằng họ có thể xây dựng các mối liên kết mạnh mẽ hơn với các nhà hoạt động chính trị và các tay súng quân nổi dậy ở bên trong Syria.
Các nhân vật cao cấp thuộc phe đối lập đã họp suốt đêm để đạt được một thỏa thuận có thể làm hài lòng cả ba nhóm chính trong liên minh đối lập: Tổ chức Anh em Hồi giáo, nhóm được Arập Xêút hậu thuẫn và một nhóm trung thành với ông Mustafa Sabbagh - Tổng thư ký của liên minh.
Trong số các ứng cử viên có khả năng lãnh đạo phe đối lập có Ahmad Jarba - một nhân vật có mối quan hệ tốt với Arập Xêút và cả ông Sabbagh. Trong khi đó, các nguồn tin tham dự cuộc họp cho biết các ứng cử viên có thể nhận được sự đồng thuận là Ahmed Tumed al-Khader - một nhân vật đối lập kỳ cựu và Burhan Ghalioun - một giáo sư đang sống tại Paris.
Sau hơn hai năm chiến tranh làm chết hơn 90.000 người, ưu thế trong những tháng gần đây đã nghiêng về phía ông Assad, nhất là từ khi ông có được sự trợ giúp của các tay súng trong tổ chức Hezbollah ở Lebanon được Iran hậu thuẫn. Các nước phương Tây phản đối ông Assad đã tiên đoán hồi cuối năm ngoái rằng thời gian còn lại của ông Assad chỉ còn được tính bằng ngày.
Nhưng giờ đây họ đang lo sợ cho sự sống còn của quân nổi dậy sau khi các tay súng Hezbollah đã giúp Assad chiếm lại được thành phố Qusayr từ tay quân nổi dậy. Phương Tây đã phải cân nhắc giữa mong muốn hỗ trợ quân nổi dậy với nỗi lo ngại rằng hiện quân nổi dậy đang có số đông các tay súng Hồi giáo dòng Sunni, trong đó có các nhóm liên minh với tổ chức khủng bố al-Qaeda.
Một nguồn tin cấp cao thuộc phe đối lập có liên hệ với các quan chức Mỹ cho biết Washington cũng như các đặc vụ an ninh Pháp đang tập trung hỗ trợ các đơn vị quân nổi dậy tại tỉnh Aleppo giáp ranh Thổ Nhĩ Kỳ, nơi các loại tên lửa chống tăng mới đang giúp lực lượng này đảo ngược thế trận. Nguồn tin này cho biết: "Tôi cho rằng chúng ta sẽ sớm có tin tốt lành từ Aleppo. Không ai muốn lặp lại những sai lầm đã giúp Hezbollah giành được Qusayr và mở đường cho cuộc tấn công vào Homs".
Giới ngoại giao trong khu vực cho biết Arập Xêút đã đảm đương vai trò trung tâm trong việc hậu thuẫn phe đối lập và đã bắt đầu phân phối có giới hạn các loại vũ khí hiện đại cho quân nổi dậy, trong khi Mỹ đóng một vai trò lớn hơn trước trong việc giám sát việc vận chuyển để đảm báo số vũ khí này không lọt vào tay quân Hồi giáo. Một nhà ngoại giao phương Tây nói: "Mỹ có tiếng nói quyết định trong việc Arập Xêút ủng hộ quân nổi dậy. Bề ngoài, những cam kết quân sự của Mỹ nhỏ song gián tiếp thì vai trò của họ lại rất lớn".
Cốt lõi trong chiến lược của phương Tây và Arập Xêút là thúc đẩy Hội đồng Quân sự Tối cao, cơ quan chỉ huy của quân nổi dậy do các tướng lĩnh cũ trong quân đội chính phủ Syria lãnh đạo, giành lại ưu thế từ ông Assad và tạo nên một đối trọng với phe Hồi giáo.
Kamal al-Labwani, thành viên cấp cao trong liên minh, cho biết ông muốn vũ khí cung cấp cho quân nổi dậy tăng lên và bác bỏ các kế hoạch tổ chức hội nghị hòa bình cho Syria do Mỹ và Nga đề xuất, được gọi là Hội nghị Geneva 2.
Quân nổi dậy trong nhiều tháng qua đã nhận được các vũ khí hạng nhẹ từ Arập Xêút và Qatar, song cho rằng họ cần các loại vũ khí hiện đại hơn để đánh bại ông Assad, bao gồm các tên lửa phòng không vác vai để chống lại lực lượng không quân lớn của chính phủ. Phương Tây thì lo ngại bởi những tên lửa như vậy có thể được các tay súng sử dụng để đe dọa các máy bay dân sự. Giới ngoại giao cho biết Mỹ đang giám sát việc vận chuyển vũ khí của Arập Xêút cho lực lượng nổi dậy ở Syria sau khi có lo ngại rằng các tên lửa vác vai của Qatar có thể đã rơi vào tay các tay súng Hồi giáo thánh chiến.
TTXVN/Tin tức