Ông Donald Trump vẫn bỏ xa đối thủ tiềm năng nhất là ông Ron DeSantis. Ảnh: AFP
Điều đó đã đặt đảng Cộng hòa vào tình thế tiến thoái lưỡng nan về việc có nên đề cử ông làm ứng cử viên đại diện tham gia cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 hay không.
Nếu quyết định được đưa ra dựa trên kết quả thăm dò, đảng Cộng hòa thực sự có ít sự lựa chọn: ông Trump vẫn dẫn trước Thống đốc Florida Ron DeSantis, đối thủ hàng đầu của ông. Theo kết quả trung bình của các cuộc thăm dò được thực hiện bởi trang web phân tích chính trị FiveThirtyEight, hôm 1/8, tỷ lệ cử tri ủng hộ của ông Trump là 53,4% và ông DeSantis là 15,6%.
Tuy nhiên, chỉ dựa trên tỷ lệ ủng hộ trên vẫn chưa đủ để giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử. Chiến lược gia đảng Cộng hòa Evan Siegfried nói với The Straits Times rằng ông Trump đang ở một vị trí rất mạnh để giành được đề cử của đảng. Nhưng khi nói đến kỳ tổng tuyển cử, nền tảng của ông Trump không thể mang lại 270 phiếu đại cử tri cần thiết để trở lại Nhà Trắng.
Công ty tư vấn rủi ro Eurasia Group đã nhận định rằng về mặt chính trị, những cáo buộc hình sự mới nhất đối với ông Trump sẽ chỉ gây ảnh hưởng hạn hẹp. Và những diễn biến gần đây đã khiến họ tăng khả năng ông Trump trở thành ứng cử viên của đảng Cộng hòa từ 65% lên 75%.
“Ông Trump vẫn là người dẫn đầu rõ ràng trong tất cả các cuộc thăm dò, không có đối thủ sát nút”, Eurasia Group nhấn mạnh.
Họ cũng lưu ý rằng cựu tổng thống này vẫn nhận được sự ủng hộ trong cuộc thăm dò ý kiến sau vụ truy tố lần 1 ở Manhattan về tội gian lận kinh doanh và không chịu bất kỳ tổn thất nào sau vụ truy tố lần 2 vì xử lý sai tài liệu mật. Cả hai bê bối pháp lý đó thậm chí còn giúp ông gây quỹ chiến trích nhanh hơn.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump (thứ 4, trái) tại tòa án ở New York, Mỹ, ngày 4/4/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
“Công bằng mà nói, loạt cáo trạng sẽ có lợi cho ông Trump trong vòng sơ bộ, bằng cách cho phép ông ấy tự coi mình là nạn nhân của một cuộc 'săn lùng phù thủy' chính trị và bằng cách chiếm lĩnh không gian truyền thông có giá trị mà các đối thủ không thể nào làm được”, các chuyên gia tại Eurasia Group nói.
Giáo sư Charles Zelden, nhà sử học kiêm nhà khoa học chính trị tại Đại học Đông Nam Nova ở Florida, nhận xét rằng những người sẽ bỏ phiếu cho ông Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ – bắt đầu vào tháng 1/2024 – vẫn sẽ một lòng ủng hộ, nhưng họ không đủ để giúp chính trị gia này giành chiến thắng trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
Giáo sư Zelden tin rằng các vụ luận tội có thể có tác động đến những cử tri độc lập và những cử tri Cộng hòa không ủng hộ ông Trump.
Nếu đảng Cộng hòa quyết định không đề cử ông Trump, ông ấy có khả năng "ngay lập tức quay lại đường đua và tranh cử với tư cách là một ứng cử viên độc lập. Và theo ông Zelden, đảng Cộng hòa dù sao cũng sẽ thua. Do vậy, họ sẽ lựa chọn ông Trump và cầu nguyện ông ấy đủ sức để giành chiến thắng.
Về cơ bản, đảng Cộng hòa bị mắc kẹt trong bối cảnh chiến thắng của họ khi có ông Trump làm đại diện là thấp, nhưng cơ hội chiến thắng khi không có ông Trump lại còn thấp hơn.
Ông nói các ứng cử viên khác cho sự đề cử của đảng Cộng hòa cũng đang ở trong tình trạng tương tự. Muốn được đề cử thì phải đánh bại ông Trump, nhưng đánh bại ông Trump thì lại không được cử tri ủng hộ.
Phản ứng trước bản cáo trạng mới nhất hôm 1/8 của ông Trump về tội danh lật ngược kết quả bầu cử năm 2020, ông Mike Pence, cựu Phó tổng thống dưới thời ông Trump, viết trên mạng xã hội: “Bản cáo trạng hôm nay là một lời nhắc nhở quan trọng: Bất cứ ai đặt mình lên trên Hiến pháp không bao giờ được làm Tổng thống Mỹ”.
Tuy nhiên, ông Pence chỉ nhận được 4,4% ủng hộ trong các cuộc thăm dò trung bình của FiveThirtyEight về các ứng cử viên đại diện cho đảng Cộng hòa.
Một điều chưa rõ ràng khác là thời gian của các vụ xét xử nhằm vào ông Trump. Được biết, các công tố viên sẽ thúc đẩy nhanh chóng phần thủ tục pháp lý.
Tuyên bố ngắn gọn tại Washington sau cáo trạng của đại bồi thẩm đoàn liên bang hôm 1/8, Công tố viên Đặc biệt Jack Smith bày tỏ mong muốn nhanh chóng tổ chức phiên xét xử.
Nhưng trên thực tế, các nhà phân tích cho biết rất có thể quy trình pháp lý sẽ kéo dài cho đến cuối chu kỳ bầu cử, hoặc thậm chí sau đó.
Phản ứng về vấn đề đó, nghị sĩ đảng Dân chủ Adam Schiff viết trên mạng xã hội X (tên gọi mới của Twitter): “Điều này sẽ đặt nền dân chủ của chúng ta vào một thử thách mới: Liệu luật pháp có thể được thực thi đối với một cựu tổng thống và ứng cử viên hiện tại không? Vì lợi ích của nền dân chủ của chúng ta, câu trả lời đó phải là có”.