Một chiếc Porsche Taycan tại Triển lãm ô tô Bắc Kinh năm 2024. Ảnh: New York Times
Sau nhiều thập kỷ thống trị thị trường xe hiệu suất cao của Trung Quốc bằng kỹ thuật chính xác, các nhà sản xuất ô tô Đức đang thất bại trước các đối thủ Trung Quốc – những người đã chuyển định nghĩa về xe cao cấp thành xe điện, thông minh và giá cả phải chăng.
Nhiều loại xe mới của Trung Quốc rất giống với các đối thủ Đức của họ, như dòng xe Xiaomi SU7 cực kỳ phổ biến, giống Taycan của Porsche. SU7 cạnh tranh với Taycan về sức mạnh và phanh, nhưng nó còn được tích hợp trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ đỗ xe hay chào đón người lái xe bằng bài hát yêu thích của họ. Và điều tuyệt vời nhất: Nó được bán với giá chỉ bằng một nửa của Taycan.
Do đó, các nhà sản xuất ô tô Đức đã thống trị thị trường xe cao cấp của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ hiện đang chứng kiến doanh số của họ giảm sút, trong khi Xiaomi —nhà sản xuất điện thoại thông minh hàng đầu của Trung Quốc — đã bán được hơn 100.000 mẫu SU7 vào năm ngoái.
Trong số những hãng xe sang bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Porsche, hãng đã báo cáo vào tháng trước rằng lượng xe giao tại Trung Quốc đã giảm 28% trong năm 2024. Mặc dù doanh số bán hàng của Porsche tăng ở mọi khu vực khác trên thế giới, nhưng sự sụt giảm ở Trung Quốc đủ lớn để kéo lượng xe giao toàn cầu trong năm giảm 3%.
Trong nhiều năm, các nhà sản xuất ô tô Đức đã dựa vào thị trường Trung Quốc để bù đắp cho nhu cầu yếu hơn ở những nơi khác, khiến họ bỏ qua những vấn đề sâu sắc hơn về cấu trúc. Nguyên nhân chính là việc họ đã do dự không áp dụng công nghệ đã định hình nên việc lái xe ở Trung Quốc: xe điện được trang bị phần mềm tinh vi và ngày càng tích hợp nhiều trí tuệ nhân tạo.
“Các nhà sản xuất ô tô phương Tây lâu đời của Đức, cũng như Mỹ và Nhật Bản-Hàn Quốc đã đánh giá thấp rất nhiều động lực phát triển của các nhà sản xuất Trung Quốc, cụ thể là trong lĩnh vực xe điện và xe được điều khiển bằng phần mềm”, Stefan Bratzel, Giám đốc Trung tâm Quản lý Ô tô tại Bergisch Gladbach, Đức, cho biết.
Các chuyên gia thị trường nói rằng, những tiến bộ về phần mềm và các tính năng như lái xe tự động và điều khiển từ xa đã trở thành tiêu chuẩn trong xe điện của Trung Quốc, gây áp lực buộc các nhà sản xuất ô tô châu Âu phải đẩy mạnh hoạt động kinh doanh.
“Tôi nghĩ rằng người tiêu dùng Trung Quốc hiện đã sẵn sàng chấp nhận rằng các công ty Trung Quốc có thể sản xuất những chiếc xe được coi là cao cấp đối với họ”, Gary Ng, một nhà kinh tế học tại Natixis Corporate & Investment Banking, nhận xét.
Tháng này, Porsche thông báo rằng họ sẽ chia tay giám đốc tài chính và một giám đốc bán hàng hàng đầu, cả hai đều chịu áp lực vì hiệu suất kém của Porsche, bao gồm cả ở Trung Quốc.
Áp lực còn tăng hơn khi Tổng thống Trump đã chỉ đạo các cố vấn của mình đưa ra mức thuế quan mới cho các đối tác thương mại của Mỹ, bao gồm cả Liên minh Châu Âu. Điều này có thể gây tổn hại cho Porsche – vốn không giống như BMW, Mercedes-Benz hay các thương hiệu Volkswagen khác, chỉ cung cấp cho thị trường Mỹ bằng hàng xuất khẩu từ Đức mà không phải từ một nước thứ ba.
Một chiếc Xiaomi SU7 tại Triển lãm ô tô Bắc Kinh năm 2024. Ảnh: New York Times
Tuần trước, Porsche cho biết họ sẽ cắt giảm tới 1.900 việc làm tại Đức trong những năm tới, trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu suy giảm. Doanh số bán xe điện Taycan đã giảm gần một nửa vào năm ngoái, xuống còn 20.836 xe được giao, và doanh số bán xe Panamera mới, một mẫu xe hybrid, đã giảm 13% vào năm ngoái, một phần là do người mua Trung Quốc không quan tâm nhiều như mong đợi.
Khó khăn của Porsche được phản ánh ở những người mua xe như Seaky He, một người sáng tạo nội dung truyền thông xã hội sống tại Trường Sa, tỉnh Hồ Nam, miền trung Trung Quốc. Năm 2017, cô đã mua chiếc xe đầu tiên của mình, một chiếc Mercedes-Benz CLA coupe màu đỏ tươi. Nhưng năm ngoái, cô quyết định đổi nó lấy một chiếc Xiaomi SU7.
Xiaomi đã trang bị cho SU7 những tính năng như đỗ xe tự động và điều khiển nhiệt độ từ xa, đây chính xác là những gì He và những tài xế trẻ Trung Quốc khác mong muốn ở một chiếc xe hơi.
“Khi chọn chiếc xe mới của mình, tôi thậm chí còn không nghĩ đến việc mua một chiếc xe Đức khác”, cô He cho biết.
SU7 hiện vẫn chưa được xuất khẩu, nhưng một số mẫu xe đã đến Mỹ. James D. Farley Jr., giám đốc điều hành của Ford Motor, cho biết ông đã vận chuyển một chiếc từ Thượng Hải đến Chicago để lái trong 6 tháng và “không muốn từ bỏ nó”.
Xiaomi cũng đã thử nghiệm phiên bản thu gọn của SU7 Ultra - sẽ được phát hành tại Trung Quốc vào tháng 3 tới, trên đường đua nổi tiếng của Đức, Nürburgring. Vào tháng 10, chiếc xe đã lập kỷ lục "xe bốn cửa nhanh nhất" khi đánh bại Taycan của Porsche với 20 giây.
Tuy nhiên, các quan chức đường đua Nürburgring chỉ ra rằng thời gian không thể so sánh được vì chiếc xe Trung Quốc là phiên bản sơ bộ, tham gia một hạng mục về cơ bản là mở, trong khi Taycan là mẫu xe đã sẵn sàng để bán ra và chạy trong một hạng mục được quản lý chặt chẽ.
Nhưng bất chấp điều đó, thông điệp từ danh hiệu của SU7 vẫn không thể nhầm lẫn. “Là những nhà sản xuất ô tô Đức, chúng ta phải sáng tạo ít nhất là ngang bằng hoặc hơn mức giá đắt đỏ của mình”, ông Bratzel, Giám đốc Trung tâm Quản lý Ô tô tại Bergisch Gladbach, Đức, nhấn mạnh. “Và điều đó đã dần mất đi, vì các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc hiện cũng sáng tạo như vậy, một số thậm chí còn sáng tạo hơn nữa”.