Giống như người Việt làm ăn sinh sống tại LB Nga nói chung, cuộc sống của hầu hết người Việt ở thành phố Kazan gắn liền với chợ. Trong bối cảnh kinh tế Nga gặp nhiều khó khăn, người Việt bán hàng ở chợ bị ảnh hưởng nặng nề. Chợ "đuội", bán chẳng được bao nhiên. Đã thế đồng ruble còn trượt giá mạnh, khiến bà con phải cầm cự qua ngày, hy vọng tình hình sẽ sớm cải thiện.
Thế nhưng số phận dường như còn hẩm hiu hơn với những người Việt ở Kazan khi chỉ trong hai năm, nơi đây đã xảy ra ba vụ cháy chợ gây tổn hại to lớn cho cộng đồng. Vụ cháy mới nhất xảy ra ngày 11/3/2015 tại chợ Admiral, “bà hỏa” thiêu trụi hàng hóa tại 427 gian hàng của khoảng hơn 200 người Việt. Trước đó chỉ 5 tháng, ngày 13/10/2014, hàng trăm tiểu thương Việt do cháy chợ "Bà Côi" ở số 100 phố Zurnalistov cũng "khóc dở mếu dở". Xa hơn nữa, ngày 13/5/2014, gian 1 khu chợ Tura bốc lửa, cũng khiến bà con người Việt chịu nhiều thiệt hại.
Chợ Admiral sau khi bị cháy. |
Nhóm phóng viên chúng tôi tới Kazan đúng 1 tháng sau khi xảy ra cháy tại chợ Admiral. Những gì còn lại của khu chợ sầm uất là một bãi đất hoang tàn trơ khung sắt, tường gạch cháy đen nham nhở, gạch vụn và mảnh kính vỡ vương vãi khắp nơi. Chỉ trong vài chục phút, ngọn lửa lan nhanh làm tường nhà đổ sập, có tiểu thương do mải cứu hàng hóa đã bị thương.
Chị Nguyễn Thị Bích Ngọc, đang kinh doanh tại chợ Novaya Tura, nhớ lại: "Chợ Admiral cháy vào khoảng 1 giờ trưa. Chúng tôi đang vào ngày bán buôn. Từ gian 1, tôi chạy lên gian 2 để lấy hàng, khi quay xuống thì bắt đầu thấy khói. Cầm hai cốp hàng vứt lên gian 2, lúc quay xuống tôi thấy khói mịt mù không thể vào được, rất khó thở. Lúc đó anh Hà đang ở gian 1, cũng chạy ra được, đang định vào lấy cốp hàng thứ hai thì bị bảo vệ kéo ra. Anh vừa ra thì tầng trên sập xuống. Chúng tôi chạy lên gian 2 mang được ít hàng ra thì trong thời gian rất ngắn, khói bốc lên nên chúng tôi cũng không chạy được hàng ra nữa...".
Gặp chị Dương Thị Nguyệt tại Admiral, chị cho biết gia đình đã hai lần thiệt hại sau các vụ cháy chợ Admiral và Tura. Chị nói: “Giờ số hàng còn lại không bán được nữa do bị bẩn. Số tiền tôi mang sang (Nga) rất lớn. Sau vụ cháy chợ Tura không cứu được gì cả, tôi về nhà vay mượn tiền, bán cả đất để mang sang đầu tư, giờ cũng mất nốt. Các con tôi đã đầu tư vào đây một số tiền rất lớn và khi cháy chợ cũng chẳng cứu được hàng”.
Với tâm trạng lo lắng, chị Hải Yến và chị Thanh, cũng kinh doanh tại chợ Admiral, đã quyết định ở chung một căn hộ để giảm chi phí. Các chị hiện vẫn thất nghiệp và chưa biết phải làm gì. Chị Hải Yến cho biết: "Một tuần nằm nhà mà tâm trí cứ bị ám ảnh về vụ cháy. Bây giờ tình hình khó khăn, kinh tế khủng hoảng nên chẳng biết làm gì". Chị Thanh thì tâm sự: "Bây giờ cháy hết rồi. Kinh tế cũng khó khăn nên chị em bảo nhau sống ghép cho bớt tiền nhà, vì tiền nhà ở bên này khá cao. Nhiều người đã đi nơi xa để tìm chỗ bán hàng mới”.
Theo ông Dương Tuân Tư, đại diện cho người Việt tại chợ Admiral, thiệt hại sau vụ cháy khiến bà con hoảng loạn. Nhiều hộ gia đình lâm vào tình trạng rất khó khăn, hoặc phải nghỉ ở nhà hoặc đi xuống các chợ lẻ làm ăn. Cái may mắn nhất của người Việt là không ai bị thiệt mạng, chỉ có 2 người bị thương.
Đại sứ quán Việt Nam tại LB Nga đã phát động phong trào quyên góp hỗ trợ bà con bị thiệt hại tại chợ Admiral và được nhiều người ủng hộ. Chi hội phụ nữ TTTM Moskva cũng đã kịp thời gửi 75 bao gạo tới bà con. Song vẫn cần lắm sự sẻ chia cả về vật chất lẫn tinh thần để những người Việt khốn khó ở Kazan có thể sớm ổn định cuộc sống.
Bài và ảnh: Duy Trinh (P/v TTXVN tại Nga)