Từ vài tháng nay, các hiệu sách, cửa hàng phân phối lịch tại TP. Hồ Chí Minh đã ngập tràn sắc đỏ của nhiều loại lịch. Tuy nhiên không khí giao - nhận hàng đến thời điểm này mới bắt đầu nhộn nhịp. Dù vậy, sức mua hiện tại được đánh giá là giảm đáng kể so với các năm trước.
Khởi động chậm
Đó là nhận định của hầu hết các nhà phát hành, kinh doanh lịch về thị trường lịch năm nay. Vì tính đến thời điểm này, đối tượng khách hàng lớn của các nhà làm lịch là những doanh nghiệp, cơ quan đã đặt lịch trễ đến gần 2 tháng so với những năm trước đây.
Dẫn đến hiện tượng này có thể do ảnh hưởng của biến động giá cả khiến thị trường chìm dần, các nhà làm lịch thì cầm chừng không sản xuất nữa vì sợ thời gian không còn kịp, do đó khối lượng lịch có phần hạn chế. Trong khi đó, theo quy định của Hội xuất bản Việt Nam, mùa lịch 2012 cả nước sẽ sản xuất 17 triệu bloc lịch các loại, mỗi nhà xuất bản không được sản xuất vượt định mức 280.000 bản lịch . Hơn nữa, để những bloc lịch ấy ra đời phải trải qua nhiều công đoạn, để hoàn thành 100.000 bloc lịch cũng mất hơn nửa tháng, đợi đến ngày lịch ra “lò” thì biết bán cho ai…
Theo các nhà sản xuất lịch, việc phát hành lịch năm nay trễ hơn so với các năm do việc cấp giấy phép quá muộn của Cục Xuất bản và Hội Xuất bản trong khi mọi năm cuối tháng 7, đầu tháng 8 đã xong xuôi hết rồi. Năm nay là một mùa lịch ít sôi động, đến giữa tháng 11 mới có dấu hiệu chuyển động. Trong khi mọi năm chỉ mới đầu tháng 9, tháng 10 thị trường đã bắt đầu “nóng”, thậm chí có đơn vị còn “cháy” hàng.
Khảo sát tại nhiều nhà sách trên đường Nguyễn Thị Minh Khai (quận 3), Trần Hưng Đạo (quận 1), Hải Thượng Lãn Ông (quận 5), Lê Hồng Phong (quận 10)... Thị trường lịch năm nay không có nhiều mẫu lạ lẫm nhưng có nhiều mẫu mã phong phú như: lịch 3D, lịch rút, lịch khắc chữ nổi bằng các chất liệu giả ngọc, mạ vàng, nhung hay bìa ván ép, bìa camposite… Đặc biệt, lịch bloc 2012 có điểm khác so với các năm trước là có dán tem kỹ thuật số của Cục Xuất bản trên các sản phẩm để tránh hàng giả, khuyến khích người tiêu dùng sử dụng sản phẩm “chính hãng”.
|
Thị trường lịch năm nay có nhiều mẫu mã phong phú. Nguồn: Internet. |
Theo Bà Phạm Thị Thủy – Chủ nhà sách Phạm Thuỷ (đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 3), mùa lịch năm nay khởi động chậm, so với năm ngoái thì đầu tháng 10 đã khởi động nhưng đến năm nay đến khoảng giữa tháng 11 mới vào mùa và bắt đầu nhộn nhịp. Do lượng khách từ các tháng trước dồn lại nên thời điểm hiện tại mức độ khách hàng đặt lịch số lượng lớn vẫn còn cao và sẽ kéo dài đến giữa tháng 12/2011. Tuy nhiên lượng đặt hàng của các công ty thời điểm này thấp hơn 30% so với năm trước do giá thành cao, kinh tế khó khăn, các doanh nghiệp thắt chặt chi tiêu và chuyển sang những món quà tặng khác. Hiện tại khách đến mua lẻ cũng khá thưa thớt nhưng càng về cuối năm khả năng sẽ tăng càng tăng lên vì lịch là mặt hàng không thể thiếu khi năm mới đang đến gần.
Giải thích về việc thị trường lịch năm nay khởi động chậm, bà Thủy cho rằng do giá lịch năm nay cao hơn khoảng 20% so với năm ngoái cộng với mức chiết khấu bán ra thị trường giảm nên thời gian đầu khách hàng đến chủ yếu để thăm dò giá cả, mẫu mã.
Hàng lạ cũng khó “hút” khách
Năm nay, cũng có một vài đơn vị phá cách bằng cách cho ra đời nhiều “món” lạ để làm mới thị trường và thị hiếu người tiêu dùng, nhưng dù quen hay lạ, thị trường lịch năm nay vẫn bị nhiều đơn vị kinh doanh đánh giá là ế hàng.
Chẳng hạn như bộ tranh lịch bloc của Công ty Gia Long không chỉ đơn thuần là chức năng dùng để xem lịch mà còn là một bức tranh trang trí, với thiết kế chỉ cần ấn tay vào và rút nhẹ vào để thay đổi ngày tháng mà không cần phải xé. Đại diện nhà sách Khải Hoàng cho biết, mẫu lịch này có thiết kế mới lạ khiến nhiều khách hàng thích thú nhưng giá tương đối cao, dao động từ 200.000 – 600.000 đồng/bộ tùy mẫu mã và chất liệu nên khách hàng còn chần chừ khi đặt mua, đặc biệt rất ít khách hàng đặt mua số lượng lớn, chủ yếu là khách lẻ mua để làm quà biếu, tặng.
Theo ông Trần Nhạn - Chủ hiệu sách Minh Trung, hiện tại cũng có nhiều công ty đến đặt lịch nhưng họ thường “chẻ” nhỏ ra mỗi loại chừng vài trăm cuốn trong khi các năm trước lượng đặt đến cả nghìn cuốn . Loại lịch bloc giá từ 60.000 đồng/cuốn trở xuống như: bloc trung màu và bloc đại được khách hàng chuộng nhất, còn những loại bloc giá trị lớn hơn bán rất chậm. Loại lịch gắn lò xo 5 – 7 tờ về những chủ đề văn hóa, lịch sử, cảnh đẹp quê hương… mọi năm bán rất chạy nhưng năm nay tiêu thụ khá chậm có thể do giá thành tăng. “Điều này một phần do giá giấy và chi phí in ấn tăng nhưng theo tôi chủ yếu là do việc xin giấy phép khó khăn nên các nhà làm lịch không phát hành rầm rộ và thoải mái như trước. Năm nay Cục xuất bản quy định số lượng phát hành nhưng cho phép khối doanh nghiệp tư nhân liên kết với nhau trong sản xuất lịch nên người tiêu dùng có nhiều sự lựa chọn về mẫu mã, tuy nhiên sức mua vẫn không khá hơn ”, ông Nhạn giải thích.
Nhiều nhà sách kỳ vọng lượng khách lẻ sẽ tăng dần lên càng về cuối mùa lịch, do thói quen của người tiêu dùng Việt Nam là thường tìm mua cuốn lịch đẹp, ưng ý để treo trong nhà hay dành tặng người thân, bạn bè vào dịp cuối năm.
Chị Nguyễn Hồng Phượng đến tham khảo lịch tại hiệu sách Phạm Thủy cho biết: “Năm nào tôi cũng đi mua lịch treo trong nhà và dành tặng bạn bè nhưng thường đến cuối năm tôi mới đi mua vì càng về cuối càng có nhiều mẫu để lựa chọn hơn. Giá lịch năm nay nhỉnh hơn mọi năm nên có lẽ tôi sẽ mua ít hơn”.
Nhìn chung, giá các loại lịch năm nay hầu hết đều tăng khoảng 20% so với năm ngoái. Theo đó, tùy theo kích thước mà g iá lịch blog có giá khác nhau: Lịch Bloc trung giá từ 18.000 – 35.000 đồng/cuốn; Bloc đại giá 60.000 - 70.000 đồng/cuốn; Bloc siêu đại giá 220.000 đồng/cuốn; Bloc cực đại giá từ 290.000 - 360.000 đồng/cuốn; cao nhất là Bloc siêu cực đại giá 560.000 đồng/cuốn. Các loại lịch tờ (5 – 7 tờ) có giá từ 16.000 – 35.000 đồng/cuốn; lịch bàn chữ A có giá từ 25.000 – 30.000 đồng/cuốn tùy loại…
Việt Âu