Các ý kiến cơ bản nhận định thị trường dầu mỏ sẽ chỉ bị ảnh hưởng trong ngắn hạn và các vụ tấn công sẽ không tác động nhiều tới nền kinh tế toàn cầu.
Vụ tấn công bằng máy bay không người lái nhằm vào hai cơ sở dầu mỏ trọng yếu của Saudi Arabia, trong đó có nhà máy tinh chế dầu thô lớn nhất thế giới, đã làm tâm lý thị trường biến động mạnh và đẩy giá “vàng đen” tăng lên ngưỡng cao nhất trong vòng sáu tháng qua.
Trong ngày 16/9, giá dầu thô trên thị trường thế giới tiếp tục chứng kiến những mức tăng kỷ lục mới với giá dầu Brent giao trong tháng 11 có lúc tăng tới 19% trước khi giữ ở mức 69,02 USD/thùng, tương đương tăng 14,61%. Trong khi đó, giá dầu thô ngọt nhẹ Texas cũng tăng 14% lên 62,90 USD/thùng, mức tăng lớn nhất trong hơn 1 thập kỷ qua
Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng các kho dự trữ dầu thô toàn cầu có thể làm dịu bớt tình hình thiếu hụt nguồn cung trong ngắn hạn. Chuyên gia kinh tế trưởng bộ phận kinh doanh hàng hóa tại Capital Economics Caroline Bain ước tính lượng hàng trong kho lên tới 6,1 tỷ thùng, đủ đáp ứng nhu cầu toàn cầu trong 61 ngày. Bà Bain cho biết nếu Tập đoàn dầu khí Aramco của Saudi Arabia khôi phục hoàn toàn sản lượng vào tuần tới, giá dầu Brent sẽ giảm xuống còn 60 USD/thùng vào cuối năm nay.
Cũng theo chuyên gia này, trong trường hợp tình trạng hiện tại vẫn chưa được khắc phục và có thể xảy ra các vụ tấn công khác, các kho dự trữ sẽ được sử dụng nhanh hơn, làm gia tăng mối quan ngại về sự thiếu hụt nguồn cung. Khi đó, giá dầu có thể tăng lên khoảng 85 USD/thùng trong năm nay và giữ nguyên ở mức này trong một vài năm trong bối cảnh căng thẳng tiếp diễn.
Trong khi đó, chuyên gia nghiên cứu dầu mỏ và khí đốt thị trường châu Âu, Trung Đông và châu Phi tại JP Morgan, Christyan Malek dù thừa nhận thế giới đang dư cung dầu mỏ, song đó là giai đoạn trước khi vụ tấn công xảy ra. Các nguồn dầu thô dự trữ sẽ giúp thị trường bình ổn trong một khoảng thời gian, song các thị trường sẽ trở nên bất ổn và biến động trở lại khi các kho dự trữ dần cạn kiệt và nguy cơ chuỗi cung ứng bị gián đoạn tăng lên.
Theo chuyên gia này, trong ngắn hạn, sự đứt quãng nguồn cung sẽ kéo giá “vàng đen” gia tăng. Vì vậy, vụ tấn công nhằm vào cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia rõ ràng đã tạo ra những rủi ro mới và không thể đảo ngược đối với thị trường dầu thô. Còn trong dài hạn, vụ tấn công được dự báo sẽ châm ngòi cho tình hình căng thẳng leo thang tại Trung Đông và đe dọa an ninh năng lượng toàn cầu. Đây mới chính là yếu tố sẽ quyết định tâm lý của các thị trường, cũng như tương lai của ngành dầu mỏ khu vực.
Đối với kinh tế thế giới, các nhà phân tích cho rằng tác động của vụ tấn công các cơ sở lọc dầu của Saudi Arabia hiện ở mức hạn chế. Theo Giám đốc đầu tư toàn cầu Mark Haefele của Ngân hàng UBS cho rằng sự gián đoạn trong hoạt động sản xuất dầu trong ngắn hạn sẽ không gây ra một cuộc suy thoái toàn cầu.
Trước đó, giới chuyên gia cũng nhận định Saudi Arabia vẫn có thể tạm thời duy trì xuất khẩu dầu mỏ của mình bằng cách tận dụng nguồn dự trữ trong các cơ sở dầu thô nội địa. Bên cạnh đó, Tập đoàn dầu khí Aramco của nước này cũng trữ “vàng đen” ở một số địa điểm chiến lược khác như tại Rotterdam (Hà Lan) hay Okinawa (Nhật Bản).
Thống kê của Tổ chức Sáng kiến dữ liệu chung (JODI) cho biết tổng kho dự trữ dầu thô của Saudi Arabia là khoảng 190 triệu thùng, bên cạnh 97 triệu thùng khác là các sản phẩm dầu mỏ đã qua chế xuất. Với lượng xuất khẩu trung bình 8,2 triệu thùng/ngày trong nửa đầu năm 2019, con số dự trữ này tương đương khoảng 35 ngày xuất khẩu dầu thô và các chế phẩm dầu mỏ của quốc gia Vùng Vịnh này.
Tuy nhiên, sản lượng dầu mỏ của Saudi Arabia đã bị giảm hơn một nửa sau vụ tấn công và Riyadh sẽ cần thời gian để khôi phục sản xuất. Một số nguồn tin cho biết Saudi Arabia thậm chí sẽ mất nhiều tuần để phục hồi hoàn toàn sản lượng và nếu tình hình kéo dài hơn dự kiến thì chuỗi cung ứng trên thị trường “vàng đen” toàn cầu sẽ đứng trước những thách thức mới.