Tiếp Thủ tướng New Zealand John Key tại Washington D.C cuối tuần qua, Tổng thống Mỹ Barack Obama bày tỏ mong muốn kết thúc đàm phán Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) trong chuyến công du tới châu Á vào tháng 11 tới.Phát biểu trước báo giới sau cuộc gặp, Tổng thống Mỹ nói ông hy vọng các nước tham gia sẽ tích cực đàm phán để trước cuối năm nay có thể đạt được thỏa thuận sẽ giúp tạo thêm việc làm cho cả Mỹ và New Zealand cũng như các nước khác cũng tham gia vào hiệp định, đồng thời làm tăng GDP cho tất cả các bên liên quan. Tuy nhiên, Tổng thống Obama cũng thừa nhận vẫn còn nhiều việc cần phải làm để có thể đạt được mục tiêu trên.
Trong khi đó, Thủ tướng New Zealand cũng bày tỏ tin tưởng về việc đạt được một thỏa thuận chất lượng cao và toàn diện.
Tổng thống Mỹ Barack Obama. |
12 quốc gia ven Thái Bình Dương đang tham gia đàm phán TPP có tổng GDP chiếm 40% kinh tế thế giới và 1/3 thương mại toàn cầu. Nhà Trắng đã hy vọng có thể kết thúc đàm phán Hiệp định này vào năm ngoái, song các cuộc đàm phán bị mắc kẹt do những bất đồng giữa Mỹ và Nhật Bản, hai nền kinh tế lớn nhất trong số các nước tham gia hiệp định, liên quan đến vấn đề tiếp cận thị trường. Nhật Bản muốn đánh thuế nhập khẩu để bảo hộ cho các mặt hàng nông sản như gạo, lùa mì, bơ sữa, đường, thịt bò và thịt lợn, còn Mỹ tìm cách bảo vệ cho các nhà sản xuất xe hơi trước sự cạnh tranh gia tăng đến từ Nhật Bản. Vào tháng 7 tới, đại diện của các nước tham gia TPP sẽ tới Canada để tiếp tục đàm phán, sau khi đã thất bại tại Singapore tháng 5 vừa qua.
Vào lúc các cuộc đàm phán về TPP đang gặp bế tắc, cuối tháng 4/2014, Trung Quốc, quốc gia không góp mặt trong TPP, đề nghị một hiệp định khác cạnh tranh với TPP, có tên gọi là Hiệp định tự do thương mại châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP). Bắc Kinh khẳng định ý tưởng về FTAAP đã được đưa ra từ năm 2006 và đã được nhiều lãnh đạo trong diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tán đồng. Ngoài ra, vẫn theo Trung Quốc, hiệp định mà nước này đề xuất không có gì mâu thuẫn với các hiệp định tự do thương mại khác đang được thảo luận trong khu vực.
Vào tháng 11/2014, Tổng thống Barack Obama sẽ có chuyến công du châu Á để tham dự hội nghị thượng đỉnh APEC tại Bắc Kinh, sau đó là hội nghị thượng đỉnh Đông Á tại Rangoon, Myanmar và cuối cùng là hội nghị thượng đỉnh của nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại Australia.
Lê Minh (tổng hợp)