Do giá tiêu thụ ổn định, thức ăn dễ kiếm, vốn đầu tư thấp, vật nuôi lại ít bị dịch bệnh… nên chăn nuôi dê là mô hình sinh kế giúp người dân Bến Tre nâng cao thu nhập, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu.
Mô hình nuôi dê tại Bến Tre. |
“Một con dê và một con lợn từ khi nuôi đến lúc xuất chuồng khoảng 3 - 4 tháng. Nếu giá lợn ở mức 4 triệu đồng/tạ thì lợi nhuận khoảng 500.000 đồng/con. Tuy nhiên, nuôi dê lại đem lại lợi nhuận gấp đôi”, anh Dương Hoàng Sơn, xã Thanh Tân, huyện Mỏ Cày Bắc cho biết. Anh Dương Hoàng Sơn hiện là chủ trang trại với 400 con dê (thịt và dê mẹ, dê con). Trước đây, anh Sơn vừa nuôi lợn kết hợp nuôi dê để phát triển kinh tế. Nhưng từ năm 2016, anh Sơn chuyển hẳn sang nuôi dê.
Anh Sơn cho biết, dê thịt có giá từ 85.000 - 100.000 đồng/kg, dê cái giống có giá bán từ 140.000 - 170.000 đồng/kg. Hiện nay, mỗi tháng anh Sơn xuất chuồng từ 20 - 30 con dê thịt, sau khi trừ chi phí thu lợi nhuận khoảng 30 triệu đồng. Ngoài ra, mỗi tháng đàn dê cũng đem lại cho anh Sơn khoảng thu 10 triệu đồng từ bán sữa và phân dê.
Ở Bến Tre, con dê là một trong những vật nuôi có số lượng lớn. Số đàn dê liên tục tăng trong những năm gần đây. Hiện nay, thị trường tiêu thụ thịt dê luôn ổn định, giá dê cao, dê là loại gia súc dễ nuôi, ít tốn kém, vì thế rất được nhiều gia đình lựa chọn để phát triển kinh tế, tăng thêm thu nhập.
Năm 2016, huyện Ba Tri có đàn dê khoảng 9.000 con, đến năm 2017, số lượng đàn dê tăng lên 17.000 con. Hầu hết, các xã trên địa bàn huyện Ba Tri đều có gia đình nuôi dê. Dự kiến đến năm 2020, huyện Ba Tri sẽ thành lập hợp tác xã nuôi dê.
Ông Mai Văn Trí, cán bộ phòng nông nghiệp và phát triển nông thôn huyện Ba Tri cho biết, nuôi dê có vốn xoay vòng rất nhanh. Mua một dê con giá khoảng 2 triệu đồng, nuôi một năm dê đẻ được 2 lứa, mỗi lứa khoảng 2 – 3 con. Như vậy, nếu bán số dê con thì đã có lợi nhuận hoặc nếu có dê cái con để nuôi thì không phải tốn tiền mua dê giống.
Dê là loài động vật ăn tạp, dễ ăn và thích nghi với nhiều loại thức ăn khác nhau, nhưng điều quan trọng là cần tập cho dê quen dần vào khẩu phần thức ăn đa dạng và thay đổi để dê có đầy đủ dinh dưỡng và phát triển tốt.
Theo anh Dương Hoàng Sơn, dê là loài động vật có sức đề kháng cao hơn các con vật khác, nhưng đôi khi dê cũng bị ho, sổ mũi. Vì vậy, cần phải tiêm thuốc đúng theo định kỳ, 1 lần/tháng. Để nuôi dê đạt hiệu quả cao và bền vững, bên cạnh việc đảm bảo chuồng nuôi cao ráo thoáng mát, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật, chăn nuôi luôn phải gắn liền với công tác vệ sinh chuồng trại.
Thoát nghèo từ nuôi dê Trong những năm qua, mô hình nuôi dê phần nào đã giúp các hộ nghèo, khó khăn tiếp cận với phương thức sản xuất mới, từng bước cải thiện thu nhập cho nông hộ. Nhờ nuôi dê mà một số hộ đã vươn lên thoát nghèo.
Từ năm 2012 đến nay, Dự án RADCC (do Chính phủ New Zealand tài trợ) đã hỗ trợ gần 2.500 con dê sinh sản cho 2.290 hộ hưởng lợi chủ yếu là hộ nghèo, cận nghèo ở 15 xã thuộc ba huyện miền biển thuộc tỉnh Bến Tre (Bình Đại, Thạnh Phú, Ba Tri). Theo thống kê năm 2017 của dự án RADCC, số hộ thoát nghèo ở ba huyện miền biển là Ba Tri, Bình Đại và Thạnh Phú là 384 hộ, chiếm gần 17% tổng số hộ được hỗ trợ dê.
Ông Trần Trọng Vũ, xã Tân Xuân, huyện Ba Tri là bộ đội xuất ngũ. Gia đình ông thuộc diện hộ nghèo nên năm 2014, dự án RADCC hỗ trợ một con dê nái. Đến nay, ông Vũ đã có đàn dê 29 con. Ông Vũ cho biết, với đàn dê này đến năm 2018, ông sẽ đăng ký thoát khỏi hộ nghèo.
Vợ chồng ông Nguyễn Văn Đài, ở xã An Hòa Tây, huyện Ba Tri vừa được xóa khỏi hộ nghèo cũng nhờ có đàn dê. Từ một con dê do dự án RADCC hỗ trợ diện hộ nghèo năm 2014, vợ chồng ông Đài đã chăm sóc, tính toán, mỗi lứa dê đẻ ông bán dê đực, còn dê cái giữ lại nuôi. Giờ đàn dê 16 con trong chuồng là một phần thu nhập chính của vợ chồng già.
Ông Đài chia sẻ, mỗi năm ông bán được khoảng 10 triệu đồng tiền dê thịt, còn tiền bán phân dê thì lấy mua thêm thức ăn bồi dưỡng cho dê nái. “Dê rất dễ nuôi, dễ ăn, ăn tạp như cỏ, lá cây… Đó là nguồn thức ăn sẵn có, xung quanh nhà vì vậy rất phù hợp với những người lớn tuổi như vợ chồng tôi”, ông Đài cho biết.
Ông Nguyễn Thành Trung, Phó Chủ tịch UBND xã An Hòa Tây cho biết, xã hiện có 6 tổ hợp tác nuôi dê, ký hợp đồng với thương lái nên đầu ra ổn định. Nuôi dê là mô hình góp phần giúp cho gia đình nghèo, khó khăn tăng thêm thu nhập, từ đó vươn lên thoát nghèo. Hiện xã đã có 58 hộ thoát nghèo nhờ nuôi dê.
Bến Tre là một trong những tỉnh có số lượng đàn dê lớn nhất của khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Tổng số đàn dê trên địa bàn tỉnh gần 150.000 con, tập trung ở một số huyện như Thạnh Phú, Ba Tri, Bình Đại, Giồng Trôm. Giống dê được nuôi chủ lực là Bách Thảo và Boer. Dê ở Bến Tre được thương lái xuất bán ra thị trường thành phố Hồ Chí Minh, Sóc Trăng, Trà Vinh…
Theo bà Phan Thị Thu Sương, Phó Giám đốc, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bến Tre, thời gian qua, đàn dê trong tỉnh tăng nhanh là có nhiều lý do. Mô hình nuôi dê phù hợp với những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ, ít vốn đầu tư và tận dụng công nhàn rỗi.
Giá dê bán ra thị trường khá ổn định, có khả năng cầm bầy trong thời gian dài, khi giá thị trường bị giảm nhiều. Ngoài ra, ở Bến Tre có nhiều dự án đầu tư hỗ trợ cho người dân chăn nuôi dê trong điều kiện thích ứng với biến đổi khí hậu như AMD, OXFAM,… Con dê có thể nói là phù hợp với địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu như Bến Tre.
Tuy nhiên, do còn hạn chế về định hướng thị trường, mức tiêu dùng không phổ biến như bò, lợn, gia cầm nên dê chỉ là vật nuôi quan trọng trong việc nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo cho nông hộ.