Khách hàng đến mua bánh, mứt tại Siêu thị Co.opmart Vĩnh Long. Ảnh: Lê Thúy Hằng/TTXVN
Cùng với đó, hiện tượng thời tiết cực đoan tác động nghiêm trọng tới kinh tế - xã hội toàn cầu. Điều này có thể tạo nên sự đứt gãy chuỗi cung ứng, làm gia tăng chi phí vận tải, tác động đến biến động giá các mặt hàng chiến lược trên thế giới, gây ra các rủi ro về an ninh năng lượng, an ninh lương thực.
Đặc biệt, các chính sách thuế trong nhiệm kỳ của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có khả năng rất khắc nghiệt, dẫn đến các phản ứng từ các quốc gia khác. Bảo hộ thương mại và rào cản thương mại gia tăng sẽ làm trầm trọng thêm căng thẳng thương mại và phá vỡ chuỗi cung ứng toàn cầu - điều này có thể gây ra một đợt lạm phát mới, đồng thời làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế toàn cầu và tỷ lệ thất nghiệp có nguy cơ tăng cao trở lại.
“Ở trong nước, chi phí nhập khẩu nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất có thể tăng lên theo giá thế giới và chịu tác động từ biến động tỷ giá, ảnh hưởng đến chi phí, giá thành sản phẩm, tạo áp lực cho sản xuất của doanh nghiệp. Từ đó, đẩy giá hàng hóa tiêu dùng trong nước tăng lên và tạo áp lực lên lạm phát”, Tổng cục trưởng Nguyễn Thị Hương nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, việc tiếp tục thực hiện lộ trình thị trường đối với các dịch vụ do Nhà nước quản lý như: giá điện, học phí, giá dịch vụ y tế theo hướng tính đúng, tính đủ các yếu tố, chi phí sẽ tác động làm tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2025. Các gói kích cầu, hạ mặt bằng lãi suất cho vay, mở rộng tín dụng, đẩy mạnh đầu tư công giúp tháo gỡ khó khăn cho nền kinh tế nhưng cũng có thể tạo sức ép lên mặt bằng giá nếu nguồn cung tiền không được kiểm soát hợp lý.
Ngoài ra, Tổng cục Thống kê cũng cho rằng, theo quy luật, vào các tháng cuối năm và dịp Lễ, Tết, giá lương thực, thực phẩm, đồ uống, may mặc, thiết bị và đồ dùng gia đình thường tăng, trong năm nếu thiên tai, dịch bệnh xảy ra sẽ gây ảnh hưởng đến giá lương thực, thực phẩm tại một số địa phương, những điều này cũng sẽ tác động làm tăng CPI…
Tuy nhiên, theo PGS. TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, lạm phát tại Việt Nam trong năm 2025 sẽ được kiểm soát ở mức hợp lý, dao động ở mức 3,5-4,5%. Điều này phản ánh nỗ lực của Chính phủ và các cơ quan liên quan trong việc duy trì ổn định kinh tế vĩ mô và kiểm soát giá cả; trong đó, việc theo dõi sát sao và điều chỉnh chính sách kịp thời là cần thiết để bảo đảm mục tiêu kiểm soát lạm phát trong năm 2025.
Còn TS. Nguyễn Ngọc Tuyến, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính (Học viện Tài chính) đưa ra dự báo CPI bình quân năm 2025 so với năm 2024 sẽ tăng ở mức khoảng 4%.
“Do những khó khăn từ xung đột địa chính trị trên thế giới có thể bớt căng thẳng hơn, điều này sẽ tạo điều kiện cho kinh tế, thương mại phát triển, biến động giá sẽ ít bị tác động tiêu cực hơn. Cùng với đó, kinh tế một số nước phục hồi, xuất khẩu của Việt Nam sẽ có khó khăn hơn, chi phí sản xuất và kinh doanh sẽ lớn và tác động làm tăng giá”, TS. Nguyễn Ngọc Tuyến lý giải.
Bên cạnh các yếu tố xung đột địa chính trị trên thế giới nêu trên, theo TS. Nguyễn Đức Độ, Học viện Tài chính, lạm phát trong năm 2025 còn phụ thuộc vào các yếu tố khác như tăng trưởng kinh tế thế giới và giá dầu, giá nguyên vật liệu đầu vào.
Theo dự báo của các tổ chức quốc tế, kinh tế thế giới trong năm 2025 vẫn tăng trưởng ổn định với mức 3,2%, tương đương năm 2024, còn giá dầu và giá các hàng hóa cơ bản đầu vào, tính trung bình, có xu hướng giảm nhẹ.
Ngoài ra, những năm gần đây, thay vì neo mức 4% như trước, mục tiêu kiểm soát lạm phát theo tốc độ tăng CPI bình quân lại điều chỉnh theo hướng kiểm soát trong một khoảng dao động từ 4-4,5%, điều này hàm ý Việt Nam chấp nhận lạm phát cao hơn để tăng trưởng cao hơn.
Theo đại diện Cục Quản lý giá, trong năm 2025, công tác quản lý giá, điều hành giá sẽ gặp những thách thức, áp lực đến từ thị trường, giá cả các hàng hóa, dịch vụ thiết yếu; trong đó, cần lưu ý về giá nhiên liệu, theo đó, giá xăng dầu dự báo tiếp tục diễn biến khó lường.
Theo dự báo của Bộ Công Thương, bước sang năm 2025, OPEC+ (liên minh gồm các thành viên sản xuất và xuất khẩu dầu mỏ trong và ngoài Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ - OPEC) sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức khi việc tăng sản lượng có thể ảnh hưởng đến giá dầu. Đặc biệt khi sản lượng dầu từ các quốc gia ngoài OPEC tiếp tục tăng mạnh như sản lượng từ Mỹ và các quốc gia sản xuất dầu lớn khác.
Cùng với đó, giá vật liệu xây dựng, giá một số loại vật liệu xây dựng có nguồn cung hạn chế như: cát, đá xây dựng có thể tăng giá nhẹ trong những tháng đầu năm khi các công trình xây dựng gấp rút hoàn thành; đồng thời, việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công sẽ làm tăng nhu cầu vật liệu xây dựng trong khi lượng khai thác đối với cát, đá xây dựng khó tăng đột biến nên giá nhóm hàng này có thể bị tăng giá, cả do cầu kéo và chi phí đẩy…