Trong đó giải pháp tình thế được áp dụng để duy trì hoạt động đăng kiểm, đáp ứng nhu cầu kiểm định phương tiện của người dân hiện nay là tận dụng nguồn nhân lực đăng kiểm viên bị khởi tố, được tại ngoại để tham gia hỗ trợ hoạt động kiểm định. Trong số 226 đăng kiểm viên hiện có của các trung tâm, cơ sở đăng kiểm trên địa bàn Hà Nội đang vận hành 53 dây chuyền đăng kiểm thì có 143 đăng kiểm viên bị khởi tố vẫn đang làm việc tại các cơ sở đăng kiểm.
Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 2911D (Hà Nội), địa chỉ Km31, quốc lộ 6, huyện Chương Mỹ, thành phố Hà Nội có 7 đăng kiểm viên, trong đó có 6 đăng kiểm viên đã bị khởi tố. Tại cơ sở này, lượng phương tiện bắt đầu tăng dần lên từ trung tuần tháng 3. Hiện tại mỗi ngày Trung tâm kiểm định 60 - 70 xe, trong khi công suất tối đa có thể kiểm định cho 130 - 140 xe/ngày.
Sáng 19/3, đến 10 giờ 30 phút, Trung tâm kiểm định được 40 xe và còn hàng chục xe vẫn xếp hàng chờ đến lượt. Hiện tại, các đăng kiểm viên bị khởi tố được tại ngoại vẫn đang làm việc nên Trung tâm vẫn đáp ứng được nhu cầu đăng kiểm của người dân. Tuy nhiên, sắp tới vụ án sai phạm liên quan đến công tác đăng kiểm sẽ được đưa ra xét xử thì Trung tâm sẽ phải đóng cửa.
“Theo quy định cơ sở có 2 đăng kiểm viên “dính án” thì Trung tâm phải tạm đóng cửa 3 tháng. Việc thu hút nhân lực vào ngành này khó vì người ta thấy được luôn những khó khăn trước mắt”, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 2911D (Hà Nội) Đỗ Công Thành, 1 trong 6 đăng kiểm viên bị khởi tố của Trung tâm chia sẻ.
Tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29-08D đóng trên địa bàn huyện Hoài Đức có 6 đăng kiểm viên, trong đó 1 đăng kiểm viên bị khởi tố, ngoài ra còn có 2 nhân viên văn phòng cũng bị khởi tố. Theo ông Trần Nguyên Sinh, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29-08D, với 3 dây chuyền và có đủ nhân lực 4 đăng kiểm viên/dây chuyền thì Trung tâm có thể kiểm định được 250 xe/ngày. Hiện tại Trung tâm duy trì 2 dây chuyền có thể đáp ứng cho trên 100 xe/ngày.
Nghị định số 30/2023/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị số 139/2018/NĐ-CP ngày 8/10/2018 của Chính phủ quy định về kinh doanh dịch vụ kiểm định xe cơ giới, theo đó thay vì mỗi dây chuyền kiểm định cần 3 đăng kiểm viên và tối thiểu 1 đăng kiểm viên bậc cao phụ trách dây chuyền kiểm định thì nay mỗi dây chuyền chỉ cần tối thiểu 2 đăng kiểm viên và 1 đăng kiểm viên bậc cao có thể phụ trách nhiều dây chuyền kiểm định. Điều này đã giải tỏa bớt "cơn khát" nhân lực cho các cơ sở đăng kiểm trong khi chờ đào tạo, bổ sung thêm kiểm định viên mới.
“Nghị định 30/2023/NĐ-CP của Chính phủ đã phá bỏ giới hạn năng suất tối đa của người lao động, phát huy sáng tạo của người lao động và công nghệ để nâng cao năng suất lao động. Dự kiến trong tháng 5, 6 tới, lượng phương tiện đăng kiểm sẽ tăng cao, với nhân lực hiện tại, Trung tâm có thể đáp ứng được 150 xe/ngày”, ông Trần Nguyên Sinh cho biết.
Khác với 2 cơ sở đăng kiểm ở huyện Chương Mỹ và huyện Hoài Đức, do việc giãn chu kỳ kiểm định và bị san sẻ bởi các cơ sở đăng kiểm lân cận, Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29-20S Yên Viên (huyện Gia Lâm) rất thưa vắng. Tại cơ sở này cũng có 6/7 đăng kiểm viên bị khởi tố. Với 2 dây chuyền có thể đáp ứng được 120 xe/ngày, nhưng hiện tại Trung tâm đáp ứng được 30 xe/ngày.
“Hiện công suất mới đạt 40 xe/ngày, trong khi phải 60 xe/ngày mới hòa vốn, cơ sở hiện đang lỗ, thu chưa đủ chi phí khấu hao, lương cho nhân viên. Đó là cơ sở thuộc Tổng Công ty Vận tải Hà Nội, đất được Nhà nước cho thuê giá rẻ chứ cơ sở của tư nhân làm, tự thuê đất còn căng nữa. Thu nhập của một kiểm định viên trình độ đại học ở đây được 7 triệu đồng/tháng nên rất khó khăn”, Phó Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 29-20S Nguyễn Trọng Tâm, 1 trong 6 đăng kiểm viên bị khởi tố của Trung tâm cho biết.
Theo ông Nguyễn Trọng Tâm, sau khi có Thông tư số 43/2023/TT-BGTVT của Bộ Giao thông vận tải sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 42/2018/TT-BGTVT ngày 30 tháng 7 năm 2018, đối với các xe trước đây đã cải tạo để làm xe tập lái hay cải tạo phần che hàng thùng xe của loại xe pickup ca bin kép chưa đổi đăng ký theo Thông tư mới, giờ phải đổi đăng ký mới kiểm định được. Điều này buộc chủ xe phải cải tạo xe lần nữa cho phù hợp với đăng ký xe để được kiểm định, các chủ xe cho rằng chỉ nên áp dụng đối với các xe cải tạo từ thời điểm Thông tư ra đời, chứ áp dụng cho cả xe đã cải tạo trong quá khứ gây áp lực cho các chủ xe đã cải tạo xe từ trước đó.
Hết thời hạn giãn chu kỳ đăng kiểm theo Thông tư số 08/2023/TT-BGTVT của Bộ Giao thông Vận tải thì số xe phải đi kiểm định sẽ tiếp tục gia tăng. Theo Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, trong tháng 4/2024 dự kiến trên địa bàn sẽ có gần 77.400 xe đến kiểm định, các trung tâm chỉ đáp ứng khoảng 87%; tháng 5/2024 có hơn 90.700 xe, các trung tâm đáp ứng được khoảng 74% nhu cầu và trong tháng 6/2024 có gần 87.000 xe, các trung tâm chỉ đáp ứng được khoảng 77%. Dự báo, thời gian tới, khi tòa án đưa vụ án sai phạm liên quan đăng kiểm ra xét xử, nhiều đơn vị đăng kiểm sẽ phải dừng hoạt động do thiếu hụt đăng kiểm viên, nguy cơ ùn tắc tại các cơ sở đăng kiểm là hiện hữu.
Để phòng ngừa nguy cơ ùn tắc tại các cơ sở đăng kiểm, vừa qua, Sở Giao thông Vận tải Hà Nội đã tổ chức họp với các đơn vị liên quan, ban hành kế hoạch kiểm tra, đánh giá việc duy trì điều kiện hoạt động tại các đơn vị đăng kiểm trên địa bàn; yêu cầu các đơn vị đăng kiểm thực hiện nghiêm các quy định trong hoạt động kiểm định xe cơ giới, tăng cường các giải pháp phòng ngừa nguy cơ ùn tắc. Đồng thời đề nghị các Sở, ngành có liên quan tập trung thực hiện các giải pháp bảo đảm hoạt động ổn định cho các trung tâm đăng kiểm theo chỉ đạo của UBND thành phố; hướng dẫn các đơn vị có phương án bố trí nhân sự phù hợp để đảm bảo hoạt động kiểm định được diễn ra xuyên suốt.
Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cũng đề xuất UBND thành phố Hà Nội bố trí kinh phí để mua sắm máy móc, trang thiết bị phục vụ hoạt động đăng kiểm; tiếp tục phối hợp với Cục Đăng kiểm Việt Nam báo cáo, đề xuất Bộ Giao thông Vận tải kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; tiếp tục phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan xây dựng phương án dự phòng các tình huống phát sinh để duy trì hoạt động đăng kiểm trên địa bàn khi cơ quan tố tụng đưa các vụ án ra xét xử.