Nhằm xử lý nghiêm tình trạng khai thác thủy hải sản trái phép, lực lượng Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Cửa Lò - Bến Thủy (Nghệ An) đã liên tục tổ chức các đội tuần tra, kiểm tra các hoạt động khai thác hải sản trên biển thuộc địa bàn quản lý. Song song với việc tuần tra, các cán bộ chiến sỹ cũng tích cực tuyên truyền các quy định pháp luật trong việc đánh bắt thuỷ hải sản đến từng thuyền viên, chủ tàu, thuyền trưởng. Với các nhiều hình thức tuyên truyền đa dạng như: phát tờ rơi, thông báo trên truyền thanh, phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các buổi hội thảo phòng chống khai thác IUU, ý thức của các ngư dân về việc chấm dứt tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp đã được nâng lên.
Anh Nguyễn Văn Môn, ngư dân tỉnh Thanh Hóa đánh bắt cá tại khu vực biển Cửa Hội (Nghệ An) cho biết, sau khi được các cán bộ đồn biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Lò - Bến Thủy thường xuyên nhắc nhở, tuyên truyền các quy định về khai thác thủy hải sản trên biển, các thuyền viên luôn ý thức chấp hành đúng quy định trong việc đánh bắt thủy sản trên biển, khai báo thông tin đầy đủ để cùng nhau bảo vệ nguồn lợi thủy hải sản. Việc khai thác thủy hải sản không đúng quy định, sử dụng các hình thức khai thác tận diện là hủy hoại môi trường biển, gián tiếp làm giảm sản lượng đánh bắt về lâu dài.
Ông Hoàng Danh Hồng, ngư dân huyện Diễn Châu (Nghệ An) cho biết, các thuyền viên luôn chấp hành tốt các quy định của pháp luật, không đánh bắt ở vùng biển không đúng quy định. Đặc biệt, khi được tuyên truyền việc đánh bắt đúng trong vùng lãnh thổ, không sử dụng các phương tiện đánh bắt tận diệt nguồn lợi thủy sản… các thuyền viên đã dần được nâng cao nhận thức hơn. Các chế tài xử lý nghiêm các phương tiện khai thác thủy hải sản trái phép được áp dụng cũng đã răn đe các ngư dân chấp hành đúng theo pháp luật.
Thực tế cho thấy, trước đây, ngư dân Cửa Lò nói riêng và tỉnh Nghệ An nói chung, vẫn có tình trạng vi phạm trong khai thác thủy hải sản. Các vi phạm chủ yếu là đánh bắt ở khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, đánh bắt theo kiểu tận diệt như dùng thuốc nổ, giã cào hoặc đánh bắt ở vùng biển nước ngoài. Một số tàu cá thậm chí còn gửi hộp đen, thiết bị giám sát cho tàu cá khác để qua mặt cơ quan quản lý. Tuy nhiên, thời gian gần đây, với sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An, hàng loạt vụ xử lý nghiêm, cùng với đó là nhiều hoạt động tuyên truyền nên nhận thức của nhiều bà con ngư dân đã thay đổi.
Trung tá Nguyễn Thành Long, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Cửa Lò - Bến Thủy (Nghệ An) cho biết, cán bộ chiến sỹ đồn đã nắm rõ tính cách, tâm lý, đặc điểm của từng chủ phương tiện để có hướng tuyên truyền, nhắc nhở. Thời gian qua, các phương tiện đánh bắt chủ yếu ở vùng biển Việt Nam, không đi nhiều ngày như các nơi khác, nên việc bắt và xử lý vi phạm ở trên địa bàn là chưa có trường hợp nào vi phạm.
Nghệ An hiện có 3.469 tàu cá, với tổng công suất 654.224 CV; trong đó, số tàu cá trên 12m có 1.762 chiếc. Ngư dân Nghệ An đánh bắt hải sản bằng các nghề: Lưới rê, lưới chụp, lưới vây, lưới kéo và nghề câu. Với mục tiêu gỡ bỏ "Thẻ vàng" của EC, trong năm 2023, tỉnh Nghệ An tiếp tục đôn đốc, quyết liệt hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, thực hiện đầy đủ đăng ký, đăng kiểm, cấp Giấy phép khai thác thủy sản. Song song đó, thường xuyên rà soát, cập nhật số lượng tàu cá địa phương vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase.
Các địa phương, đơn vị cũng thực hiện nghiêm túc, việc kiểm soát tàu cá ra vào cảng, giám sát sản lượng thủy sản từ khai thác, truy xuất nguồn gốc thủy sản. Đồng thời, theo dõi, lập danh sách các tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU; phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương để theo dõi, kiểm soát và xử lý tàu cá của tỉnh hoạt động trên địa bàn của tỉnh khác để ngăn chặn, xử lý kịp thời hành vi khai thác IUU.
Đại tá Hồ Quyết Thắng, Phó Chỉ huy trưởng, Tham mưu Trưởng Bộ đội Biên Phòng Tỉnh Nghệ An cho biết, các đồn, trạm kiểm soát Biên phòng tuyến biển tỉnh Nghệ An đã phối hợp có hiệu quả với các cấp, các ngành, địa phương và các lực lượng chức năng có liên quan tổ chức tuyên truyền phổ biến cho ngư dân các văn bản như Luật Thủy sản năm 2017, Nghị định số 42/2019, các văn bản quy định về chống khai thác IUU.
Hướng dẫn ngư dân thực hiện việc ghi chép, nộp nhật ký, báo cáo khai thác, duy trì hoạt động thiết bị giám sát hành trình đối với tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên; không vi phạm vùng biển nước ngoài theo quy định. Do đó, tình trạng các phương tiện tàu cá trên địa bàn Nghệ An vị pham IUU và Luật Thủy sản đã giám đáng kể.
Các đồn, trạm kiểm soát Biên phòng tuyến biển đã kịp thời phát hiện, xử lý 69 vụ với 103 phương tiện vi phạm các quy định về hoạt động đánh bắt hải sản trên vùng biển Nghệ An, xử phạt vi phạm hành chính gần 730 triệu đồng; tang vật thu giữ là 18 bộ công cụ kích điện và 96m dây điện.
Thời gian tới, Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An tiếp tục phối hợp duy trì hoạt động có hiệu quả các Tổ công tác Liên ngành thanh tra, kiểm soát nghề cá tại các cảng cá. Bên cạnh đó, tổ chức duy trì tốt công tác phối hợp giữa Biên phòng, Chi cục Thủy sản, Ban Quản lý cảng cá để tiến hành kiểm tra việc ghi, nộp nhật ký khai thác; kiểm soát việc xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản, chứng nhận sản phẩm thủy sản khai thác trong nước không vi phạm về khai thác IUU tại cảng cá.
Chống khai thác IUU, gỡ "Thẻ vàng" của EC là vì lợi ích quốc gia, hình ảnh của đất nước nên cần sự vào cuộc quyết liệt của toàn hệ thống chính trị. Trong đó, việc tuyên truyền, từng bước nâng cao nhận thức của ngư dân về chống khai thác IUU phải được đặt lên hàng đầu.