Không còn cơ chế xin - cho
Vụ trưởng Vụ Bảo trì đường bộ (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) Lê Hồng Điệp cho biết: Trước đây, phần lớn các doanh nghiệp thi công bảo trì đường bộ ở các địa phương thuộc các Khu quản lý đường bộ có quan hệ “cấp trên cấp dưới”. Điều này dẫn tới nhiều bất cập trong công tác kiểm tra bảo trì. Khi doanh nghiệp bảo trì vừa làm công tác quản lý Nhà nước, vừa làm nhà thầu thi công thì sẽ bị chồng chéo giữa chức năng quản lý đường bộ và nhiệm vụ bảo trì.
Trước đây, do phương tiện, thiết bị bảo trì lạc hậu nên những tuyến đường duy tu đường bộ trở thành những công trường thủ công, vừa gây lãng phí kinh phí, thời gian, vừa gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, việc kiểm tra, kiểm soát về chất lượng và khối lượng bảo trì rất khó, vì không có tiêu chí cụ thể và không có chế tài xử phạt… Đây là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình trạng nhiều tuyến đường xuống cấp liên tục, không kịp duy tu, sửa chữa.
Đấu thầu quản lý bảo trì đường bộ giúp nhà nước, doanh nghiệp và người dân đều hưởng lợi. Ảnh: Tiến Hiếu |
Theo rà soát của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, hệ thống đường bộ tại các tỉnh như: Phú Yên, Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Trị... có quá nhiều tuyến đường bị rạn nứt, sạt lở taluy, xuất hiện ổ voi, ổ gà, đọng nước gây mất an toàn giao thông. Thậm chí, nhiều tuyến đường được khai thác từ 2004, qua nhiều năm chống chọi mưa bão, đang xuống cấp trầm trọng, nhưng đến nay hầu như chưa được sửa chữa, mặc dù đã quá thời gian định kỳ sửa chữa vài lần (định kỳ 4 năm/lần)… Đến nay, các tuyến đường này nếu đưa vào sửa chữa lớn sẽ phát sinh nhiều chi phí.
Từ năm 2013 đến nay, khắc phục thực tế này, Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã đổi mới phương thức quản lý theo hình thức đấu thầu việc quản lý bảo trì đường bộ. Các doanh nghiệp muốn tham gia bảo trì đường bộ đều phải qua đấu thầu năng lực, không còn cơ chế xin cho trước đây. Thực hiện mô hình này, Tổng cục Đường bộ Việt Nam hiện nay đóng vai người đặt hàng và tổ chức đấu thầu, còn doanh nghiệp bảo trì trở thành nhà cung cấp dịch vụ.
Thừa nhận hiệu quả của việc đổi mới công tác bảo trì, ông Nguyễn Văn Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho hay: Từ năm 2014 đến nay, công tác bảo trì đường bộ đã có sự tiến bộ rõ rệt, doanh nghiệp bảo trì đã áp dụng mạnh khoa học, kỹ thuật, máy móc hiện đại hơn. Vì thế, chất lượng mặt đường tốt lên, đảm bảo sạch đẹp, êm thuận cho người tham gia giao thông. Đường tốt thì vận tải sẽ nâng cao được năng suất phương tiện, chạy nhanh hơn, an toàn hơn.
Minh bạch, tiết kiệm vốn
Theo ông Lê Hồng Điệp, việc đổi mới công tác bảo trì đường bộ trong hơn 2 năm qua thực hiện đúng tinh thần xã hội hóa những lĩnh vực mà Nhà nước không cần làm, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp giao thông không ngừng đổi mới, nâng cao năng lực. Quỹ bảo trì đường bộ Trung ương vừa đấu thầu trên 1.480 tỷ đồng vốn bảo trì thường xuyên cho các doanh nghiệp thực hiện trong 3 năm từ 2015 - 2017, tiết kiệm được trên 82 tỷ đồng cho quỹ. Ngoài ý nghĩa về mặt kinh tế, thông qua hình thức đấu thầu, các doanh nghiệp có một “sân chơi” bình đẳng, minh bạch vốn bảo trì, trúng thầu đến đâu làm đến đó, hạn chế được tình trạng xin cho quản lý bảo trì đường bộ.
Tại cuộc họp mới đây của Bộ GTVT về kiểm soát nguồn vốn Quỹ Bảo trì đường bộ, Bộ trưởng Bộ GTVT Trương Quang Nghĩa, Chủ tịch Hội đồng Quản lý Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương khẳng định: Từng đồng vốn thu chi của quỹ cần minh bạch, công khai để người dân biết tiền của mình đóng vào quỹ nằm ở đâu, sử dụng ra sao…? Qua đấu thầu quyền bảo trì, các doanh nghiệp sẽ phát huy được hiệu quả nguồn vốn, tiết giảm chi phí cho công tác duy tu, bảo dưỡng thường xuyên. Các doanh nghiệp trúng thầu đã góp phần công khai hóa nguồn vốn đóng góp của người dân. Tới đây, các doanh nghiệp bảo trì sẽ công khai vốn bảo trì đường bộ trên truyền thông để người dân, người sử dụng phương tiện chia sẻ với Nhà nước trong việc thu phí.
“Hết tháng 4/2016, Quỹ Bảo trì đường bộ Trung ương thông qua 138 trạm đăng kiểm cả nước đã thu được hơn 1.854 tỷ đồng, đạt gần 30% kế hoạch năm. Tổng cục đường bộ Việt Nam cũng đã quản lý, bảo trì thường xuyên được trên 21.000 km quốc lộ và 730 km đường cao tốc, đạt 1/3 khối lượng bảo trì năm 2016; đồng thời công khai đường dây nóng về bảo trì để tiếp nhận, xử lý nhanh”, Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam Nguyễn Văn Huyện cho biết. |