Tìm hiểu thực tế tại công trường, dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu được khởi công xây dựng từ tháng 6/2023, đến thời điểm này, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) tại dự án thành phần 3 qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đảm bảo tiến độ theo mục tiêu đề ra, với 126/137 ha đất cần phải thu hồi đã được giải tỏa, đạt 92% khối lượng.
Tuy nhiên, theo rà soát của Cục Quản lý đầu tư xây dựng (Bộ GTVT), dự án thành phần 1 có tổng diện tích thu hồi gần 138 ha, đến đầu tháng 10/2023, địa phương mới ban hành thông báo thu hồi đất và đang tiến hành công tác kiểm đếm, chưa bàn giao mặt bằng thi công. Tại dự án thành phần 2 có tổng diện tích thu hồi gần 178 ha, đến nay địa phương cũng đang kiểm đếm, hiện mới bàn giao cho dự án được khoảng hơn 12 ha, đạt 7%, chậm hơn nhiều so với mục tiêu Quốc hội, Chính phủ đề ra. Thực tế này đang khiến các nhà thầu, đơn vị thi công lo lắng không đảm bảo công địa để triển khai thi công đồng loạt.
Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng trên là do việc kiểm đếm diện tích GPMB chậm; đơn giá bồi thường GPMB chưa được địa phương phê duyệt; một số vị trí mặt bằng chưa thể thu hồi do vướng thủ tục điều chỉnh quy hoạch đất an ninh - quốc phòng hoặc chưa thống nhất được các khoản hỗ trợ khác...
Để đẩy nhanh tiến độ bàn giao mặt bằng cho các nhà thầu thi công, UBND tỉnh Đồng Nai đang yêu cầu cầu cán bộ tham gia công tác bồi thường, GPMB, tái định cư địa phương thu hồi đất, di dời hạ tầng, cắm mốc bàn giao... xuyên ngày nghỉ và phối hợp chặt chẽ với Bộ GTVT để sớm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn nảy sinh.
Liên quan đến vấn đề tái định cư, Cục Quản lý đầu tư xây dựng thống kê, dự án thành phần 1 có hơn 2.000 hộ dân bị ảnh hưởng, trong đó, số hộ tái định cư khoảng 1.557 hộ. Dự án thành phần 2 có gần 1.700 hộ bị ảnh hưởng, số hộ tái định cư khoảng hơn 850 hộ. Để GPMB dự án thành phần 1 và 2 có 4 khu tái định cư được xây dựng, nhưng do các khu tái định cư chưa đáp ứng yêu cầu đang khiến tiến độ bàn giao mặt bằng trong năm 2023 khó hoàn thành.
Ông Tất Thành Nam, Giám đốc Ban Điều hành Liên danh gói thầu 9-XL (Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn - Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng Thái Yên - Công ty Cổ phần Tập đoàn xây dựng Miền Trung - Công ty 487) cho biết, gói thầu 9-XL từ Km16+000 - Km23+000 thuộc dự án thành phần 2 cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu giai đoạn I đang gặp nhiều khó khăn về mặt bằng. Từ khi khởi công ngày 30/6/2023 đến nay, nhà thầu thi công đã được bàn giao mặt bằng 4 đợt, với tổng diện tích mặt bằng được bàn giao khoảng 6,7/88,3 ha, đạt hơn 7% diện tích GPMB.
Tuy nhiên, diện tích mặt bằng được bàn giao "xôi đỗ", nằm xen kẹp, rải rác, không có đường tiếp cận, nên không thể triển khai thi công đồng loạt. Trong khi đó, theo mục tiêu đặt ra, thời gian thực hiện hợp đồng chỉ có 30 tháng, vì vậy các nhà thầu thi công và chủ đầu tư là Ban Quản lý dự án 85 đang quan ngại tiến độ bàn giao mặt bằng chậm của địa phương sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới tiến độ chung của các gói thầu và gây lãng phí cho các nhà thầu do phải duy trì nhân lực, thiết bị chờ đợi.
Đại diện Liên danh nhà thầu gói 10-XL (Tổng công ty Cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) - Tổng công ty Xây dựng số 1 - Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Dacinco) chia sẻ, đến nay, riêng gói 10-XL chưa có nhà thầu nào có mặt bằng thi công. Các nhà thầu đã huy động đủ máy móc, thiết bị theo yêu cầu, nhưng vẫn đang chờ mặt bằng để thi công...
Dự án đường bộ cao tốc Biên Hoà - Vũng Tàu có tổng mức đầu tư giai đoạn I là hơn 17.800 tỷ đồng. Giai đoạn phân kỳ (giai đoạn I) được đầu tư quy mô mặt cắt ngang từ 4 - 6 làn xe theo từng đoạn, vận tốc thiết kế 100 km/giờ. Giai đoạn hoàn thiện, dự án được mở rộng bảo đảm quy mô 6 - 8 làn xe.