Sản phẩm nhãn lồng Hưng Yên được quảng bá trên Sendo. Ảnh tư liệu: TTXVN phát
Để chủ động tìm đầu ra cho nông sản, không ít địa phương đã sẵn sàng phương án tiêu thụ, nhất là liên kết doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng và đưa nông sản lên sàn thương mại điện tử.
Theo Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số, Bộ Công Thương, từ những tháng đầu năm 2022, các đơn vị liên ngành tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long như Cần Thơ, Đồng Tháp...; hay khu vực miền Bắc như Bắc Giang, Hưng Yên... đã ban hành kế hoạch tiêu thụ về xúc tiến tiêu thụ nông sản trên thương mại điện tử. Những tỉnh, thành phố này cũng đã phối hợp chặt chẽ với Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số trong kết nối sở, ngành địa phương với các sàn thương mại điện tử lớn tại Việt Nam.
Ngoài những nỗ lực kết nối của chính quyền địa phương, nhiều cá nhân như nhà vườn, chủ trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp bao tiêu nông sản, đơn vị xuất khẩu… cũng tự thân vận động "chào hàng trực tuyến” trên thị trường thương mại điện tử trong và ngoài nước. Đặc biệt, không ít đơn vị sản xuất, cung ứng nông sản đã nhanh chóng hòa cùng dòng chảy chung của thị trường thương mại điện tử đang ngày càng trở thành kênh mua sắm phổ biến của người tiêu dùng.
Anh Đỗ Minh Thịnh, Chủ nông trại Vitamin (Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng) chia sẻ tại Tọa đàm “Chỉ Dẫn Đỏ” với chủ đề “Cầu nối từ nông trại đến bàn ăn” vừa tổ chức ở Tp. Hồ Chí Minh, ngoài việc nghiên cứu phát triển các loại nông sản hữu cơ, tạo ra được sản phẩm chất lượng đạt tiêu chuẩn, thì đảm bảo đầu ra cho những mùa vụ thu hoạch cũng là vấn đề quan trọng hàng đầu. Do đó, nông trại Vitamin đã chủ động quảng bá và bán sản phẩm trên mạng xã hội và liên kết với doanh nghiệp phân phối, vận chuyển để đưa nông sản đến người tiêu dùng một cách trực tiếp nhanh nhất
"Hiện nay, nông trại Vinamin đã gặt hái được kết quả bất ngờ khi chinh phục thành công giống dâu Bạch Tuyết, vì đây là một giống dâu được đánh giá là hiếm và khó trồng nhất ở ngoài trời. Bên cạnh đó, nông trại Vitamin được xây dựng và phát triển theo mô hình nông nghiệp hiện đại", anh Đỗ Minh Thịnh cho biết thêm.
Trên thực tế, nhà vườn, chủ trang trại, hợp tác xã, doanh nghiệp bao tiêu nông sản, đơn vị xuất khẩu… ở nhiều địa phương không còn xa lạ với hình thức kinh doanh trực tuyến, nhưng phương thức bán hàng vẫn còn nhỏ lẻ và phát sinh nhiều hạn chế. Điển hình, nhiều đơn vị gặp thách thức trong việc ứng dụng công nghệ vào khâu vận hành, logistics...
Mặt khác, sự kết nối chuỗi cung ứng từ sản xuất đến người tiêu dùng đã và đang trở thành "chìa khóa" hiện thực hóa mô hình nông nghiệp hiện tại tại Việt Nam trước tác động của dịch COVID-19 trong thời gian qua. Trong đó, có thể kể đến mô hình quản trị nông nghiệp mới mang tên 3F, gồm: Feed – Farm – Food (từ trang trại đến bàn ăn), với mục tiêu cốt lõi tạo ra sản phẩm nông sản chất lượng và vận chuyển đến tay người tiêu dùng, nhưng vẫn đảm bảo độ tươi ngon như khi còn ở trang trại.
Cùng với đó, là sự nhập cuộc của người nông dân, kênh thương mại điện tử và đơn vị vận chuyển đã tạo nên sự liên kết bền vững giúp hiện thực hóa mô hình 3F. Đặc biệt, giải quyết những tồn tại bất cập trong kết nối từ cung đến cầu trong chuỗi cung ứng cho người nông dân.
Theo ông Phan Bình, Giám đốc Thương hiệu chuyển phát nhanh quốc tế J&T Express, trong xu thế trực tuyến mạnh mẽ như hiện nay, doanh nghiệp chuyển phát nhanh, sàn thương mại điện tử, người nông dân hay KOC (người tiêu dùng chủ chốt) đều giữ một vị trí cân bằng. Doanh nghiệp phải bắt tay nhau tạo ra giải pháp toàn diện, chỉ dẫn cho người nông dân, mở đường cho hoạt động giao thương của người bán trở nên thuận lợi hơn, tránh tình trạng phụ thuộc hoàn toàn vào một số đơn vị hay phải qua nhiều khâu trung gian.
Điển hình, tại J&T Express đã kịp thời phát triển giải pháp trong mùa COVID-19 với dịch vụ J&T Fresh - mô hình vận chuyển dành riêng cho sản phẩm nông sản và hàng tươi sống. J&T Express đã đồng hành cùng người nông dân Bắc Giang trong việc hướng dẫn trực tiếp cách livestream vải thiều trên mạng xã hội, hỗ trợ thu hái na bở cho người dân xã Liên Khê, góp phần tiêu thụ bưởi và sầu riêng cho các nhà vườn Nha Trang...
Những nỗ lực trong việc hỗ trợ nông sản Việt thông qua liên kết các bên trong chuỗi cung ứng từ sản xuất đến vận chuyển ra thị trường tiêu thụ đã tạo thuận tiện cho bà con nông dân tìm hướng giải quyết đầu ra cho nông sản, nhất là vào giai đoạn mùa vụ thu hoạch. Đơn vị chuyển phát nhanh, vận chuyển còn là khâu quan trọng, hỗ trợ tiêu thụ, thu hoạch và đóng gói hàng hóa theo chuẩn quy định; đảm bảo chất lượng vận chuyển đến tay người tiêu dùng; giúp người nông dân có thể làm chủ giá cả mà không cần thông qua bất cứ đơn vị trung gian nào khác.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Lâm Thế Khải, Giám đốc Sản phẩm UPOS Việt Nam chỉ ra rằng, phần mềm UPOS có mối liên kết chặt chẽ với sàn thương mại điện tử, bởi với tính năng đa dạng về quản lý sản phẩm, đơn hàng và hàng tồn kho, người bán có thể dễ dàng quản lý hàng hóa, giám sát vận chuyển và thông tin khách hàng chỉ với vài thao tác đơn giản. Điều này giúp tăng khả năng bán hàng thành công trên sàn thương mại điện tử.
Bên cạnh sự linh hoạt giải pháp dựa vào nhu cầu phong phú của khách hàng, phần mềm UPOS góp phần hỗ trợ người nông dân giải quyết nhu cầu về doanh thu, thắc mắc về công nghệ và giúp họ tập trung vào thế mạnh sản xuất nông sản... Các bên cùng nhau phối hợp chặt chẽ để mang lại trải nghiệm tối ưu nhất cho người tiêu dùng đến khâu vận chuyển cuối cùng và chung tay nâng tầm nông sản Việt, góp phần đưa nền nông nghiệp Việt hòa chung với xu thế phát triển của thị trường toàn cầu.
Cú hích từ dịch COVID-19 đã khiến nông sản Việt dần được phổ biến trên nền tảng mua sắm trực tuyến, cũng như sàn thương mại điện tử trong và ngoài nước. Tuy vậy, một số chuyên gia nhận định, nông dân ngoài vai trò sản xuất, cần tận dụng làn sóng mua sắm trực tuyến qua kênh thương mại điện tử, mạng xã hội... sẵn có để bán được sản phẩm trực tiếp đến người tiêu dùng, thức đẩy hiện thực hóa mô hình “từ nông trại đến bàn ăn".
Song song đó, mô hình này có duy trì lâu dài và phát triển bền vững không, nông dân cũng rất cần những giải pháp toàn diện; trong đó có sự đồng hành của doanh nghiệp, đơn vị chuyển phát nhanh và sàn thương mại điện tử, cùng với chính quyền địa phương.