Hợp tác xây dựng lực lượng lao động sẵn sàng cho Nền kinh tế số bao trùm

Đây là hoạt động trung tâm thuộc chuỗi hoạt động Diễn đàn đa phương (MSF) 2021 do Samsung và các đối tác tại Việt Nam hợp tác tổ chức. Diễn đàn có sự tham dự của hơn 300 đại biểu đến từ các cơ quan chính phủ, các bộ, ngành, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức xã hội, các hiệp hội, doanh nghiệp, các viện nghiên cứu, các tổ chức công đoàn quốc tế và trong nước, cùng các chuyên gia quan tâm tham gia trực tiếp tại sự kiện và thông qua hình thức trực tuyến.  

Công nghiệp 4.0 đã và đang tạo ra những cơ hội mới đồng thời cũng đặt ra những thách thức to lớn đối với các quốc gia phát triển và các nước đang bước vào Công nghiệp 4.0 như Việt Nam xét từ góc độ sẵn sàng, khả năng hội nhập và thích ứng của lực lượng lao động. Để hoàn thành tốt mục tiêu của chiến lược quốc gia về nâng cao năng lực người lao động cho Công nghiệp 4.0, các sáng kiến hợp tác đa phương nhằm hỗ trợ lực lượng lao động đáp ứng các yêu cầu nâng cao năng lực trong môi trường doanh nghiệp cũng như ngoài xã hội có ý nghĩa quan trọng.

Trong bối cảnh đó, Diễn đàn đa phương MSF 2021 vừa tiếp nối và mở rộng mạch chủ đề xuyên suốt của chuỗi Diễn đàn đa phương trong suốt 3 năm qua, vừa đóng góp vào việc theo đuổi chiến lược lâu dài mà Việt Nam sẽ cần dốc sức thực hiện trong quá trình tái thiết sau COVID-19

Đặc biệt, Diễn đàn lần này kỳ vọng sẽ thúc đẩy hợp tác đa phương trong nâng cao năng lực, bồi dưỡng nhân tài, cải thiện tiếng nói và vị thế cho người lao động trên cơ sở cải thiện tiếp cận bình đẳng tới các cơ hội, nhằm chuẩn bị cho lực lượng lao động thích ứng tốt hơn và đón nhận các cơ hội mới mà cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ Tư đang mở ra.

Thuộc chuỗi hoạt động Diễn đàn đa phương 2021, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, LIGHT và Samsung trong năm nay đã tiến hành các nghiên cứu và hoạt động, bao gồm: Nghiên cứu về “Thực trạng tham gia của doanh nghiệp và các tổ chức xã hội tại Việt Nam trong nâng cao năng lực cho người lao động phục vụ công nghiệp 4.0 & hàm ý cho hợp tác công tư”; Nghiên cứu về “Nhận diện quan hệ lao động trong thời kỳ công nghiệp 4.0: Vấn đề đặt ra cho việc nâng cao vị thế và bảo vệ người lao động tại Việt Nam”; Hội thảo bên lề về “Thu hẹp khoảng cách về quan điểm và thực hành cùng tiềm năng hợp tác giữa các chủ thể”.

Diễn đàn chính MSF 2021 ngày 28/10, bao gồm phần trình bày 2 báo cáo nghiên cứu kết nối với 2 phiên thảo luận chính, nhằm lắng nghe các ý kiến của chuyên gia trong nước cũng như quốc tế, hướng tới các kết quả:

Phiên chính thứ nhất: Mở rộng phạm vi và khái niệm hợp tác đa bên trong cải thiện năng lực sẵn sàng thích ứng của người lao động trong bối cảnh lớn hơn của nền kinh tế số bao trùm. Phiên thảo luận này sẽ tập trung vào các vấn đề vĩ mô như cơ chế chính sách, tiếp cận dịch vụ công và nguồn lực, sự chủ động nhập cuộc và hưởng lợi của người lao động cũng như vấn đề bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động trong Công nghiệp 4.0.

Phiên thứ hai: Tập trung thảo luận về tác động, hàm ý của Công nghiệp 4.0 tới quan hệ lao động, đi sâu vào hai nhánh giải pháp quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động trong Công nghiệp 4.0: (1) xây dựng và thúc đẩy văn hóa tổ chức bao trùm - đa dạng (D&I); và thúc đẩy vai trò của công nghệ nâng cao vị thế cho người lao động.

Trong bài phát biểu khai mạc, đại diện cho Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ông Phạm Tấn Công – Chủ tịch VCCI, cho biết: “Kinh tế số bao trùm cho phép mọi người lao động và doanh nghiệp đều có thể đóng góp vào quá trình tăng trưởng và hưởng thành quả tăng trưởng đó. Điều này hoàn toàn phù hợp với các mục tiêu phát triển bền vững của chính phủ Việt Nam đặt ra, mà gần đây nhất là Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện Chương trình nghị sự 2030 vì sự phát triển bền vững, hưởng ứng Mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc.”

Cũng theo ông Công, với vai trò tổ chức quốc gia đại diện người sử dụng lao động ở Việt Nam, VCCI luôn hợp tác chặt chẽ với các bên trong việc phát triển và thúc đẩy quan hệ lao động hài hòa, tiến bộ tại doanh nghiệp, cũng như giải quyết bài toán lực lượng lao động có kỹ năng đáp ứng yêu cầu của doanh nghiệp và nền kinh tế, bao gồm cả đào tạo kỹ năng cho các nhóm yếu thế như phụ nữ, thanh niên… Đây cũng chính là chủ đề được các đối tác đồng tổ chức bao gồm VCCI, Samsung Việt Nam và Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam lựa chọn cho Diễn đàn đa phương MSF 2021 năm nay, khẳng định sự cần thiết phải hợp tác chặt chẽ hơn nữa giữa các chủ thể nhằm hướng tới xây dựng quan hệ lao động hài hòa trong nền kinh tế số bao trùm, mang lại cả giá trị kinh tế và giá trị nhân văn.

Chia sẻ tầm nhìn tại Diễn đàn, ông Ngọ Duy Hiểu – Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam nhấn mạnh: “Đại dịch COVID-19 đã tạo ra những khó khăn chưa từng có đối với phần đông người lao động và cả cộng đồng doanh nghiệp, cộng hưởng với những thách thức vô cùng lớn từ cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, đã đặt ra những đòi hỏi và yêu cầu chưa từng có tiền lệ, vô cùng khó khăn đối với từng người lao động trong hiện tại và trong tương lai. Chỉ có nhanh chóng thay đổi tư duy, bắt kịp về nhận thức, nâng cao năng lực bản thân, tiệm cận nhanh nhất với hơi thở của thực tiễn mới giúp người lao động vững vàng trong công việc, chủ động trong cuộc sống và “không bị bỏ lại phía sau”.

Với vai trò là tổ chức đại diện người lao động tại Việt Nam, Công đoàn Việt Nam mong muốn và tin tưởng tất cả các bên cùng nhau hợp tác thiện chí, tích cực thảo luận sẽ xác định được tầm nhìn chung và đưa ra những giải pháp hiệu quả để cải thiện năng lực sẵn sàng thích ứng của người lao động trong bối cảnh kinh tế - xã hội thay đổi nhanh chóng, quan hệ lao động 4.0 đang hình thành ngày càng rõ nét”.

Phát biểu tại sự kiện, ông Choi JooHo, Tổng giám đốc Samsung Việt Nam chia sẻ: “Cuộc khủng hoảng toàn cầu do COVID-19 gây ra trong 2 năm qua không chỉ gây ra những khó khăn to lớn cho nền kinh tế thế giới mà còn đặt ra những thách thức chưa từng có đối với những lợi thế cạnh tranh mà Việt Nam đã tạo dựng được trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Trên chặng đường vượt qua và chiến thắng đại dịch COVID-19, chúng ta càng nhận thức sâu sắc thêm giá trị của sức khoẻ, của sinh mạng, và một lần nữa triết lý kinh doanh “Con người là trên hết” của Samsung lại được khơi gợi và thúc đẩy. Thông qua diễn đàn đa phương 2021, Samsung hy vọng có thể chia sẻ nhiều hơn nữa những hiểu biết của chúng tôi đến với các bên liên quan, cùng thảo luận với các bên về cơ hội mới mà Cách mạng công nghiệp lần thứ Tư đã mang lại cho người lao động, đặc biệt là nhóm đang gặp khó khăn trong việc tiếp cận các cơ hội học tập và phát triển, từ đó đóng góp tích cực, hữu ích, cùng chung tay vì một Việt Nam phát triển bền vững.”

Theo bà Nguyễn Thu Giang – Đại diện Viện LIGHT: “Trong mỗi quốc gia, cấu trúc xã hội bao gồm 3 thành phần chính là Nhà nước pháp quyền – Kinh tế thị trường và Tổ chức xã hội. Đó là một “tam giác phát triển” mà mỗi đỉnh của nó đều có vai trò và vị trí nhất định, gắn bó biện chứng với nhau, và vì vậy giải quyết mối quan hệ giữa 3 đỉnh “tam giác phát triển” này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đến sự phát triển kinh tế xã hội”. “Sự tham gia của các tổ chức xã hội giúp lấp đầy khoảng trống về nâng cao năng lực cho người lao động, đặc biệt là các nhóm kỹ năng nhận thức & kỹ năng xã hội, thúc đẩy và đảm bảo quyền của các nhóm yếu thế, các nhóm lao động khu vực phi chính thức, lao động nhập cư.... Vai trò và sự hiện diện của các Tổ chức xã hội góp phần đảm bảo sự công bằng – bình đẳng và đa dạng trong cách tiếp cận và quá trình thực thi chiến lược phát triển nguồn nhân lực trong thời kỳ mới tại Việt Nam. Phát triển xã hội, bao gồm quá trình cách mạng công nghiệp 4.0, sẽ không thể thiếu đi hay coi nhẹ vai trò của bất kỳ bên nào”.