Ông Nguyễn Vinh Quang, Giám đốc Ban Quản lý Dự án Điện 3 (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) cho biết, dự án thủy điện tích năng Bác Ái thuộc danh mục các dự án nguồn điện được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 428/QĐ-TTg ngày 18/3/2016, giai đoạn 2011-2020 có xét đến năm 2030 (Quy hoạch điện VII điều chỉnh).
Dự án đã được Hội đồng thành viên EVN phê duyệt tại Quyết định số 99/QĐ-EVN ngày 12/5/2015, với quy mô công suất 1.200 MW (300 MW x 4 tổ máy); lượng điện ước khoảng 1.614.000.000 kWh; số giờ chạy trong năm khoảng 1.345 giờ.
Dự án được phân kỳ đầu tư theo hai giai đoạn; trong đó, giai đoạn 1 sẽ thi công công trình cửa xả đảm bảo tiến độ tích nước hồ chứa nước Sông Cái vào đầu tháng 4/2021. Giai đoạn 2 sẽ thi công công trình chính vào đầu năm 2022, đảm bảo tiến độ phát điện vào tháng 12/2026 và hoàn thành toàn bộ dự án vào cuối năm 2028.
Tuy nhiên, hiện nay dự án thủy điện tích năng Bác Ái cũng đang gặp phải một số khó khăn, nhất là nhiều diện tích đất thực hiện dự án bị vướng vào đất rừng phòng hộ. Dự án thủy điện tích năng Bác Ái có diện tích được xét duyệt nằm trong quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 của tỉnh Ninh Thuận tại Quyết định số 06/QĐ-UBND ngày 22/1/2014 là 280 ha.
Trên cơ sở Quyết định số 06/QĐ-UBND ngày 22/1/2014 về việc phê duyệt quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2011-2020, đơn vị thiết kế đã sơ bộ thiết kế tổng mặt bằng dự án và xác định diện tích đất sử dụng cho dự án là 245,54 ha; trong đó, đất sử dụng cho các hạng mục công trình chính là 183,25 ha; đất cho các công trình phụ trợ là 62,16 ha.
Ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng Giám đốc EVN cho biết, EVN đã có tờ trình, xin cơ chế thực hiện phân kỳ đầu tư giai đoạn 1 và 2 của dự án. Đến thời điểm hiện nay, công tác chuyển mục đích sử dụng rừng đã được EVN thực hiện theo đúng các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, của UBND tỉnh và các quy định hiện hành.
Hồ sơ báo cáo kết quả kiểm kê hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp các hạng mục giai đoạn 1 của dự án đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận tổ chức thẩm định và đang chờ cấp có thẩm quyền ban hành quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện dự án.
Đối với hạng mục giai đoạn 2 của dự án, hồ sơ kiểm kê hiện trạng rừng và đất lâm nghiệp đang được đơn vị tư vấn triển khai, chưa hoàn thành nên Ban Quản lý Dự án Điện 3 chưa trình Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận.
Nhưng theo lãnh đạo EVN, vướng mắc lớn nhất hiện nay đó là diện tích 280 ha đã được quy hoạch cho dự án lại nằm trong diện tích đất quy hoạch 3 loại rừng phòng hộ của tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016-2025 theo quyết định số 199/QĐ-UBND ngày 28/6/2018 của tỉnh Ninh Thuận. Hơn nữa, diện tích đất sử dụng cho dự án là 245,41 ha lớn hơn 50 ha theo Luật Lâm nghiệp số 16/2017/QH 14, có hiệu lực từ ngày 1/1/2019. Như vậy, muốn chuyển mục đích sử dụng rừng thì phải trình Quốc hội xem xét quyết định chủ trương, nhưng phải mất thời gian trên dưới hai năm.
Để dự án có thể bắt đầu thi công vào tháng 4/2021, đảm bảo mục tiêu, tiến độ, lãnh đạo EVN đề nghị UBND tỉnh Ninh Thuận cùng phối hợp, sớm báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho chủ trương, quyết định đưa diện tích đất thuộc quy hoạch 3 loại rừng theo Quyết định số 199 của tỉnh ra khỏi quy hoạch ba loại rừng.
Ông Phạm Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận, Trưởng Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện dự án tích năng Bác Ái cho biết, để dự án được thực hiện, UBND tỉnh yêu cầu các thành viên trong Ban chỉ đạo phải thể hiện tính trách nhiệm cao trong thực hiện nhiệm vụ theo đúng lộ trình, thời gian cụ thể. Bên cạnh đó, EVN cần có kế hoạch chi tiết, sát thời gian; đồng thời, phối hợp với tỉnh để cùng bàn giải pháp khơi thông điểm nghẽn, tiến hành triển khai đúng tiến độ đã đề ra.
Ngoài ra, EVN rà soát lại khâu thiết kế, chốt lại hồ sơ thiết kế theo đúng thực chất. Qua đó, cùng với các Sở, ngành liên quan của tỉnh tổng rà soát lại diện tích, tối ưu hóa phần diện tích đất sử dụng để đưa vào phần dự án, tránh tình trạng đưa ra, thu lại diện tích liên tục, làm ảnh hưởng lớn đến dự án, đến diện tích đất rừng phòng hộ.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Phạm Văn Hậu cũng lưu ý nhà đầu tư, các đơn vị tư vấn thiết kế khi thực hiện giai đoạn 2 của dự án sẽ rơi vào đầu kỳ của quy hoạch sử dụng đất trong năm. Như thế giai đoạn đang lập quy hoạch này sẽ là giai đoạn khó, bởi khi hết năm 2020 sẽ hết giai đoạn quy hoạch sử dụng đất nhiệm kỳ 2010 - 2020 (tức là hết hiệu lực). Lúc đó sẽ là khoảng trống từ bước lập quy hoạch đến bước phê duyệt quy hoạch, mà theo luật mới là lồng ghép tất cả nội dung vào hoạch định, quy hoạch. Do đó, từ khâu tư vấn đến thiết kế phải chuẩn từng hạng mục, khớp từng số liệu một, tránh thay đổi liên tục làm vỡ quy hoạch, làm ảnh hưởng đến sự phát triển của tỉnh.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Phạm Văn Hậu cũng yêu cầu chính quyền các địa phương trong tỉnh phải tổng rà soát, hệ thống ngay các phần diện tích của dự án để UBND trình HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết theo đúng trình tự, thủ tục. Từ đó, sớm báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trình Quốc hội xem xét chuyển mục đích.
Các sở, ngành có liên quan và chính quyền các địa phương nằm trong dự án, có đường dây truyền tải điện đi qua cần tăng cường công tác phối hợp với EVN để có biện pháp giải quyết các điểm vướng, nhất là trong phần thi công giai đoạn 2.