Vừa qua Bộ Thương mại Mỹ (DOC) đã ra phán quyết trong vụ kiện chống trợ cấp đối với tôm nhập khẩu từ 7 nước, trong đó có Việt Nam. Trước thông tin này, phóng viên Thông tấn xã Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Huy Điền - Phó Tổng cục trưởng (PTCT) Tổng cục Thủy sản (PTCT, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn).
Chế biến tôm xuất khẩu tại Công ty CP chế biến thủy sản xuất nhập khẩu Cà Mau. |
´ Xin ông cho biết, phán quyết này đã ảnh hưởng như thế nào đến người nuôi tôm cũng như là ngành chế biến và xuất khẩu tôm Việt Nam?
Việt Nam có 650 ha nuôi tôm. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, diện tích ven biển và diện tích ngập mặn lớn thì người nuôi tôm chỉ cần quảng canh cải tiến đã có thể cho thu hoạch 250 kg/ha. Nếu đầu tư thêm cơ sở hạ tầng và kỹ thuật mỗi năm có thể tăng lên hàng trăm nghìn tấn. Riêng tôm thẻ chân trắng cho thu hoạch tới gần 50 tấn/ha. Ngoài ra, nguồn thức ăn của Việt Nam đã hoàn toàn chủ động bởi nếu tính riêng phụ phẩm từ gạo xuất khẩu là rất lớn, hiện chỉ phải nhập bột cá. Trong những năm gần đây, do chuyển dịch cơ cấu từ trồng trọt sang nuôi trồng thủy sản nên lực lượng lao động trong lĩnh vực thủy sản dồi dào, cộng với vốn kinh nghiệm sẵn có nên giá thành của các mặt hàng thủy sản của Việt Nam thường có giá thành thấp hơn nhiều so với các nước khác trên thế giới.
Mức thuế suất chống trợ cấp đối với hai bị đơn bắt buộc là công ty Thủy sản Minh Quí (Minh Qui Seafoods Co. Ltd) là 7,88% và công ty Thủy sản Nha Trang (Nha Trang Seaproduct Co.) là 1,15%; mức thuế suất CVD toàn quốc cho tất cả các công ty khác là 4,52%. Các mức thuế này đã giảm xuống thấp hơn nhiều so với mức thuế bị áp ban đầu song đây vẫn là điều vô lý bởi thực chất ngành nuôi trồng chế biến tôm của Việt Nam không nhận được sự hỗ trợ nào như cáo buộc.
Với phán quyết này, trước hết sẽ ảnh hưởng đến tâm lý của người nuôi trồng thủy sản và các nhà chế biến xuất khẩu tôm; nó làm cho giá thành con tôm sẽ thấp đi, do bị đánh thuế cao, các nhà chế biến sẽ mua tôm với giá thấp hơn, và khi giá mua của các doanh nghiệp thấp đi tức là ảnh hưởng đến giá bán của người nuôi trồng thủy sản.
´Tổng cục Thủy sản đang có động thái gì trước phán quyết này và liệu có thể thay đổi việc áp thuế chống trợ cấp đối với tôm nhập khẩu từ Việt Nam hay không thưa ông?
Trước phán quyết này, Tổng cục Thủy sản đã phối hợp với các cơ quan hữu quan của Việt Nam, đầu mối là Cục Quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) tiếp tục phối hợp với luật sư tư vấn của Chính phủ để làm rõ hơn phương pháp tính đối với chương trình này, tiếp tục đề nghị DOC xem xét sửa đổi phán quyết về chương trình này.
Theo quy định pháp luật chống trợ cấp của Hoa Kỳ, trong trường hợp Ủy ban thương mại quốc tế Hoa Kỳ (ITC) ra phán quyết phủ định về thiệt hại/đe dọa thiệt hại do hàng nhập khẩu được trợ cấp gây ra cho ngành sản xuất nội địa, vụ việc sẽ được hủy bỏ. Do đó, trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục đấu tranh tại ITC về vấn đề này. Dự kiến, ITC sẽ ra phán quyết cuối cùng vào ngày 19/9/2013.
´Xin ông cho biết, khả năng của Việt Nam có thể thắng kiện trong vụ kiện này?
Những nhà sản xuất tôm của Mỹ là những người khởi kiện, DOC là cơ quan phán xét thì chúng tôi cho rằng khi tất cả những cáo buộc được đặt ra, chúng tôi sẽ cố gắng giải quyết cung cấp cho họ đầy đủ thông tin về điều kiện sản xuất của Việt Nam để họ thấy rằng chúng ta sản xuất trên điều kiện thuận lợi như vậy, do đó, giá thành sản xuất rẻ, đó là sự hợp lý.
Theo tôi, nếu được sự đồng tình ủng hộ của những người tiêu dùng Mỹ thì tôm Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ không chỉ mang lại lợi nhuận cho ngành nuôi trồng chế biến thủy sản trong nước mà còn mang lại quyền lợi cho chính người tiêu dùng của nước Mỹ.
Xin cảm ơn ông!
Thúy Hiền (thực hiện)