Người dân đang kiểm tra cau tại vườn của gia đình.
Hằng năm, thời gian cao điểm thu mua và sơ chế cau diễn ra từ tháng 8 đến giữa tháng 11 âm lịch. Tuy nhiên, vụ cau năm 2025, người dân Cao Nhân gặp nhiều khó khăn khi giá cau giảm sâu, trong khi sản lượng thu hoạch tại các hộ gia đình cũng sụt giảm đáng kể do mất mùa.
Thống kê của Ủy ban nhân dân phường Lê Ích Mộc cho thấy, toàn phường hiện có 89,4ha cau, với 1.300 hộ gia đình trồng cau. Diện tích trồng cau tập trung ở các khu vực Cao Nhân, Chính Mỹ, Hợp Thành, Quang Thanh. Khu vực Cao nhân chiếm diện tích trồng cau lớn nhất là 62ha.
Toàn phường có 295 hộ tham gia sấy cau với 39 hộ có lò sấy. Trung bình hàng năm sản lượng cau tươi ước đạt 415.000 tấn, xuất khẩu 8.700 tấn cau khô cho thu nhập khoảng 27 tỷ đồng. Sản phẩm cau chủ yếu tiêu thụ là thị trường Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar, còn lại tiêu thụ trong nước. Cây cau là nguồn thu nhập chính của người dân nơi đây. Hàng năm thu nhập cau toàn phường ước đạt 145 tỷ đồng.
Hiện nay đang vào chính vụ thu hoạch, tiêu thụ và xuất khẩu cau. Tuy nhiên, giá cau năm nay giảm mạnh, chỉ bằng một phần tư so với mọi năm, trong khi sản lượng tại các vườn cũng sụt giảm tới hai phần ba so với năm 2024.
Anh Hoàng Phu Quynh, thôn Cao Nhân 4, là người có nhiều năm gắn bó với nghề trồng cau. Vườn của gia đình anh hiện có 800 gốc cau đang trong thời kỳ thu hoạch. Anh cho biết, phần lớn diện tích cau năm nay bị mất mùa do ảnh hưởng của cơn bão đúng thời điểm cây ra hoa, khiến năng suất giảm đáng kể. Thêm vào đó, việc thương lái ngừng thu mua càng khiến giá cau rớt mạnh. Anh Quynh ước tính sản lượng chỉ bằng một phần ba so với mọi năm, thu nhập từ cả vườn chỉ đạt khoảng 20-30 triệu đồng, tức bằng một phần tư so với năm 2024, mà cau lại khó tiêu thụ.
Theo những người trồng cau lâu năm, để cây đạt năng suất cao, người trồng phải chú trọng từ khâu chọn giống, chuẩn bị đất, trồng, chăm sóc đến phòng trừ sâu bệnh. Trong giai đoạn cây ra hoa, đậu quả, cần đảm bảo tưới đủ ẩm, bón phân cân đối, làm sạch cỏ và tỉa bỏ cành già, lá bệnh định kỳ để cây thông thoáng. Cau được thu hoạch đúng thời điểm sẽ có chất lượng tốt, giữ được hương vị và giá trị dinh dưỡng. Sau thu hoạch, quả cau cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh chất đống để hạn chế ẩm mốc, hư hỏng, đồng thời kéo dài thời gian sử dụng.
Cau được chế biến sau khi thu hoạch.
Anh Phạm Văn Tuân, Giám đốc Công ty TNHH Tuân Thu, là một trong những doanh nghiệp chuyên thu mua, sơ chế và xuất khẩu cau khô. Công ty hiện có 2 xưởng với 10 lò sấy, thu mua cau tươi từ các hộ gia đình để chế biến, tiêu thụ trong nước và xuất khẩu sang Trung Quốc, Thái Lan, Myanmar. Tuy nhiên, vụ cau năm nay gặp nhiều khó khăn.
Do không có đầu ra, anh Tuân buộc phải đóng cửa một xưởng, xưởng còn lại chỉ hoạt động cầm chừng. Anh cho biết, chất lượng cau năm nay kém hơn mọi năm vì ảnh hưởng của thời tiết và bão đúng thời điểm cây ra hoa. Thương lái siết chặt thu mua khiến giá cau giảm mạnh, từ 80 nghìn đồng/kg xuống chỉ còn 9-10 nghìn đồng/kg, trong khi năng suất chỉ bằng một phần tư so với năm 2024.
Những năm trước, xưởng sấy cau khô của gia đình anh thu mua trung bình 60-70 tấn cau tươi mỗi ngày, nhưng năm nay chỉ còn 20-30 tấn. Anh Tuân mong muốn chính quyền địa phương và các ban, ngành hỗ trợ nhà vườn, cơ sở chế biến, đồng thời tìm giải pháp tiêu thụ cau, cùng những chính sách hỗ trợ vốn vay lãi suất thấp để người trồng cau có điều kiện duy trì và phát triển sản xuất.
Ông Hoàng Văn Hiển, Trưởng khu phố Cao Nhân 4, phường Lê Ích Mộc cho biết, cau là nguồn thu nhập chính của người dân nơi đây. Đến nay, toàn bộ diện tích trồng cau ở Cao Nhân đều bị mất mùa. Thương lái hạn chế thu mua nên giá cau giảm mạnh. Nhiều gia đình trồng cau đứng trước nguy cơ thua lỗ nặng do khó tiêu thụ.
Ông Đàm Công Chỉnh, Trưởng phòng Kinh tế hạ tầng và Đô thị phường Lê Ích Mộc chia sẻ, mặc dù đã được công nhận làng nghề trồng và chế biến cau Cao Nhân từ năm 2008. Tuy nhiên hiện nay chưa có chính sách đầu tư, hỗ trợ đối với làng nghề, các hộ gia đình trồng cau chủ yếu mang tính tự phát. Năm 2025, chính quyền địa phương đã dự kiến 5ha quy hoạch để xây dựng khu làng nghề.
Đồng thời xúc tiến thực hiện mã sản phẩm, chỉ dẫn địa lý, nhãn mác cho sản phẩm cau Cao Nhân. Vụ cau năm 2025, người trồng cau bị mất mùa, mất giá, tiêu thụ phụ thuộc vào thương lái, người dân đứng trước nguy cơ thua lỗ, thu nhập bấp bênh. Các sản phẩm cau tiêu thụ chủ yếu là các mối quan hệ cá nhân, hợp đồng riêng lẻ, thiếu ràng buộc pháp lý.
Vườn cau đang trong thời kỳ thu hoạch.
Được biết năm 2025, thành phố Hải Phòng đã tổ chức nhiều hoạt động, mở rộng không gian kết nối giữa doanh nghiệp, nhà phân phối và người tiêu dùng. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng công tác xúc tiến thương mại ở một số mặt hàng còn gặp không ít khó khăn do năng lực sản xuất chưa đồng đều, quy mô nhỏ lẻ, thiếu vốn đầu tư, hạn chế về bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc, kỹ năng marketing và tiếp cận thị trường. Nhiều đơn vị chưa thích ứng kịp thời với chuyển đổi số, chuẩn hóa sản phẩm,…
Để các sản phẩm nông sản, trong đó có cau Cao Nhân phát triển bền vững cần có sự quan tâm, đầu tư và những giải pháp đồng bộ từ quy hoạch, hỗ trợ vốn, xây dựng thương hiệu đến phát triển thị trường tiêu thụ. Có như vậy các sản phẩm nông sản và cau Cao Nhân mới không còn tình trạng được mùa mất giá, được giá mất mùa hay mất mùa mất giá. Từ đó, người dân yên tâm sản xuất, nâng cao thu nhập góp phần phát triển kinh tế xã hội của địa phương.
Hiện thành phố Hải Phòng có 855 sản phẩm OCOP được công nhận, trong đó có 8 sản phẩm 5 sao, 171 sản phẩm 4 sao và 467 sản phẩm 3 sao, giúp nâng tầm giá trị nông sản địa phương.