Theo báo cáo của UBND tỉnh Lạng Sơn, năm 2018 và 9 tháng năm 2019, cơ bản hoạt động xuất nhập khẩu, thương mại biên giới trên địa bàn diễn ra ổn định; công tác quản lý hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa, xuất nhập cảnh đối với người, phương tiện hàng hóa được nhanh chóng và thuận lợi. Hàng năm, có gần 3.000 doanh nghiệp trên cả nước thường xuyên tham gia hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua các cửa khẩu của tỉnh với lưu lượng khoảng 1.500 xe/ngày. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu bình quân vào khoảng 5 tỷ USD/năm, trong đó mặt hàng nông sản chiếm 2,5 tỷ USD.
Đối với tình trạng ùn ứ nông sản tại cửa khẩu Tân Thanh, ngày 15/10 đến nay, lượng hàng hóa dồn về cửa khẩu tăng đột biến với khoảng 250 xe/ngày. Cùng với đó là Hải quan Trung Quốc áp dụng hệ thống kiểm tra, giám sát quy trình hàng nhập khẩu nên thời gian kiểm tra kéo dài dẫn tới lượng xe hàng xuất khẩu trong ngày chỉ đạt 120 - 150 xe gây ùn ứ cục bộ tại cửa khẩu. Đến 19 giờ ngày 18/10, lượng phương tiện còn tồn khoảng 500 xe.
Ngay khi xảy ra tình trạng này, trong ngày 16 và 17/10, UBND tỉnh Lạng Sơn đã thành lập đoàn công tác tiến hành trao đổi, làm việc với các lực lượng chức năng phía Trung Quốc, đề nghị phía bạn đẩy nhanh tiến độ kiểm tra, giám sát hàng hóa; không thực hiện kiểm tra, giám sát tại cổng cửa khẩu mà chỉ thực hiện khi xe hàng đã vào bãi tập kết, đồng thời kéo dài thời gian làm thủ tục thông quan tới 21 giờ (giờ Hà Nội).
Tại khu vực cửa khẩu Tân Thanh, các lực lượng chức phân luồng, đảm bảo an toàn giao thông; thực hiện làm thêm giờ, kéo dài thêm thời gian làm thủ tục thông quan hàng hóa; cùng đó là tuyên truyền khuyến cáo với các chủ doanh nghiệp để có sự điều tiết hợp lý lượng hàng lên cửa khẩu. Do có sự chủ động nên trong ngày 17/10 đã xuất khẩu được 189 xe chở hàng hoa quả (166 xe là quả thanh long); ngày 18/10 đã xuất khẩu được 162 xe (145 xe là thanh long).
Phát biểu tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đánh giá cao quan hệ đối ngoại của tỉnh Lạng Sơn với phía tỉnh bạn của Trung Quốc. Đặc biệt, trước tình hình ùn ứ hàng nông sản đang diễn ra, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn đã cùng với các lực lượng chức năng tại cửa khẩu Tân Thanh chủ động kiểm tra để chỉ đạo xử lý.
Thứ trưởng nhấn mạnh, các lực lượng chức năng tỉnh Lạng Sơn tiếp tục phối hợp tốt, điều tiết hợp lý lượng hàng hóa; các doanh nghiệp cần phân loại rõ chủng loại đóng gói hàng hóa, phù hợp các điều kiện vận chuyển, giao nhận để rút ngắn thời gian xuất nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu. Các đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp phối hợp với tỉnh Lạng Sơn để nâng cao hiệu quả xử lý xuất khẩu nông nghiệp.
Về lâu dài, các địa phương trong nước tổ chức sản xuất nông nghiệp theo quy hoạch, có ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với doanh nghiệp, thương nhân; hỗ trợ sản xuất nông nghiệp sạch theo các tiêu chuẩn tiên tiến, xây dựng nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa rõ ràng…