Bộ trưởng Eva De Bleeker. Ảnh: Belga
Theo trang tin Politico.eu, ngân sách của Bỉ đã chịu áp lực do đại dịch COVID-19 và giờ đây, một loạt các biện pháp khẩn cấp để giúp người tiêu dùng đối phó với giá năng lượng tăng cao đang đẩy chính phủ nước này rơi vào tình huống bấp bênh hơn.
Hành động cân bằng giữa việc viện trợ năng lượng và gánh nặng nợ quốc gia đang chi phối các cuộc thảo luận về ngân sách của Bỉ. Bộ trưởng Ngân sách và Bảo vệ người tiêu dùng Bỉ Eva De Bleeker cho biết họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc vừa tìm cách giải quyết "quả bom nợ" vừa phải cung cấp các nguồn lực để hỗ trợ người dân và doanh nghiệp trong cuộc khủng năng lượng.
Bỉ đã công bố một loạt các biện pháp để giúp đỡ người tiêu dùng, bao gồm cắt giảm hơn 390 euro tiền điện và khí đốt vào tháng 11 và tháng 12 năm nay, đồng thời đang tập trung vào những giải pháp để giúp ngành công nghiệp - có khả năng sẽ bị ảnh hưởng bởi việc tăng lương bắt buộc liên quan đến lạm phát.
Tất cả những vấn đề mà Chính phủ Bỉ đang phải đối mặt trên khiến các nhà kinh tế - và một số chính trị gia thuộc phe dân tộc chủ nghĩa đang gióng lên hồi chuông cảnh báo.
Quốc gia này có gánh nặng nợ lớn thứ 6 trong EU với khoảng 108% GDP năm 2021. Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, Bỉ sẽ phải chịu gánh nặng nợ 116% GDP vào năm 2027. Điều này càng đáng lo ngại do lãi suất tăng.
Các quy tắc chi tiêu của châu Âu, được gọi là Hiệp ước Ổn định và Tăng trưởng, thường giới hạn mức thâm hụt ngân sách hàng năm ở mức 3% GDP, nhưng bội chi ngân sách hàng năm của Bỉ là 6,1% GDP.
Sander Loones, một nghị sĩ Bỉ, cho biết: “Vấn đề nợ nần của Bỉ đang ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn. Một khi nợ công chạm mức 120% GDP sẽ dẫn đến nguy cơ xảy ra hiệu ứng tiêu cực trên thị trường tài chính".
Tình hình ngân sách nhạy cảm khiến cho việc dốc toàn lực vào chi tiêu để hỗ trợ giá năng lượng gặp khó khăn. Một trong những thách thức lớn là Bỉ vẫn có một hệ thống tăng lương bắt buộc liên quan đến giá tiêu dùng. Các nhà sử dụng lao động đang lo ngại khi giá thực phẩm và năng lượng tăng cao dẫn đến việc tăng lương lớn.
Ví dụ, vào tháng 1/2023, hầu hết nhân viên trong khu vực tư nhân sẽ được tăng lương hơn 10%. Bộ trưởng Bleeker cho biết, vấn đề trên rất nhạy cảm về mặt chính trị nên việc tạm dừng chương trình này là điều không nên, do đó Chính phủ Bỉ đang xem xét các cách để giảm bớt áp lực cho các công ty.
Về lâu dài, Bỉ phải xem xét kỹ lưỡng việc tăng lương bắt buộc, bà Bleeker nói, mặc dù thừa nhận bây giờ không phải là lúc để làm như vậy.