Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng phát biểu chỉ đạo. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, lịch sử ngành chăn nuôi lợn trên thế giới và Việt Nam chưa bao giờ phải đối mặt với một loại dịch cực kỳ nguy hiểm, rất nan giải, phức tạp và tốn kém trong phòng, chống; đặc biệt là thiệt hại về kinh tế lớn nhất từ trước đến nay.
Gần đây, bệnh DTLCP đã xuất hiện tại 2 tỉnh Đồng Nai và Bình Phước. Đáng chú ý, Đồng Nai là tỉnh có tổng đàn lợn lớn nhất, không chỉ ở vùng Đông Nam Bộ mà còn cả các tỉnh phía Nam với khoảng 2 triệu con.
Đã hơn 3 tháng kể từ khi bệnh DTLCP xâm nhiễm vào Việt Nam, việc phòng chống dịch đã được triển khai quyết liệt, nhưng thông tin từ Cục Thú y (Bộ NN&PTNT) cho biết, dịch tả lợn châu Phi vẫn đang diễn biến phức tạp. Theo thống kê, đến ngày 12/5, bệnh dịch nguy hiểm này đang xảy ra tại 2.296 xã của 204 huyện tại 29 tỉnh, thành phố, khiến các địa phương đã phải tiêu hủy trên 1,2 triệu con lợn, chiếm khoảng 4% tổng đàn lợn của cả nước. Hiện đã có 29 xã thuộc 12 tỉnh, thành phố có dịch bệnh đã qua 30 ngày nhưng sau đó lại phát sinh lợn bệnh ở các hộ chăn nuôi khác trong cùng xã. Đến nay, tỉnh Thừa Thiên - Huế và 55 xã thuộc 36 huyện của 16 tỉnh, thành phố khác đã qua 30 ngày không phát sinh thêm lợn mắc bệnh.
Cũng theo Cục Thú y, công tác phòng chống DTLCP còn nhiều bất cập khiến dịch bệnh đang diễn biến phức tạp. Một số địa phương chưa chủ động giám sát, chưa nắm bắt kịp thời thông tin dịch bệnh, chậm báo cáo, báo cáo thiếu chính xác, chậm công bố dịch. Chính quyền và các cơ quan chuyên môn còn chủ quan, lơ là, không nắm rõ thông tin dịch bệnh, chưa tổ chức chống dịch, dẫn đến trường hợp người dân bán chạy lợn bệnh, làm lây lan dịch bệnh.
Hội nghị triển khai quyết liệt tới các địa phương, đồng bộ các nhóm giải pháp cấp bách nhằm phòng, chống bệnh DTLCP lây lan ra diện rộng trên cả nước. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN
Đánh giá về những hạn chế trong phòng, chống dịch bệnh thời gian qua, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ NN&PTNT đã có nhiều văn bản chỉ đạo, một số địa phương chưa tổ chức tiêu hủy lợn bệnh, lợn chết trong vòng 24 giờ kể từ khi phát hiện. Nhưng có trường hợp, địa phương chưa kịp bố trí lực lượng tiêu hủy lợn, để lợn chết trong chuồng quá thời gian quy định, người chăn nuôi tự tiêu hủy, vứt xác lợn ra môi trường.
Theo đại diện Bộ NN&PTNT, nguyên nhân của những tồn tại là, theo quy định, lợn bệnh và lợn chết phải được thú y kiểm tra, xác định. Tuy nhiên, do cùng một xã, dịch bệnh xảy ra ở nhiều hộ chăn nuôi của trong cùng một ngày, nhưng chỉ có 1 - 2 nhân viên thú y xã nên có trường hợp không thể tổ chức kiểm tra, xác định kịp thời. Mặt khác, dịch bệnh đã xảy ra trong thời gian dài, lực lượng tổ chức tiêu hủy lợn bệnh ở nhiều nơi đã hoạt động quá tải.
Đánh giá về những hạn chế trong phòng, chống dịch bệnh thời gian qua, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Phùng Đức Tiến cho biết, dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo quốc gia, Bộ NN&PTNT đã rất quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, tuy nhiên, việc tổ chức triển khai thực hiện ở nhiều địa phương còn gặp nhiều khó khăn, tồn tại, bất cập do mật độ chăn nuôi lợn dày đặc trong các thôn/xóm, làm ảnh hưởng lớn đến hiệu quả công tác phòng, chống dịch bệnh.
Công tác chủ động giám sát phát hiện, báo cáo và công bố dịch bệnh chưa kịp thời. Một số địa phương chưa chủ động giám sát, chưa nắm bắt kịp thời thông tin dịch bệnh, chậm báo cáo, báo cáo thiếu chính xác, chậm công bố dịch, chính quyền và các cơ quan chuyên môn còn chủ quan, lơ là, không nắm rõ thông tin dịch bệnh, chưa tổ chức chống dịch, dẫn đến trường hợp người dân bán chạy lợn bệnh làm lây lan dịch bệnh.
Việc tổ chức tiêu hủy lợn bệnh, lợn chết chưa kịp thời, chưa triệt để. Một số địa phương chưa tổ chức tiêu hủy lợn bệnh, lợn chết trong vòng 24 giờ kể từ khi phát hiện; có trường hợp chưa kịp bố trí lực lượng tiêu hủy lợn, để lợn chết trong chuồng quá thời gian quy định, người chăn nuôi tự tiêu hủy, vứt xác lợn ra môi trường.
Tại nhiều nơi, kỹ thuật tiêu hủy không bảo đảm, lợn bệnh được vận chuyển từ hộ chăn nuôi đến nơi tiêu hủy bằng các phương tiện thô sơ nhưng không có bạt/nilon để lót, che đậy, dẫn đến các chất thải, phân lợn, các loại dịch tiết, thậm chí cả máu lợn rơi vãi ra môi trường; lực lượng tham gia giết hủy lợn chưa được tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật nhằm giảm thiểu sự phát tán và lây lan mầm bệnh trong quá trình tiêu hủy…
Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao Bộ NN&PTNT và các cơ quan liên quan, người dân, đã vào cuộc quyết liệt trong việc phòng chống dịch bệnh này. Bệnh DTLCP là dịch bệnh nguy hiểm, từ khi dịch xuất hiện, Chính phủ và các địa phương đã vào cuộc quyết liệt để ứng phó dịch bệnh.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, bên cạnh kết quả đạt được, cũng cần lưu ý tình trạng dịch bệnh còn xảy ra. Khả năng lây lan bệnh còn cao và chúng ta chưa kiểm soát được việc dịch quay trở lại. Một số địa phương, công tác phòng chống dịch vẫn còn coi nhẹ, giao phó hoàn toàn cho cơ quan thú y.