Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước phát biểu tại hội thảo.
Ngày 14/3, tại hội thảo Chống gian lận thương mại, hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trên môi trường thương mại điện tử, ông Nguyễn Thanh Bình, Phó Cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước nhấn mạnh, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của internet, xu hướng kinh doanh trực tuyến đã đem lại hiệu quả kinh tế cho nhiều ngành nghề kinh doanh tại Việt Nam. Điều đó được thể hiện rõ nét trong giai đoạn đại dịch COVID-19 bùng phát, sự tăng trưởng bứt phá của thương mại điện tử đã góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường tiềm năng nhất khu vực ASEAN.
Tuy nhiên, song hành với sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, các đối tượng đã lợi dụng để kinh doanh, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ. Thậm chí, lợi dụng để lừa đảo chiếm đoạt tài sải, tuyên truyền và phổ biến các sản phẩm cấm, có cả những sản phẩm xâm phạm đến chủ quyền, an ninh quốc gia… Các hành vi vi phạm ngày càng tinh vi, khó lường cả về quy mô lẫn địa bàn hoạt động”.
Thời gian qua, công tác đấu tranh chống hàng giả bảo vệ người tiêu dùng nói chung và trong lĩnh vực thương mại điện tử nói riêng đạt kết quả đáng kể. Riêng năm 2024, trong lĩnh vực thương mại điện tử, lực lượng quản lý thị trường đã tiến hành kiểm tra, xử lý trên 3.400 vụ; trong đó, lĩnh vực hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đã xử lý 1.256 vụ; xử phạt vi phạm hàng chính trong năm 2024 đạt khoảng 1,9 triệu USD; trị giá hàng hóa tịch thu, xử lý khoảng gần 2 triệu USD.
Từ thực tế kiểm tra, kiểm soát trên thị trường cho thấy, hầu hết các sản phẩm có thương hiệu, được người tiêu dùng ưa chuộng đều có nguy cơ bị làm giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Về góc độ kinh tế, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ gây ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận, làm giảm uy tín của những doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh chân chính, khiến người tiêu dùng hiểu lầm, dẫn đến việc quay lưng với sản phẩm. Vì có lợi thế về giá so với với hàng thật, hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ khiến những mặt hàng chính hãng, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng lâm vào tình trạng ế ẩm, suy giảm doanh thu dẫn đến phá sản hoặc phải chuyển đổi mặt hàng kinh doanh khác.
Thời gian qua, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã triển khai và tham mưu cho Chính phủ nhiều hoạt động cụ thể để giảm thiểu vấn nạn này, nhằm hướng tới việc phát triển thương mại điện tử lành mạnh, bảo vệ người tiêu dùng, nổi bật là Đề án chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025.
Theo ông Nguyễn Đức Lê, Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, mục tiêu chính của Đề án là bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đấu tranh chống hàng giả và các hành vi gian lận thương mại khác. Năm 2025, đơn vị sẽ tiến hành tổng kết, đánh giá những kết quả đã đạt được của Đề án, phân tích những khó khăn vướng mắc và tiếp tục trình kế hoạch triển khai giai đoạn tiếp theo của Đề án. Để Đề án mang lại hiệu quả cao, cần phải hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật, có chế tài phục vụ công tác đấu tranh chống hàng giả.
Năm 2024, Tổng cục Quản lý thị trường đã ký biên bản hợp tác với Cục Công nghiệp an ninh (Bộ Công An). Năm 2025 sẽ xây dựng hệ thống phần mềm dữ liệu đối với hoạt động trong thương mại điện tử nói riêng và hoạt động thương mại nói chung thông qua xác định và truy vết các sản phẩm hàng hóa; trước mắt sẽ thí điểm đối với mặt hàng sách giáo khoa.
Còn ông Phạm Thanh Hiền, Giám đốc phụ trách điều tra và thực thi của React Việt Nam kiến nghị: Để mang lại hiệu quả xử lý các hành vi vi phạm trong kinh doanh hàng giả, thời gian tới, đơn vị đề xuất tăng cường hợp pháp giữa các đại diện thương hiệu, cơ quan thực thi và nền tảng thương mại điện tử để phát hiện và xử lý hàng giả nhanh chóng; xem xét các thông tin hoạt động bán hàng trực tuyến làm cơ sở để kiểm tra đối tượng vi phạm; xây dựng kênh tiếp nhận thông tin cảnh báo sớm dựa trên phản hồi của người tiêu dùng về sản phẩm kém chất lượng, hàng giả.