Kinh nghiệm về chiến tranh nhân dân
Những bài học kinh nghiệm về chiến tranh nhân dân, về quân đội nhân dân được phát huy có hiệu quả trong cuộc kháng chiến chống Pháp nói chung, trong chiến dịch Điện Biên Phủ nói nhân dân được phát huy có hiệu quả trong cuộc kháng chiến chống Pháp nói chung, trong chiến dịch Điện Biên Phủ nói riêng là những kinh nghiệm rất hữu ích đối với tiến trình cách mạng Cuba, đất nước có địa hình rừng núi, những điều kiện xây dựng quân đội chính quy, dân quân du kích, tự vệ… giống như Việt Nam.
Là quốc gia thuộc quần đảo Ăng ti (Antillas), có khoảng 25% diện tích là rừng núi, trong số đó có những dãy núi cao cũng đã từng là căn cứ địa của nghĩa quân cách mạng trong thời kỳ chống chế độ độc tài Batista (1953-1959) và lập nên nhà nước cách mạng. Trong bối cảnh mới khi phải chống trả lại thế lực thù địch ngay sát nách, mạnh hơn mình gấp nhiều lần cả về tiềm lực quân sự lẫn kinh tế, việc xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân từ thực tiễn của Điện Biên Phủ đối với Cuba rất phù hợp và bổ ích.
riêng là những kinh nghiệm rất hữu ích đối với tiến trình cách mạng Cuba...
Nghĩa quân Cuba tại chiến khu Sierra Maestra năm 1957. |
Từ ý nghĩa đó, năm 1964, nhân Kỷ niệm 10 năm chiến thắng Điện Biên Phủ, cuốn sách của Đại tướng Võ Nguyên Giáp “Chiến tranh nhân dân, Quân đội nhân dân” được dịch ra tiếng Tây Ban Nha và Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Cuba yêu cầu Tư lệnh cách mạng E. Che Guevara viết Lời nói đầu. Từ kinh nghiệm của chiến tranh nhân dân và xây dựng quân đội nhân dân được đúc kết trong tác phẩm của nhà quân sự tài ba - Đại tướng Võ Nguyên Giáp - đã gợi mở cho Cuba, cho các dân tộc khác ở Mỹ Latinh, châu Phi những bài học hữu ích.
Ông H. Gácxin Olivêra - Đại diện Tổng tham mưu và Bộ Các lực lượng vũ trang Cách mạng Cuba - cùng chung một nhận xét khi đề cập đến Điện Biên Phủ: “Nhân dân Cuba đang đứng ở trận tuyến tiền tiêu chống chủ nghĩa đế quốc cần học tập những kinh nghiệm của nhân dân Việt Nam và phân tích những hình thức đấu tranh của nhân dân Việt Nam để hoàn thiện những hình thức đấu tranh của mình”.
Lực lượng vũ trang cách mạng Cuba được nhân dân chào đón nồng nhiệt ở thủ đô La Habana ngày 8/1/1959). |
Chiến sĩ yêu nước huyền thoại Che Guevara chưa một lần đến Việt Nam, song ông từng tiếp xúc và gặp gỡ Thủ tướng Phạm Văn Đồng tại Mátxcơva vào năm 1964. Ngay từ đầu, Che đã có mối thiện cảm với nhân dân Việt Nam, với thắng lợi của một đất nước cách Cuba hơn nửa vòng Trái đất trong cuộc kháng chiến chống Pháp mà đỉnh cao là chiến thắng lịch sử ở Điện Biên Phủ. Ông không những muốn áp dụng những kinh nghiệm về chiến tranh nhân dân Việt Nam trong điều kiện của Cuba mà còn muốn tạo ra nhiều Việt Nam ở các châu lục.
Từ thực tiễn quá trình cách mạng của chính bản thân, đồng thời tham khảo kinh nghiệm ở một số nơi, trong đó có Việt Nam, Cuba tiến hành xây dựng lực lượng vũ trang ngày càng hoàn chỉnh mang tính nhân dân đậm nét. Đó là những kinh nghiệm quân sự được đúc kết trong cuốn sách của Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Theo nhận thức của người Cuba thì những kinh nghiệm đó: "Cần thực hiện dưới ánh sáng của chủ nghĩa Mác, bằng cách sử dụng mọi khả năng sáng tạo của mình, để có thể áp dụng nó vào hoàn cảnh khác nhau của các nước, tuy khác nhau về hình thức bên ngoài nhưng giống nhau về cơ cấu thuộc địa, về sự tồn tại của một chính quyền đế quốc đàn áp và một giai cấp cấu kết với nó bằng những mối quan hệ rất chặt chẽ".
Cũng tương tự như lực lượng vũ trang Việt Nam ban đầu, lực lượng vũ trang cách mạng Cuba mà tiền là Quân khởi nghĩa được thành lập ngày 2/12/1956 chỉ gồm 82 người. Do số quân quá ít nhưng phải chống trả lại đội quân của Batista đông hơn về quân số lại được trang bị kỹ thuật tốt hơn, nên lực lượng khởi nghĩa bị thiệt hại nặng trong những ngày đầu và khi lên đến chiến khu Sierra Maetra chỉ còn lại 12 người. Khi cách mạng thành công, Bộ Các lực lượng vũ trang cách mạng Cuba nhanh chóng được thành lập. Ngay sau đó, Nhà nước Cuba quyết định vũ trang cho toàn thể nhân dân và bước đầu hình thành tổ chức Dân quân Cách mạng sau này. Lực lượng Vũ trang Cuba ngày càng lớn mạnh, trong đó có tổ chức dân quân bộ binh, các tiểu đoàn biên phòng và duyên phòng và sau này có cả Lực lượng đặc nhiệm tương tự như Đặc công của Việt Nam…
Đề cập đến sự trưởng thành của lực lượng vũ trang cách mạng Cuba, bức điện chia buồn với Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam của Chủ tịch Cuba Raul Castro ngày 5/10/2013 trước sự ra đi của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, có đoạn: “Nhân dân Cuba luôn nhớ tới hình ảnh của Tướng Giáp với lòng ngưỡng mộ và tôn trọng sâu sắc, lực lượng vũ trang cách mạng Cuba sẽ luôn trân trọng những đóng góp vô giá của Ông cho học thuyết quân sự Cuba”.
(Trích nghiên cứu của PGS.TS Nguyễn Ngọc Mão - Viện Hàn lâm KHXH Việt Nam)
Đón đọc kỳ cuối: Phát huy tinh thần Điện Biên Phủ