Đối với giới hâm mộ bóng đá trên toàn thế giới, chiếc áo số 1 luôn gắn với các thủ môn. Đó là một nửa sức mạnh, là chỗ dựa tinh thần, là một trong những cầu thủ quan trọng trong việc quyết định thành bại của một đội bóng. Trong đội ngũ những người mang áo số 1 của bóng đá thế giới, Lev Yashin là một tên tuổi lớn, là thủ thành vĩ đại nhất của bóng đá thế giới thế kỷ 20.
Rất khó đếm hết được con số những phần thưởng và danh hiệu của ông. Từng bắt đầu sự nghiệp với môn khúc côn cầu trên băng nhưng ông lại thành danh trong vai trò của một thủ môn huyền thoại. Từng gặp những sai lầm đáng thất vọng trong trận bóng đầu tiên nhưng ông lại nhanh chóng trở thành chỗ dựa cho toàn đội bóng.
Trong suốt sự nghiệp của mình, ông đã đoạt danh hiệu Vô địch Olympic (1956), hạng 4 tại Giải vô địch bóng đá thế giới (1966), Huy chương Vàng và Huy chương Bạc tại Giải vô địch châu Âu (1960, 1964) cùng rất nhiều danh hiệu lớn trong nước. Đó chính là Lev Yashin, thủ thành vĩ đại nhất của bóng đá thế giới thế kỷ 20.
Thủ môn huyền thoại Lev Yashin qua đời ngày 20/3/1990 ở tuổi 61, cách đây 25 năm. |
Lev Yashin sinh ngày 22/10/1929, trong một gia đình công nhân ở Moskva. Thuở nhỏ, cuộc sống của ông cũng khó khăn như bất cứ một gia đình lao động nào. Khi mới 13 tuổi, giữa những năm tháng mịt mù của khói lửa chiến tranh, Yashin đã làm phụ việc tại một nhà máy cơ khí ở Moskva. Những lúc lúc rảnh rỗi, ông lại chơi bóng với những đứa trẻ khác. Và cũng nhờ năng khiếu vượt trội nên Yashin được gọi vào chơi trong đội bóng thiếu niên của nhà máy.
Khi chiến tranh lùi lại phía sau, công cuộc tái thiết và phát triển đất nước trở thành sự nghiệp của toàn dân. Thể thao Liên Xô cũng phát triển rực rỡ trong những năm tháng đó. Năm 1949, Yashin bắt đầu chơi cho Câu lạc bộ bóng đá Dinamo ở Moskva, trong vị trí thủ môn số 3. Khi đó, Yashin cũng đã 20 tuổi, độ tuổi tương đối muộn đối với một cầu thủ muốn theo đuổi sự nghiệp thi đấu bóng đá chuyên nghiệp.
Mặc dù phải thường xuyên ngồi trên ghế dự bị nhưng Yashin vẫn thường xuyên tập luyện, và môn thể thao ông lựa chọn là khúc côn cầu trên băng. Trong vị trí thủ môn của đội khúc côn cầu Dinamo, ông đã cùng đồng đội giành Cúp Quốc gia Liên Xô năm 1953.
Cơ hội đến với Yashin cùng trong năm đó, khi thủ môn chính thức của đội bóng Dinamo bị chấn thương. Được trở lại với môn thể thao yêu thích, sự nghiệp của Yashin bắt đầu bước sang một trang mới. Kể từ đây, người hâm mộ môn túc cầu được chứng kiến một tài năng rực rỡ chưa từng có làng bóng đá thế giới.
Trong suốt 22 năm thi đấu cho câu lạc bộ Dinamo và 14 năm khoác áo đội tuyển quốc gia, Yashin luôn được biết đến với rất nhiều biệt danh ấn tượng. "Báo đen" là để ca ngợi sức mạnh, sức bật và khả năng phản xạ nhanh nhẹn. "Nhện đen" và "Bạch tuộc đen" để nói về khả năng chặn bóng, bắt bóng dính trong những tình huống khó khăn một cách xuất sắc hay trang phục thi đấu đen tuyền của ông.
Yashin được coi là người tiên phong trong thay đổi phong cách thi đấu của thủ môn. Đó là phải làm chủ vòng cấm địa và hạn chế tối đa khả năng dứt điểm của đối phương. Phong cách bắt bóng dũng mãnh đậm chất điền kinh và quyết liệt trong suốt sự nghiệp thi đấu kéo dài của Yashin đã giành được thiện cảm của những người hâm mộ. Đội trưởng tuyển Anh Bobby Charlton từng nói: "Lev Yashin là thủ môn duy nhất trên thế giới có thể trở thành cầu thủ chơi tích cực trên sân cỏ”.
Đài tưởng niệm thủ môn huyền thoại Lev Yashin tại Moskva. |
Tài năng sân cỏ của Yashin không chỉ giúp cho các đội bóng của ông có được thành tích tốt nhất mà còn đưa tên tuổi ông trở thành biểu tượng cho một thủ môn hoàn hảo. Tất cả mọi chân sút đều tự hào nếu ghi được bàn vào lưới Yashin. Cho đến nay, Yashi là là thủ môn đầu tiên không để thủng lưới trong suốt 207 trận. Ông cũng nổi tiếng với thành tích chặn được khoảng 150 quả penalty trong sự nghiệp thi đấu, thành tích mà có lẽ hiếm có thủ môn khác làm được.
Với những đóng góp xuất sắc cho nhân dân, cho đất nước và nêu cao hình ảnh của một vận động viên chân chính, năm 1967, Yashin đã được trao tặng Huân chương Lênin. Tại sân vận động Dinamo ở Moskva, người ta đặt một bức tượng đồng tạc hình Lev Yashin.
Yashin quyết định nghỉ thi đấu ở tuổi 42. Trận đấu tôn vinh những đóng góp của ông cho bóng đá do FIFA tổ chức tại sân vận động Lenin ở Moskva năm 1971 đã trở thành một ngày hội lớn của bóng đá thế giới với sự chứng kiến của 100.000 người hâm mộ. Nhiều ngôi sao bóng đá cũng tham dự sự kiện này như Pele, Eusebio, Franz Beckenbauer...
Ngày 20/3/1990, thủ môn huyền thoại Lev Yashin bất ngờ qua đời ở tuổi 61, do những biến chứng sau một ca phẫu thuật. Để tôn vinh ông, bắt đầu từ năm 1994, FIFA đã tổ chức trao giải thưởng mang tên Lev Yashin dành cho thủ môn xuất sắc nhất tại mỗi kỳ World Cup. Năm 2000, ông được FIFA bình chọn là thủ môn xuất sắc nhất thế giới thế kỷ 20.
Nổi tiếng với con số giải thưởng nhiều nhất trong lịch sử bóng đá thế giới, Lev Yashin luôn nhận được sự tôn kính của người hâm mộ và các đồng nghiệp. Tên tuổi của ông đã đi vào huyền thoại, trở thành một phần trong lịch sử bóng đá thế giới.
TTXVN/TTTL