Chủ tịch Hồ Chí Minh nói chuyện với các đại biểu thi đua "Thanh niên xung phong chống Mỹ, cứu nước" toàn miền Bắc, tháng 1/1967. Ảnh: Thế Trung/TTXVN |
Người nhấn mạnh: “Nhờ có Đảng giáo dục, có Đoàn giúp đỡ, có nhân dân bồi dưỡng nên chúng ta mới có anh hùng. Anh hùng ấy không phải là anh hùng của một cá nhân, vì dân tộc ta anh hùng, nước ta anh hùng, nhân dân ta anh hùng, Đảng ta anh hùng, cho nên mới nảy sinh nhiều đơn vị anh hùng và nhiều người anh hùng. Vì vậy, những đơn vị và người được tặng danh hiệu trước đây đã cố gắng, nay lại phải khiêm tốn học tập và cố gắng hơn. Các cháu nào đã là anh hùng thì phải cố gắng tiến lên nữa, các cháu nào chưa anh hùng thì cố gắng phấn đầu để trở thành anh hùng”.
Sự ra đời của lực lượng thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước
Bị thất bại nặng nề trên chiến trường miền Nam, đế quốc Mỹ điên cuồng mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược với quy mô chưa từng có, tiến hành cuộc “Chiến tranh cục bộ ở miền Nam đồng thời leo thang đánh phá miền Bắc với mưu đồ biến miền Bắc trở về thời kỳ đồ đá”, ngăn chặn sự chi viện to lớn về sức người, sức của của miền Bắc cho quân dân miền Nam đánh thắng đế quốc Mỹ và bè lũ tay sai.
Trước tình hình đó, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ cứu nước, ngày 21/6/1965 Thủ tướng Chính phủ ra chỉ thị 71/CT-TTG về việc thành lập “ Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước”.
Hưởng ứng lời kêu gọi của Bác, của Đảng, của Đoàn, hàng vạn nam, nữ thanh niên với khí thế hừng hực của phong trào ba sẵn sàng: “sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng nhập ngũ, sẵn sàng đi bất cứ nơi nào Tổ quốc cần” đã hăng hái, tự nguyện xung phong gia nhập các Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước. Chỉ sau 3 tháng thành lập đã có trên 5 vạn đoàn viên thanh niên của 18 tỉnh thành phố trên miền Bắc gia nhập lực lượng.
Ở miền Nam thực hiện quyết tâm chiến lược của Đảng tháng 3/1965, Đại hội Đoàn Thanh niên nhân dân cách mạng miền Nam lần thứ nhất và Đại hội lực lượng thanh niên giải phóng miền Nam đã phát động phong trào 5 xung phong. Phong trào đã trở thành tiếng gọi cứu nước thôi thúc nam nữ thanh niên lên đường.
Chủ tịch Hồ Chí Minh với các đại biểu nữ Thanh niên xung phong tại Đại hội Chiến sỹ thi đua và cán bộ gương mẫu toàn quốc (Việt Bắc, tháng 5/1952). Ảnh: Tư liệu TTXVN |
Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước bước vào giai đoạn quyết liệt, Lực lượng Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước cũng như Lực lượng Thanh niên xung phong Giải phóng miền Nam thật sự đã trở thành một binh chủng đặc biệt ngày càng phát huy mạnh mẽ vai trò xung kích cách mạng, sẵn sàng đảm nhận và hoàn thành những nhiệm vụ nặng nề ở hầu hết những địa bàn nóng bỏng, ác liệt, phục vụ quên mình, chiến đấu, hy sinh dũng cảm vì những tuyến đường ra mặt trận.
Ngay từ những ngày đầu mới thành lập, lực lượng Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước đã được Đảng và Bác Hồ đặc biệt quan tâm.
Trong thư gửi thanh niên nhân kỷ niệm lần thứ 20 Quốc khánh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa (2/9/1945/1965), Bác Hồ đã khẳng định: “Hàng vạn cháu Trai và Gái đã tình nguyện vào các Đội Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước. Tổ chức những Đội Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước là một sáng kiến hay”.
Sau một năm thành lập lực lượng, Bác đã gửi thư khen ngợi, trong thư có đoạn: “Bác rất vui lòng khen ngợi các cháu thanh niên Gái và Trai đang cố gắng vượt mọi khó khăn lập nhiều thành tích. Bác mong các cháu đoàn kết chặt chẽ, dũng cảm lao động và chiến đấu, giữ gìn sức khỏ, cố gắng học tập, lập nhiều thành tích chống Mỹ cứu nước để xứng đáng là thanh niên anh hùng của dân tộc anh hùng”.
Lực lượng Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước đã góp phần xứng đáng cùng quân và dân miền Bắc đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại bằng không quân và hải quân của đế quốc Mỹ. Nhiều đơn vị, cán bộ, hội viên đã nêu cao chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lập nhiều chiến công xuất sắc.
Để kịp thời động viên, biểu dương lực lượng Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước, Ban Bí thư Trung ương Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam đã tổ chức Đại hội thi đua các Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước tại Hà Nội ngày 12/1/1967.
Tiếp nối truyền thống vẻ vang
Đại hội vinh dự được Bác Hồ đến thăm và nói chuyện với các đại biểu ưu tú của lực lượng Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước.
Tại Đại hội, Bác đã động viên, biểu dương thành tích các Đội Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước, thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của Đảng, Chính phủ, của Bác Hồ đối với lực lượng Đội Thanh niên xung phong non trẻ, thể hiện sự kỳ vọng và niềm tin đối với thế hệ trẻ và lực lượng Đội thanh niên xung phong đang rèn luyện cống hiến trưởng thành trong Trường học lớn Thanh niên xung phong, tiếp tục phát huy Chủ nghĩa anh hùng cách mạng, lập công xuất sắc trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
Đội thanh niên xung phong tỉnh Bắc Thái bạt núi, san đồi để làm đường trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (năm 1966). Ảnh: Trần Phác/TTXVN |
Bài nói chuyện của Bác là lời dạy ân cần sâu sắc, là phương hướng tư tưởng, là phương châm hành động không chỉ đối với lực lượng Thanh niên xung phong mà còn đối với cả thế hệ trẻ.
Lời dạy của Bác đã cổ vũ, động viên lực lượng Thanh niên xung phong và tuổi trẻ cả nước, vượt lên mọi khó khăn gian khổ, nỗ lực rèn luyện phấn đấu nối tiếp truyền thống anh hùng dựng nước và giữ nước của dân tộc ta.
Lực lượng TNXP đã trở thành sức mạnh vô biên, góp phần cùng toàn Ðảng, toàn dân, toàn quân làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Những di tích đường 20 Quyết Thắng, ngã ba Đồng Lộc, phà Sông Gianh, Truông Bồn, cầu Hàm Rồng, Bầu Bàng, cua chữ A, phà Xuân Sơn… đã khắc ghi những chiến công và gương hy sinh của cán bộ, đội viên TNXP không tiếc tuổi xuân hiến dâng cho độc lập, tự do của Tổ quốc.
Trong thời kỳ cả nước xây dựng chủ nghĩa xã hội, nhất là thời kỳ đổi mới, tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang trong chiến tranh, lực lượng TNXP ngày nay kế tiếp truyền thống cha anh, tiếp tục phát huy vai trò, hăng hái lên đường, có mặt trên những tuyến đầu gian khổ, vùng đặc biệt khó khăn, thực hiện các chương trình kinh tế - xã hội để lập thân, lập nghiệp, đưa ánh sáng văn hóa đến vùng sâu, vùng xa, đồng bào dân tộc thiểu số.
Đi đầu xung kích, sáng tạo trên nhiều lĩnh vực, cùng với tuổi trẻ cả nước thi đua thực hiện các phong trào như: “Ba xung kích làm chủ tập thể”, “Thanh niên lập nghiệp, tuổi trẻ giữ nước”, “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ thi đua tình nguyện, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “5 xung kích phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “4 đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”…
Kỷ niệm 50 năm ngày Bác Hồ đến thăm và nói chuyện với các đại biểu dự Đại hội thi đua các Đội Thanh niên xung phong chống Mỹ cứu nước là một dịp để ôn lại những lời Bác Hồ dạy, quán triệt và nhận thức sâu sắc tư tưởng Hồ Chí Minh về Trường học lớn Thanh niên xung phong. Đẩy mạnh và nâng cao các phong trào hành động cách mạng, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của đất nước.