Kỳ 4: Những giả thiết quanh vụ Abraham Lincoln bị ám sát
Hơn 140 năm đã trôi qua kể từ khi vị Tổng thống đầu tiên của Đảng Cộng hòa bị ám sát, những nghi vấn về cái chết của ông chủ Nhà Trắng này vẫn tồn tại và được không ít học giả, nhà lịch sử đem ra mổ xẻ nhằm tìm lời giải. Dưới đây xin giới thiệu một số giả thiết về âm mưu sát hại Lincoln:
1. Phó Tổng thống Andrew Johnson (ảnh) có dính líu tới kẻ sát nhân J. W. Booth?
Gần 7 giờ sau khi ra tay hạ sát Lincoln, Booth đã ghé qua khách sạn Oasinhtơn, nơi phó Tổng thống Mỹ Johnson nghỉ. Theo nhân viên quầy thu ngân, lúc đó cả Johnson và thư ký riêng William A. Browning đều không có mặt tại khách sạn. Booth đã để lại lời nhắn như sau:
"Không dám làm phiền ngài, nhưng ngài có ở nhà không? John Wikes Booth." Thư ký riêng của Johnson, Browning đã chứng thực điều này trong một phiên tòa quân sự xử những kẻ tham gia âm mưu ám sát Lincoln rằng ông ta tìm thấy một mẩu giấy nhắn như vậy trong hộp thư lưu ký tại khách sạn. Liệu Booth và Johnson có sự liên hệ với nhau?
Theo John Rhodehamel và Louise Taper, hai đồng tác giả cuốn sách "Đúng hay sai, xin Chúa Trời hãy phán xử: Những dòng lưu bút của John Wikes Booth", xuất bản năm 1997, Booth đã gặp Johnson vào tháng 2/1864 tại Nashville. Bản thân Phu nhân Mary Todd, trong một bức thư viết cho bạn mình là Sally Orne cũng nói: "Johnson biết rõ về cái chết của chồng tôi. Tại sao tờ giấy nhắn lại được tìm thấy trong hộp thư lưu ký của ông ta. Rõ ràng, đã có một sự quen biết nào đó giữa hai người. Tuy rất đau lòng, nhưng tôi cảm nhận một cách sâu sắc rằng ông ta biết những kẻ âm mưu sát hại chồng tôi và chúng cũng biết ông ta".
Một số thành viên Quốc hội cũng nghĩ rằng Johnson dính líu tới vụ ám sát Tổng thống Lincoln. Do đó, một ủy ban điều tra đặc biệt đã được thành lập. Tuy nhiên, người ta đã không tìm được bất cứ bằng chứng nào đủ thuyết phục để buộc tội Johnson.
2. Bộ trưởng Chiến tranh Edwin Stanton (ảnh) là kẻ đầu sỏ đằng sau cái chết của Lincoln?
Năm 1937, trong cuốn sách "Tại sao Lincoln bị giết?", tác giả Otto Eisenschiml đã ủng hộ giả thiết rằng Bộ trưởng Chiến tranh Edwin Stanton dính líu trực tiếp đến cái chết của Lincoln. Otto Eisenschiml cáo buộc Stanton đã chống lại chính sách tái thiết từ từ của Lincoln và muốn "tống cổ" Lincoln ra khỏi Nhà Trắng để có cơ hội thực thi một chính sách tái thiết mang tính cấp tiến hơn. Theo kế hoạch, tối 14/4/1865, tướng Grant sẽ đi xem vở "Cậu em họ người Mỹ của chúng tôi" với Tổng thống và Phu nhân. Nhưng lo ngại đội bảo vệ của tướng Grant sẽ ngăn không cho Booth vào nhà hát Ford, Stanton đã giao cho tướng Grant một nhiệm vụ khác, buộc vị tướng này phải từ chối lời mời của Lincoln. Chính sự vắng mặt của tướng Grant đã đặt Tổng thống Lincoln vào tình trạng nguy hiểm. Thậm chí, Eisenschiml còn cáo buộc Stanton biết những kẻ âm mưu sát hại Lincoln "thì thụt" ở nhà trọ của Mary Surratt, nhưng không ngăn chặn và không để thiếu tá Thomas T. Eckert, một người đầy trách nhiệm và sức mạnh làm nhiệm vụ bảo vệ Lincoln như Tổng thống đã yêu cầu.
3. Cái chết của Lincoln là kết quả của một âm mưu lớn của liên hiệp các bang miền nam?
Giả thiết này nổi lên ngay sau khi Lincoln bị hạ sát, sau này được rất nhiều học giả, nhà nghiên cứu, sử gia ủng hộ. Bởi những bức thư của Booth mà các nhân viên điều tra tìm thấy ở trong chiếc hòm của y tại khách sạn National đã cho thấy Booth có sự liên hệ chặt chẽ với liên hiệp các bang miền nam. Năm 1977, lời khai của Atzerodt tại phiên tòa xét xử những kẻ tham gia âm mưu ám sát Lincoln năm 1865 được hé lộ. Nó cho thấy Booth biết rõ liên hiệp các bang miền nam có âm mưu làm rung chuyển Nhà Trắng. Liên hiệp các bang miền nam mượn tay Booth với tư cách một phần tử nổi loạn tổ chức một nhóm "đồng chí hướng" tiến hành bắt cóc Lincoln. Nhưng khi Richmond sụp đổ, kế hoạch này chuyển thành ám sát và nó đã được thực hiện thành công.
4. Lincoln chết bởi bàn tay của các ông chủ ngân hàng quốc tế?
Những người ủng hộ giả thiết này cho rằng trong thời kỳ chiến tranh nam-bắc, Lincoln rất cần tiền để mua sắm trang thiết bị vũ khí và hậu cần. Các ông chủ nhà băng ở châu Âu đã sẵn sàng cho Oasinhtơn vay những khoản tiền lớn với lãi suất cao. Nhưng thay vì chấp nhận những khoản vay đó, Lincoln đã cho phát hành hàng trăm triệu đô la khế ước lấy tiền phục vụ những nỗ lực thống nhất hai miền nam-bắc. Bên cạnh đó, Lincoln còn được biết đến như một người ủng hộ chính sách bảo hộ. Vì thế, mọi tính toán đầu cơ hàng hóa của các ông chủ ngân hàng châu Âu bị phá sản và nó là cơ sở manh nha của một đòn thanh trừng.
Minh Thành (Tổng hợp)
Đón đọc kỳ sau: Những điều kỳ lạ về Abraham Lincoln