Quyền được tham gia của trẻ

Những năm qua, Đảng và Nhà nước luôn dành sự quan tâm, tổ chức nhiều diễn đàn lắng nghe ý kiến của trẻ em. Ý kiến của trẻ em từ từ các cuộc gặp với lãnh đạo Đảng, Nhà nước, phản ánh qua các cơ quan thông tin đại chúng, mạng Internet… không chỉ giới hạn trong các vấn đề ở trường học, vấn đề của tuổi học trò…, mà còn đề cập nhiều vấn đề “quốc kế dân sinh”, những chuyện “nóng” như nạn bạo hành trẻ, ô nhiễm môi trường, ùn tắc giao thông, chăm sóc sức khỏe y tế... Những ý kiến của trẻ em, thực sự là những thông tin bổ ích cho các nhà hoạch định chính sách khi giải quyết các vấn đề liên quan đến trẻ em. Trên tất cả, nó thêm một “kênh” phát huy nội lực, từ những suy nghĩ tuy còn non trẻ, song đã dám thể hiện chính kiến của mình về những vấn đề được xã hội quan tâm.

Tuy nhiên, trong xã hội, nhận thức về các quyền tham gia của trẻ em còn hạn chế. Việc thực hiện quyền tham gia của trẻ em trong gia đình, trong nhà trường và trong xã hội chưa được quan tâm đúng mức. Trẻ em chưa được tham gia đầy đủ các quyền của mình và những ý kiến của chúng chưa được người lớn lắng nghe một cách có trách nhiệm. Bởi vậy, thông qua Tháng hành động vì trẻ em, sẽ là dịp để các cấp, các ngành, chính quyền, các bậc cha mẹ, lắng nghe, xem xét và phản hồi các ý kiến của trẻ em, đưa ra những giải pháp phù hợp nhằm đảm bảo cho trẻ có cuộc sống an toàn, lành mạnh, ngăn chặn tình trạng trẻ em có nguy cơ rơi vào hoàn cảnh nguy hiểm, dễ bị tổn thương.

Phải thấy rằng, công tác bảo vệ chăm sóc trẻ em hiện đang đứng trước những khó khăn, thách thức lớn. Thực tế, hiện nay nhiều em nhỏ, đặc biệt là trẻ em ở vùng sâu, vùng xa… còn gặp nhiều khó khăn trong học tập, vui chơi giải trí vì hoàn cảnh gia đình thiếu thốn. Các điểm vui chơi chưa đáp ứng được nhu cầu của trẻ em; các dịch vụ xã hội dành cho trẻ em còn hạn chế; số lượng trẻ em bị tử vong do tai nạn thương tích vẫn còn cao, nạn bạo hành trẻ em, xâm hại tình dục trẻ em... diễn biến phức tạp. Liên tiếp các vụ bạo hành, xâm hại tình dục trẻ em diễn ra trong thời gian gần đây khiến không ít người bàng hoàng về cách ứng xử đối với trẻ nhỏ của nhiều người trong vai trò làm cha, làm mẹ. Trong khi đó, vai trò của các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội, các ngành, các cấp trong việc chăm sóc và bảo vệ trẻ cũng còn rất nhiều hạn chế. Xin được nhắc lại, một trong những quyền cơ bản trong Công ước về Quyền trẻ em của Liên hợp quốc là "quyền được lắng nghe và tôn trọng". Bởi vậy, nếu như quyền cơ bản nhất của trẻ em đang còn bị lơ là thì liệu chúng ta có đang thực sự dành những gì tốt đẹp nhất cho trẻ em như các khẩu hiệu nhân ngày của trẻ?

Câu hỏi thật day dứt: Vì sao chúng ta có cả hệ thống pháp luật, có các tổ chức bảo vệ trẻ em, vậy mà xu hướng bạo hành trẻ em vẫn không giảm bớt? Kết quả khảo sát của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội với sự hỗ trợ UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc) cho thấy, có 73,9% số trẻ em Việt Nam từ 2-14 tuổi bị cha mẹ, hoặc người chăm sóc hay những người trong gia đình trừng phạt bằng bạo lực. Gần một phần tư số phụ nữ đã lập gia đình và có con dưới 15 tuổi cho biết, họ phải chứng kiến chồng mình có hành vi bạo lực đối với con cái.

Hy vọng, thông qua Tháng hành động vì trẻ em năm 2019, những vấn nạn liên quan đến trẻ em gây bức xúc trong dư luận xã hội sẽ được đẩy lùi, ngăn chặn. Các em nhỏ - những chủ nhân tương lai của đất nước sẽ thực sự phát huy các quyền của mình trong lĩnh vực liên quan, để qua đó, các em được hưởng một tương lai tốt đẹp hơn.

Xin được dẫn phát biểu của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam khi đề cập đến quyền của trẻ em: “Mỗi người chúng ta hãy tĩnh tâm lại để nghe con trẻ nói đến quyền của chúng, qua đó, chúng ta mới thực sự hiểu những đứa trẻ muốn gì ở người lớn. Bằng hành động, chúng ta hãy chăm lo cho trẻ để làm sao măng non mọc thẳng thành rừng tre. Nếu chúng ta chăm sóc, bảo vệ, giáo dục trẻ em để chúng vui, khỏe và giỏi giang hơn chúng ta, thì đấy là hồng phúc của nước nhà”.