Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: moet.gov.vn
Đây là ý kiến của Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc tại Hội nghị tổng kết công tác tiếp nhận, đào tạo, quản lý lưu học sinh nước ngoài giai đoạn 2016-2021, phương hướng thực hiện giai đoạn 2022 - 2030 diễn ra ngày 19/8, tại Hà Nội.
Theo báo cáo của Cục Hợp tác quốc tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo, giai đoạn 2016-2021, Việt Nam có 155 cơ sở giáo dục tiếp nhận, đào tạo hơn 45.000 lưu học sinh nước ngoài đến từ 102 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong đó, 26,6% lưu học sinh Hiệp định (lưu học sinh đi học theo học bổng do Chính phủ Việt Nam và Chính phủ nước ngoài cùng cấp học bổng theo Hiệp định đã ký kết) và 73,4% lưu học sinh ngoài Hiệp định.
Trung bình mỗi năm có từ 4.000 đến trên 6.000 lưu học sinh được tiếp nhận mới vào Việt Nam. Năm 2019, lượng lưu học sinh đông nhất, lên đến trên 6.300 người. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của COVID-19, trong hai năm 2020, 2021, Việt Nam chỉ tiếp nhận khoảng 3.000 lưu học sinh mỗi năm.
Lưu học sinh nước ngoài học tập tại Việt Nam chủ yếu là trình độ đại học và các khóa ngắn hạn. Số lưu học sinh học trình độ thạc sỹ, tiến sỹ không nhiều. Lưu học sinh học tiến sỹ chủ yếu đến từ Lào, Campuchia và một số lưu học sinh Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản học ngành Việt Nam học.
Số lượng lưu học sinh đến từ Lào và Campuchia chiếm gần 80% tổng số lưu học sinh tại Việt Nam. Do mối quan hệ kinh tế của Việt Nam phát triển tốt, số lưu học sinh từ một số quốc gia, như: Hàn Quốc, Trung Quốc, Pháp, Nhật Bản... học tập tại Việt Nam tăng lên. Đây là điều kiện thuận lợi để các trường tiếp tục khai thác thế mạnh, thu hút sinh viên các quốc gia có mối quan hệ tốt với Việt Nam.
Trong số các cơ sở giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội thu hút được nhiều lưu học sinh nhất, với hơn 1.000 học sinh đến từ 74 quốc gia, vùng lãnh thổ. Tiếp đến là Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Hà Nội, Đại học Huế, Đại học Thái Nguyên, Đại học Đà Nẵng. Khảo sát gần 1.000 lưu học sinh học tập tại Việt Nam năm 2021 cho thấy, đa số đều hài lòng về điều kiện sinh hoạt, cơ sở vật chất và sự quan tâm của các thầy cô giáo.
Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Văn Phúc ghi nhận, công tác tiếp nhận, đào tạo, quản lý lưu học sinh nước ngoài giai đoạn 2016-2021 đã được đa dạng hóa và có nhiều thay đổi cơ bản về chất và lượng so với giai đoạn trước. Các cơ sở giáo dục đại học rất nỗ lực hội nhập quốc tế, trong đó có hợp tác đào tạo lưu học sinh nước ngoài. Giai đoạn 2022-2030, các cơ sở giáo dục cần đẩy mạnh công tác thu hút sinh viên quốc tế, nâng cao số lượng, chất lượng chương trình đào tạo quốc tế. Đặc biệt, các cơ sở giáo dục đại học phải lấy chất lượng làm đầu; tăng cường thực hiện chủ trương hội nhập quốc tế, nâng cao tình đoàn kết, hữu nghị.
“Ngoài học tập, lưu học sinh nước ngoài còn trở thành đại sứ văn hóa, cầu nối tình hữu nghị, điều này đặc biệt quan trọng. Do đó, công tác đào tạo không chạy theo số lượng, không du di chất lượng, phải tuân thủ các thoả thuận, đảm bảo các yêu cầu chất lượng đầu vào, trình độ Tiếng Việt và chuẩn đầu ra”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc nhấn mạnh. Thời gian tới, Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan liên quan sẽ rà soát và hoàn thiện các cơ chế chính sách thu hút, đào tạo, quản lý người nước ngoài học tập tại Việt Nam, nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý. Bộ Giáo dục và Đào tạo và các cơ sở giáo dục đại học tăng cường ký kết các văn bản thỏa thuận, điều ước quốc tế liên quan đến việc trao đổi học sinh, sinh viên tạo khung pháp lý thúc đẩy việc thu hút lưu học sinh nước ngoài đến học tập tại Việt Nam.
Thứ trưởng Nguyễn Văn Phúc mong muốn lãnh đạo các cơ sở đào tạo quan tâm đến công tác lưu học sinh, nâng cao chất lượng các chương trình đào tạo, phát triển thêm nhiều chương trình chất lượng cao, chương trình đào tạo liên kết, phù hợp với nhu cầu người học, đa dạng ngôn ngữ giảng dạy, trong đó, ưu tiên các chương trình bằng tiếng Anh; nâng cao chất lượng cơ sở vật chất, tạo điều kiện học tập, sinh hoạt tốt nhất cho lưu học sinh nước ngoài. Chiến lược chung của các trường cần nhấn mạnh chất lượng đào tạo,coi trọng giao lưu văn hóa, phát triển tình hữu nghị với các nước.
Tại hội nghị, ngài Chay Navuth, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Campuchia bày tỏ sự cảm ơn Việt Nam đã dành sự quan tâm và ưu tiên đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục đào tạo cho Campuchia, Lào. Việt Nam không chỉ đào tạo về chuyên môn, còn kết nối tình đoàn kết, hữu nghị giữa 3 nước láng giếng thông qua công tác đào tạo. Ngài Chay Navuth mong muốn Việt Nam sẽ tiếp tục đề ra những phương hướng, giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng lưu học sinh nói chung và lưu học sinh Campuchia nói riêng tại Việt Nam.