Theo Tổng cục Thuế, để nâng cao ý thức tuân thủ và tự giác chấp hành pháp luật về thuế của người nộp thuế; đồng thời đảm bảo đồng bộ, thống nhất với các quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, Chính phủ đã ban hành Nghị định 125 có hiệu lực từ 5/12 quy định về xử phạt vi phạm hành chính về thuế, hóa đơn. Việc xử lý nghiêm những sai phạm được kỳ vọng sẽ nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế của người nộp thuế.
Theo đó, phạt tiền từ 15 - 25 triệu đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn trên 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ, có phát sinh số thuế phải nộp. Tại Điều 10, Nghị định số 125 quy định về xử phạt hành vi vi phạm về thời gian đăng ký thuế; thông báo tạm ngừng hoạt động kinh doanh; thông báo tiếp tục kinh doanh trước thời hạn thì người nộp thuế sẽ bị phạt cảnh cáo nếu có hành vi đăng ký thuế; thông báo tạm ngừng hoạt động kinh doanh; thông báo tiếp tục kinh doanh quá thời hạn quy định từ 1 - 10 ngày và có tình tiết giảm nhẹ.
Phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây: Đăng ký thuế; thông báo tiếp tục kinh doanh quá thời hạn quy định từ 1 - 30 ngày, trừ trường hợp quá thời hạn từ 1 - 10 ngày và có tình tiết giảm nhẹ. Thông báo tạm ngừng hoạt động kinh doanh quá thời hạn quy định, trừ trường hợp quá thời hạn từ 1 - 10 ngày và có tình tiết giảm nhẹ; không thông báo tạm ngừng hoạt động kinh doanh.
Phạt tiền từ 3 - 6 triệu đồng đối với hành vi đăng ký thuế; thông báo tiếp tục kinh doanh quá thời hạn quy định từ 31 - 90 ngày.
Nếu người nộp thuế chậm đăng ký thuế; thông báo tiếp tục hoạt động kinh doanh quá thời hạn quy định từ 91 ngày trở lên; không thông báo tiếp tục hoạt động kinh doanh trước thời hạn đã thông báo nhưng không phát sinh số thuế phải nộp sẽ bị phạt tiền từ 6 - 10 triệu đồng.
Tại Điều 11, Nghị định 125 cũng quy định về xử phạt hành vi vi phạm về thời hạn thông báo thay đổi thông tin trong đăng ký thuế. Theo đó, sẽ phạt cảnh cáo đối với một trong các trường hợp như: Thông báo thay đổi nội dung đăng ký thuế quá thời hạn quy định từ 1 - 30 ngày, nhưng không làm thay đổi giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế mà có tình tiết giảm nhẹ. Thông báo thay đổi nội dung đăng ký thuế quá thời hạn quy định từ 1 - 10 ngày làm thay đổi giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế mà có tình tiết giảm nhẹ.
Phạt tiền từ 1 - 3 triệu đồng đối với một trong các hành vi: Thông báo thay đổi nội dung đăng ký thuế quá thời hạn quy định 31 - 90 ngày nhưng không làm thay đổi giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế; thông báo thay đổi nội dung đăng ký thuế quá thời hạn quy định từ 1 - 30 ngày làm thay đổi giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế.
Phạt tiền từ 3 - 5 triệu đồng đối với một trong các trường hợp: Thông báo thay đổi nội dung đăng ký thuế quá thời hạn quy định 91 ngày trở lên, nhưng không làm thay đổi giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế; thông báo thay đổi nội dung đăng ký thuế quá thời hạn quy định từ 31-90 ngày làm thay đổi giấy chứng nhận đăng ký thuế, hoặc thông báo mã số thuế.
Đặc biệt, Nghị định 125 quy định mức phạt khá cao đối với hành vi vi phạm về thời hạn nộp hồ sơ khai thuế. Cụ thể: Phạt tiền từ 2 - 5 triệu đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn từ 1 - 30 ngày, từ trường hợp có tình tiết giảm nhẹ.
Phạt tiền từ 5-8 triệu đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn quy định từ 31 - 60 ngày; phạt tiền từ 8 - 15 triệu đồng đối với một trong các hành vi như: Nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn quy định từ 61 - 90 ngày; nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn quy định từ 91 ngày trở lên nhưng không phát sinh số thuế phải nộp; không nộp hồ sơ khai thuế nhưng không phát sinh số thuế phải nộp; không nộp các phụ lục theo quy định về quản lý thuế đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết kèm theo hồ sơ quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp.
Đặc biệt, tại khoản 5 Điều 13 Nghị định 125 quy định, phạt tiền từ 15 - 25 triệu đồng đối với hành vi nộp hồ sơ khai thuế quá thời hạn trên 90 ngày kể từ ngày hết hạn nộp hồ sơ khai thuế, có phát sinh số thuế phải nộp và người nộp thuế đã nộp đủ số tiền thuế, tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước trước thời điểm cơ quan thuế công bố quyết định kiểm tra, thanh tra thuế, hoặc trước thời điểm cơ quan thuế lập biên bản về hành vi chậm nộp hồ sơ khai thuế.
Theo thống kê của Bộ Tài chính, từ năm 2014 đến năm 2018, số vụ vi phạm về thủ tục thuế tăng mạnh theo từng năm.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do mức phạt tiền thấp nên chưa đảm bảo tính phòng ngừa, chưa đủ nghiêm khắc để người nộp thuế nâng cao ý thức chấp hành pháp luật thuế đối với nghĩa vụ đăng ký thuế và khai các chỉ tiêu trên hồ sơ khai thuế.