“Đồ án cải tạo, chỉnh trang không gian, cảnh quan xung quanh hồ Thiền Quang và phụ cận” do UBND quận Hai Bà Trưng tổ chức nghiên cứu và xây dựng vào năm 2023.
Đồ án xuất phát từ thực tế: Quần thể hồ Thiền Quang - Công viên Thống nhất là khu vực có cảnh quan đẹp, nên thơ với đầy đủ mặt hồ, cây xanh, bóng mát. Bên cạnh đó, khu vực cũng có nhiều công trình giá trị như quần thể chùa Quan Hoa - Pháp Hoa - Thiền Quang; Nhà văn hóa Học sinh - Sinh viên Hà Nội; Rạp xiếc Trung ương... Tuy nhiên, việc xây dựng, nâng cấp cảnh quan khu vực chưa tương xứng với các giá trị hiện có, các không gian thiếu sự kết nối tổng thể, nhiều khu vực có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng…
Trọng tâm của đồ án là tạo lập không gian, cảnh quan trên nguyên tắc bảo tồn tối đa diện tích mặt hồ và hệ thống cây xanh, cung cấp tiện ích, tạo các khoảng mở để nâng cao khả năng thị giác của người tham quan quanh hồ.
Theo định hướng, toàn bộ phần hè phố đi bộ Trần Nhân Tông sẽ được nâng cấp, cải tạo thành không gian rộng, thông suốt từ tượng đài “Công an nhân dân vì dân phục vụ” tới cổng chính công viên Thống Nhất và kết nối trục quảng trường trong công viên, từ đó tạo ra kết nối giữa hồ Thiền Quang và hồ Bảy Mẫu trong công viên. Ngoài ra, tại khu vực nhạc nước trên hồ Thiền Quang cũng xây dựng một trục phụ gắn kết giữa hồ với công viên.
Đặc biệt, điểm nhấn của quần thể này là các không gian mở. Quảng trường trung tâm trên phố Trần Nhân Tông được quy hoạch là nơi tổ chức các hoạt động cộng đồng, lễ hội, đồng thời là “điểm mở” dẫn dắt người dân vào tham quan công viên. Ngoài ra, tại 4 góc hồ Thiền Quang, 4 không gian mở sẽ được thiết lập với chủ điểm tượng trưng theo 4 mùa của Hà Nội để phục vụ để phục vụ sinh hoạt cộng đồng, cũng như khơi gợi cho du khách về vẻ đẹp theo mùa của Hà Nội.
Như vậy, nhìn tổng thể, ý tưởng của đồ án là gắn kết hồ Thiền Quang với công viên Thống Nhất để tạo thành 1 quần thể thống nhất, lấy hoạt động bên ngoài công viên - cụ thể là khu vực quanh hồ - để gợi mở, thu hút người dân khám phá thêm các hoạt động trong công viên và phát huy giá trị tổng thể.
Về tiến độ, đồ án được chia thành 2 giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 (tổ chức cải tạo cảnh quan xung quanh hồ Thiền Quang) đã được triển khai từ 3/2024 và đến nay đã cơ bản hoàn thành. Giai đoạn 2 (tạo lập không gian trung tâm và hoàn thiện các nội dung còn lại) dự kiến chuẩn bị đầu tư trong năm 2025 và hoàn thành năm 2026.
Bên cạnh đồ án này, một số dự án khác liên quan tới khu vực hồ Thiền Quang như cải tạo tu bổ cụm 3 chùa Quan Hoa - Pháp Hoa - Thiền Quang, cải tạo công viên Thống Nhất… cũng đang được triển khai ở các thời điểm khác nhau.
Với các lợi thế, giá trị về cảnh quan, không gian của tổng thể hồ Thiền Quang và công viên Thống Nhất sau khi hoàn thành được kỳ vọng sẽ là điểm nhấn về cảnh quan của quận Hai Bà Trưng và của Hà Nội.