'The Help’ - bất ngờ của điện ảnh thế giới 2011

Khai thác một đề tài không mới là nạn phân biệt chủng tộc, nhưng với lối dẫn dắt người xem đi hết từ cảm xúc này tới cảm xúc khác, đạo diễn Tate Taylor đã đưa ‘The Help’- Người giúp việc- chạm tới trái tim khán giả yêu điện ảnh.

Được chuyển thể từ cuốn tiểu thuyết ăn khách cùng tên của nữ nhà văn Kathryn Stockett xuất bản năm 2009, The Help do Tate Taylor (diễn viên phim Winter’s Bone) đạo diễn và ra mắt tại Mỹ hồi đầu tháng 8. Chỉ với kinh phí 25 triệu USD và cũng không được chú ý nhiều trước lúc trình chiếu, The Help bất ngờ thu về 174,6 triệu USD tiền phòng vé và lập hattrick ngôi vị quán quân phim ăn khách tại Bắc Mỹ. Nhiều tạp chí điện ảnh uy tín còn đánh giá The Help là một trong những tác phẩm hay và gây xúc động nhất của năm.

Lấy bối cảnh nước Mỹ vào những năm 1960, The Help xoay quanh câu chuyện của ba người phụ nữ mang tính cách và số phận khác nhau, nhưng mối quan hệ của họ rất đặc biệt. Trở về quê nhà Jackson, Mississippi, sau khi tốt nghiệp đại học, Skeeter, một cô gái đam mê viết lách, được nhận vào làm việc tại tờ Thời Báo Jackson. Được nhận vào chuyên mục mẹo vặt và quét dọn, Skeeter phải nhờ cậy tới sự giúp đỡ của Aibileen, người giúp việc ở nhà cô bạn thân của mình. Lúc này câu chuyện lại chuyển hướng sang cuộc đời Aibileen.

Skeeter, Minny và Aibileen - ba nhân vật chính của "The Help". Ảnh: Disney.

Ông bà cha mẹ đều làm bảo mẫu, gia nô, từ nhỏ tới lớn Aibileen chỉ biết tới công việc duy nhất - làm bảo mẫu. Bà đã nuôi nấng 17 đứa trẻ da trắng trong khi con trai mình ở nhà phải gửi cho người khác nuôi. Con trai Aibileen bị sát hại năm 24 tuổi. Bi kịch này khiến bà đau buồn một thời gian dài và chỉ có thể đứng lên nhờ lòng tin của chính mình và sự giúp đỡ của người bạn thân Minny. Sự tình cờ đưa đẩy Aibileen và Minny trải lòng với Skeeter về cuộc đời họ, bất chấp việc đó có thể dẫn tới những hành động trả thù nguy hiểm. Cả ba viết nên cuốn sách The Help, nói về thân phận của những người giúp việc da màu, gây chấn động nước Mỹ.

The Help đem tới một cái nhìn tổng thể về xã hội Mỹ thập niên 1960 - khi nạn phân biệt chủng tộc ở giai đoạn mạnh mẽ nhất. Bối cảnh của phim được đặt tại Jackson, Mississippi, nơi ngày trước nạn kỳ thị màu da bộc lộ rõ nét nhất. Ở đó, những người giúp việc da màu bị những người chủ da trắng sở hữu. Họ nhận đồng lương rẻ mạt, thường xuyên bị chủ gọi là "lũ mọi đen", thậm chí còn không được dùng chung nhà vệ sinh với người da trắng. Những đứa trẻ da trắng lớn lên với sự nuôi nấng của các bảo mẫu da đen, trong khi chính những bảo mẫu này còn không được nuôi con đẻ của mình.

"The Help" vẽ nên bức tranh chân thực trong xã hội Mỹ những năm 1960. Ảnh: Disney.

Điện ảnh thế giới đã có rất nhiều phim khai thác về đề tài phân biệt chủng tộc, màu da như Precious, Crash, Mississippi Masala hay Pocahontas. Tuy nhiên, đạo diễn Tate Taylor vẫn biết cách đem tới cho khán giả một câu chuyện mới từ một chủ đề cũ. The Help được kể qua điểm nhìn của nhân vật Aibileen. Cuộc sống giàu sang, những bữa tiệc phù phiếm của các gia đình người da trắng, sự vất vả, nhục nhã của người giúp việc da màu khi bị chủ lăng mạ, cuộc sống nguy hiểm luôn bị đe dọa vì nạn phân biệt chủng tộc... được lột tả đến tận cùng trong chiều dài 144 phút của phim.

The Help chia làm nhiều tuyến truyện khác nhau với rất nhiều nhân vật nhưng cấu trúc phim được xây dựng rất chắc chắn và logic. Tâm lý, cảm xúc các nhân vật được đưa đẩy một cách từ tốn và hợp lý. Nhân vật Skeeter đi học đại học xa nhà, sống trong môi trường đô thị gần 4 năm nên cô quen với cách đối xử bình đẳng giữa các sinh viên thuộc mọi màu da, tầng lớp. Trở lại quê nhà Jackson thấy rõ sự bất bình đẳng giai cấp, Skeeter quyết tâm viết nên sự thật. Việc thực hiện cuốn sách The Help đã trở thành sợi dây kết nối tình bạn giữa Skeeter, một tiểu thư da trắng với hai người giúp việc da màu là Aibileen và Minny.

Khán giả được gặp lại Jessica Chastain - nữ diễn viên đóng vai người mẹ trong "The Tree of Life", bộ phim giành giải Cành cọ vàng tại Cannes 2011. Trong "The Help", Jessica vào vai một cô gái tóc vàng hoe. Ảnh: Disney.

Không khai thác các chi tiết "vật vã" để lấy nước mắt khán giả, The Help đem lại một cảm xúc bùi ngùi và tiếng cười đầy châm biếm theo đúng phong cách Dark Comedy (hài kịch đen tối). Ở những trường đoạn cao trào như khi Aibileen tâm sự về cậu con trai đã mất, cảm xúc khán giả tưởng như trùng xuống, nhưng chỉ với một câu thoại hài hước, không gian lại đột ngột thay đổi. The Help không phải là bộ phim có thể khiến người xem khóc, nhưng lại mang đến sự ngậm ngùi, chua chát và những suy nghĩ miên man sau khi xem xong. Yếu tố lạc quan cũng được thể hiện rất rõ nét qua hành động, cảm xúc của các nhân vật. Đây chính là điểm khác biệt khiến câu chuyện của The Help gây được ấn tượng mạnh mẽ sau khi ra mắt.

Thành công của phim còn nằm ở diễn xuất của dàn diễn viên nữ. Từ những minh tinh gạo cội như Sissy Spacek, Allison Janney cho tới những ngôi sao trẻ như Emma Stone, Jessica Chastain đều nhập vai một cách tự nhiên và dường như họ đã sống cùng nhân vật của mình. Diễn xuất của nữ diễn viên Viola Davis (vai Aibileen) và Octavia Spencer (vai Minny) dường như buộc khán giả tin rằng ở đâu đó nước Mỹ những năm 1960 có tồn tại những người giúp việc như vậy, với số phận và cuộc đời như vậy. Diễn xuất tuyệt vời và đồng đều của dàn diễn viên tạo nên một điểm nhấn quan trọng trong The Help. Sẽ không ngạc nhiên nếu một vài cái tên trong số họ nhận được đề cử Oscar năm sau.

Viola Davis (vai Aibileen) được dự đoán sẽ giành đề cử Oscar 2012 cho Nữ diễn viên chính xuất sắc. Ảnh: Disney.

Đạo diễn Tate Taylor cũng đem tới cho người xem những khuôn hình đẹp, đầy mộng mơ về miền quê Mississippi của nước Mỹ những năm 1960. Những bộ váy áo Vintage, những giai điệu âm nhạc cổ điển, món gà rán đặc trưng của người Mỹ, những chai Coca Cola mát lạnh, những chiếc bánh socola hấp dẫn, những chiếc tivi đen trắng cổ lỗ... đều góp phần tạo nên một không khí cổ xưa mà bất kỳ khán giả nào cũng có thể cảm nhận được. Sự trau chuốt về bối cảnh được thể hiện trong từng góc máy. Đặc biệt, ở trường đoạn khi nhân vật Skeeter về nhà và nói chuyện với mẹ, khán giả còn nghe thấy thấp thoáng giai điệu của Rhythm of The Rain - ca khúc của nhóm The Cascades - rất được yêu thích tại Mỹ vào năm 1963.

The Help không phải là một tác phẩm dành cho số đông. Thời lượng 144 phút sẽ là quá dài với một khán giả tới rạp xem phim để giải trí. Tuy nhiên, với người yêu điện ảnh thì đây thực sự là một bộ phim đáng "đồng tiền bát gạo". Đạo diễn Tate Taylor đã kể một câu chuyện giản dị, chân thực, tinh tế về nhân quyền với một ngôn ngữ điện ảnh rất riêng. Tate Taylor từng tâm sự rằng: "Giữ im lặng là con đường dễ dàng nhất. Bạn nghĩ sẽ chẳng ích lợi gì khi nói ra mọi thứ, hoặc bạn có thể sống cuộc sống bình yên. Nhưng đôi khi, chỉ một thay đổi nhỏ cũng tạo nên bước ngoặt".

The Help khởi chiếu tại Việt Nam từ ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10.