Đền Đông Cuông, xã Đông Cuông (huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái) nổi tiếng là ngôi đền linh thiêng, thờ Mẫu Thượng Ngàn, hàng năm thu hút đông đảo nhân dân cả nước đến dâng hương, vãn cảnh đền và cầu nguyện một năm gặp nhiều may mắn...
|
Lễ rước tượng Mẫu sang sông. |
Những ngày đầu xuân này, du khách thập phương đổ về huyện Văn Yên không chỉ để tận hưởng cảnh đẹp hùng vĩ của mùa xuân ở vùng Tây Bắc mà còn để tham dự lễ hội Đền Đông Cuông. Về đây, du khách như được sống lại những giờ phút lịch sử với lễ mổ trâu khao quân, lễ rước Mẫu sang sông và cùng tham gia các trò chơi dân gian như đánh đu, ném còn, kéo co... Nằm bên dòng sông Hồng đỏ nặng phù sa, Đền Đông Cuông có dáng dấp kiến trúc của đền chùa truyền thống với mái ngói cong và hình lưỡng long chầu nhật.
Các cột đền được làm bằng gỗ tứ thiết, sơn son thếp vàng hình rồng cuốn trang nghiêm. Theo Đại Nam nhất thống chí, đền Đông Cuông thờ Cao Quan Đại Vương, húy là Thổ Lệnh và Thạch Khanh, đã có công chu du thiên hạ, tìm phương thuốc quí để chữa bệnh cho nhân dân. Đến khi tạ thế, ngài lại rất linh ứng giúp các vị tướng lĩnh đánh giặc ngoại xâm bảo vệ biên cương, được nhân dân suy tôn, Vua gia phong là “Thần vệ quốc” và đã hóa thân thành Mẫu Thượng Ngàn, là người mẹ của vũ trụ. Năm 1258, nghĩa quân của tướng Hà Đặc sau khi thắng trận đã tập kết tại đền Đông Cuông và tổ chức mổ trâu khao quân.
Trong những ngày đầu Xuân Nhâm Thìn, hàng ngàn du khách thập phương về trẩy hội và làm lễ tại đền. Lễ hội đền Đông Cuông mở đầu bằng lễ mổ trâu tế Mẫu, được thực hiện vào thời khắc đầu tiên của ngày mão đầu năm. Trâu dùng để tế lễ là trâu trắng được tuyển chọn kỹ từ nhiều tháng trước. Trâu mổ ra lấy 9 chén tiết và được các bô lão mang xuống bến sông để tế, sau đó trâu được thui và được chủ tế dâng lên cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, người dân khỏe mạnh, làm ăn phát tài... Sau khi cúng, thịt trâu được đem ra chế biến thành các món ăn để mời du khách về dự lễ thụ lộc.
Tiếp sau lễ mổ trâu là lễ rước Mẫu sang sông, đây là một trong ba lễ chính của hội đền Đông Cuông. Lễ rước tượng Mẫu sang sông và thắp hương cúng tế linh hồn tướng quân Hà Đặc được bắt đầu vào lúc 8 giờ sáng. Hàng ngàn người dân địa phương và du khách thập phương tập trung trước cửa đền cùng tham gia lễ rước. Tượng Mẫu được rước sang sông bằng chiếc bè lớn làm bằng nứa. Khi tượng Mẫu đã sang tới miếu Ghềnh Ngai thăm Đức Ông thì các thầy cúng bắt đầu làm thủ tục tế lễ, sau đó tượng Mẫu lại được rước quay về đền vào đúng 10 giờ và cũng là lúc bắt đầu lễ dâng hương tế Mẫu. Lúc này, hàng ngàn du khách thập phương và nhân dân trong vùng lần lượt dâng hương, cầu mong những điều may mắn sẽ đến với gia đình, người thân, bạn bè trong cả năm. Sau lễ dâng hương là các hoạt động thi đấu thể thao, các chò trơi dân gian như: Kéo co, đẩy gậy, ném còn, chọi gà... Những hình thức sinh hoạt văn hóa mang đậm màu sắc dân gian đã tạo cho ngày hội của nhân dân vùng thượng lưu sông Hồng thêm sống động.
Lễ hội đền Đông Cuông là một trong những lễ hội chính của chương trình Du lịch về cội nguồn hợp tác giữa 3 tỉnh Yên Bái- Phú Thọ - Lào Cai.
Bài và ảnh: Viết Tôn - Khánh Chi